خوش نشین
خوش نشین
خوش نشین. علی موذنی. انتشارات عصر داستان. چاپ اول. تهران.1392. 3000 نسخه.276 صفحه .12000 تومان.
«مرد گفت: شما خیلی ام پایین تر از قیمت روز نگفته ای!
مهرداد که جلوی در ایستاده بود گفت: قرارم نیست که خیلی پایین تر بگم. یه کم پایین تر گفته م، چون فروشنده واقعی ام! ربیعی گفت: اجازه بدین خواهش می کنم. این جوری نمی شه معامله کرد . شما یه چیزی بگی پاش واسی ایشونم یه چیز بگه پاش واسه! یه ذره انصاف همه مشکلاتو حل می کنه! یه با ردیگه م می گم و اصلنم دلم نمی خواد هیچ کدوم رو رقمی که من می گم نه بیارین، وگنه تا صبم که بشینیم اینجا و حرف بزنیم، بی نتیجه س!»[1]
یکی از دغدغه های مهم مردم ایران داشتن خانه و خرید خانه است. در شرایط نا بسامان اقتصادی که باراز مسکن دم به دم دچار تحولات بزرگی می شود و هر بار بر قیمت خاک افزوده می گردد خریدن و داشتن خانه یکی از آروزهای دست نیافتنی بسیاری از خانواده های ایرانی است.
جوانان بسیاری مجبور به اجاره نشینی هستند و کرایه سنگین خانه ها کمر بسیاری را خرد کرده است. بسیاری از خانواده ها با زن و فرزند های بزرگ و همینطور مادر و پدرهای مسن شان زندگی می کنند. در یک خانه 50 متری پذیرای عروس و دامادهایشان هستند و زندگی در چینین شرایطی برای بسیاری از این خانواده ها و زوج های جوان سخت و دشوار است و آسایش را به حداقل می رساند. جنگ و دعوا ها و بگو و مگو های بسیاری که در چنین شرایطی به وجود می آید در واقع یکی از دلایلش همین تنگی جا و هر روز با هم بر خورد داشتن ها ی مداوم است.
موضوع تازه ترین رمان علی موذنی به این دغدغه مهم می پردازد. خوش نشین ماجرای زن و شوهری است که با دست خالی آرزوی خانه دار شدن می کنند. آنها به مرور همه زندگی شان و حتی کوچکترین وسایلشان را می فروشند تا سقف کوچکی بالای سرشان باشد و خانه کوچکی بخرند. در جریان خرید خانه است که اختلاف ها و دردسر ها نیز شروع می شود و گرفتاری ها روی خود را نشان می دهد. تا جایی که پسر خانواده که با همسرش در خانه مادری زندگی می کند از مادرجدا می شود.
مرد خانواده ای که در این رمان توصیف می شود یک کارمند ساده است و حقوق اندکی دریافت می کند که برای خرج و مخارج زندگی هم کفاف نمی دهد چه رسد به خرید خانه. آنها منتظر فرزند هستند و با این حال همه تلاششان را برای خانه دار شدن می کنند.
ماجرایی که خیلی از زوج های جوان درگیر آن هستند و یکی از مشکلات جدی جوانانی است که می خواهند زندگی مشترک تشکیل بدهند. در بر خورد اول با این کتاب نکته ای جلب توجه می کند، جلد آن است. جلد کتاب یک صفحه آگهی همشهری است و به نظر می رسد کتاب در صفحه روزنامه پیچیده شده است. وقتی بیشتر به جلد کتاب دقت کنید نام کتاب را بالای صفحه می بینید که در مربع های قرمز رنگ مخصوص آگهی ها نوشته شده است و تازه متوجه می شوید این جلد کتاب است.
علی موذنی در باره این کتاب می گوید: حدود ده سال پیش که موضوع این رمان به ذهنم رسید فکر کردم موضوع پیش پا افتاده ای است که ارزش وقت گذاشتن ندارد اما این موضوع به دلیل کثرتش در جامعه مثل یک مهمان ناخوانده مدام خلوت مرا به هم می ریخت و برای نوشته شدن کرشمه می آمد. موضوع این رمان که شاید در جوامع دیگر، مشکلی مقطعی به نظر می آید ظاهرا واقعیت تلخ و همیشگی جامعه ما است که مدام دنبال خرید خانه بدوی و همیشه هم احساس کنی که از خرید آن عقبی و فاصله پولی ات هم رفته رفته با آن بیشتر و بیشتر می شود. برای همین از نوشته شدنش خیلی خوشحالم و فکر می کنم دردی را بیان کرده ام که نسبت به چند سال پیش عمیق تر شده است.
وی همچنین تاکید دارد ماجرای این رمان واقعی است و از زندگی دوستی به همین نامی که شخصیت اصلی دارد، برداشت کرده است به طوری که آن دوست را از دست داده است که چرا به زندگی آنها رخنه کرده و به کام خود رسیده است بدون اینکه حتی نام شخصیت های اصلی را تغییر دهد.
علی موذنی پیش از این رمان های « کشتی بان»،« مامور»،«شعر به انتظار تو»،« نه آبی نه خاکی»،« سفر ششم» و مجموعه داستان ها و رمان های دیگر را به بازار کتاب عرضه کرده است.
«تو خانه عالیه همیشه کاری هست که مهرداد انجام دهد. یک قفل خراب، شیری که چکه می کند و خیلی کارهای دیگر که هر چند کوچک اند اما قلب مهرداد را بزرگ می کنند. وقتی رضایت را در چشمان مادر می بیند احساس خیلی خیلی خیلی خوبی می کند مخصوصا حالا که خود دیگر پدر شده و فهمیده که پدر مادر چطور نگران حال و روز بچه اند.»[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 214 کتاب
[2] صفحه 111 کتاب
ایده های منثور
ایده‌های منثور
ایده های منثور. امید مهرگان. نشر روزبهان. چاپ اول. تهران.1391. 1500 نسخه.175 صفحه .4200 تومان.
«چرا افراد به هنگام بی کاری یا به نشانه سرخوشی و غیره سوت می زنند؟ سوت آن قدرها به منطق موسیقی نزدیک نیست که به منطق خود زبان. آدمی یاد سوت زن های حرفه ای می افتد که می کوشند با سوت با دیگری حرف بزنند. در اینجا چه اتفاقی می افتد؟ احتمالا نه اتفاق عجیبی و این مورد مهمی برای کشف این قرابت نیست: آنچه رخ می دهد ایجاد اختلالی در نظام فونتیکی یا آوایی بیان جملات است که همچنان استوار بر شباهتی حداقلی با فونتیک اصلی جملات است. »[1]
ایده ای منثور به قول خود امید مهرگان کلنجار رفتن دوباره با مشتی ایده تکراری است که نام هایشان از قرن ها پیش به ما رسیده است. این کلنجار رفتن ها به یاری کلمات همیشگی ایی است که تنها می توان در شکل های تازه تر و منظومه های جدید تر نوشته و تفکر شوند تا در بستر زبانی تازه به نوعی تفکر مفهومی تازه تری رسید.
وی در ابتدای کتاب جمله ای از والتر بنیامین نقل می کند که شاید بهتر بتوان ایده های منثور را درک کرد. والتر بنیامین در مقدمه برخاستگاه سوگنامه آلمانی می نویسد: «نسبت ایده ها با اشیاء همان نسبت تصاویر ستارگان با ستارگان است. این قیاس پیش از هر چیز می گوید: ایده ها نه مفاهیم اشیاء اند و نه قوانین شان. آن ها در خدمت شناخت پدیده ها نیستند و پدیده ها به هیچ رو نمی توانند معیارهایی برای موجودیت ایده ها باشند. اهمیت پدیده ها برای ایده ها منحصر به عناصر مفهومی شان است. جمع آوردن پدیده ها کار مفاهیم است. و آن تقسیمی که درون پدیده ها صورت می گیرد از این حیث هر چه مهم تر است که با یک ضربه واحد دو چیز را ممکن می سازد: نجات پدیده ها و بازنمایی ایده ها.»
امید مهرگان در مقدمه کتاب می نویسد:" نوشتن وسیله تفکر و ابراز بیان ایده ها نیست، برعکس تفکر در و از طریق نوشتن صورت می گیرد." وی معتقد است همه متون فلسفی بزرگ منظومه پردازی های دوباره از کلماتی واحد، از ترمینولوژی ای از پیش موجود بوده اند، در مقابل این توهم بزرگ که هر نوع تلاش برای توسعه زبان فلسفه و نظریه ممکن است دچارش شود و آن توهم معادل یابی های جدید و واژه سازی های حیرت انگیز است. به گفته آدورنو اما امروزه فیلسوف در برابر زبان از هم پاشیده ایستاده است. در این کتاب ایده را می توان ظاهر، فرم، یا شکل چیزها هم تعبیر کرد. نویسنده خود می گوید ایده ها در حکم تصویر چیزهایند. نوعی الهام یا فکر ناگهانی که به یاری کلمات بیان می شوند. امید مهرگان در پیشگفتار این کتاب کوچک 175 صفحه ای به طور جامع درباره ایده ها توضیحاتی ارائه کرده است. وی می نویسد: قطعات منثور هم در برابر کتاب های عظیم نظام پرداز فلسفی جای می گیرد و هم در برابر تکه پاره های منظوم.
این کتاب به غیر پیشگفتار نویسنده حاوی چهار بخش است. از جمله نثر جامعه، شش ایده دیگر که این بخش شامل ایده میگرن، ایده پنجره، ایده غیبت کردن، ایده توریست، ایده آغاز و ایده کتاب است، بخش سوم ایده ویرانه: تاریخ- طبیعت و در نهایت بخش چهارم برای یم مانیفست ترجمه نام دارد. این کتاب به شکل کتاب کوچک جیبی از سوی نشر روزبهان منتشر شده است. از امید مهرگان پیش از این کتاب های «الاهیات ترجمه» و « تفکر اضطراری» منتشر شده است.
« آنجا که پای دیگری به میان می آید، غیبت کردن اغلب حقیقتا جدی ترین و پیگرانه ترین شکل التفات به دیگری است. اگر بخواهیم به تعاریف متوسل شویم، باید بگوییم غیبت کردن آن نوع از سخن گفتن است که موضوع آن مستقیما و شخصا فردی دیگر، دیگری، است. آن هم با این شرط اساسی که فرد دیگر غایب باشد.»[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 70 کتاب
[2] صفحه 113 کتاب
وقایع نگاری یک زندیق
وقایع نگاری یک زندیق
وقایع نگاری یک زندیق. مصطفی جمشیدی. انتشارات عصر داستان. چاپ اول. تهران.1392. 3000 نسخه.168 صفحه .11000 تومان.
«بیست و پنج فرقه این جا زندگی می کنند. نگاه نکنید به باکو یا نفتکده یا هرجا، حتی تبریز و زنجان و خمسه. آن جا خشکی بود یا فوق فوقش جلگه یا صحرا... یک کوه با چند تا بزغاله یا میش که از گرسنگی جان به تنشان نمانده بود. هفت فرسخ در هفت فرسخ که می رفتی یک ماه بود در شبش و هزاران ستاره که جهت نگاهشان را با تو عوض می کردند و به تو می خندیدند، به نوع فرار تو با هرچی»[1]
وقایع نگاری یک زندیق تازه ترین کتاب مصطفی جمشیدی است. وی در این کتاب به موضوع قحطی در زمان جنگ جهانی اول می پردازد و کوچ ایرانیان به مناطق شمالی کشور و همچنین سفر به کشور روسیه.
این رمان، داستان سلوک دو شخصیت با عناوین فتحی و شریعت است که از منطقه غربی ایران یعنی زنجان و همدان به سمت شمال ایران کوچ می‌کنند و در واقع وارد یک سفر اودیسه‌وار می‌شوند و در این سفر فرهنگ شفاهی پدران ماست که توسط آنها روایت می‌شود. موضوع رمان موضوعی تاریخی است اما رمان رمان تاریخی نیست و بیشتر به تخیلات نویسنده درباره موضوع پرداخته می شود.
فصل اول رمان هم که به معرفی شخصیت‌ها می‌پردازد در واقع روایتی از زندگی این افراد پس از پایان سفرشان و حضورشان در اردوگاه‌های کار بازماندگان از جنگ است و در فصول بعدی با فلاش بک داستان این سفر روایت می‌شود.
نویسنده رمان درباره کتاب تازه اش می گوید: این رمان یک کار تاریخی نیست و یک کار داستانی است و ساحت این دو موضوع از یکدیگر جداست. البته داستان و روایت تاریخی در بخش‌هایی دارای اشتراک نیز می‌شوند و من هم نمی‌خواهم بگویم که باید به تاریخ پشت کرد. برای من همیشه این سئوال مطرح بوده که چطور شهر تهران در قحطی گندم پیش آمده به دلیل حضور نیروهای متفقین در تهران در زمان جنگ جهانی دوم سه میلیون نفر کشته داد و چطور این کشتار خاموش در کشور من صورت گرفت. این داستان هم به نوعی برمی‌گردد به نوع روایت داستانی خاطره‌انگیز در این زمان. شخصیت‌های این داستان این برهه از تاریخ را نقد می‌کنند. بحران هویتی را که وجود داشت البته به معنای فقدان آن ایمان واقعی نه ظاهری که به اسم مسلمانی باشد، آنها را وادار می‌کند که نان را ترجیح دهند و این سفر برای قهرمان پیش می‌آید که به سوی قفقاز حرکت کند.
جمشیدی فصل های مختلف رمانش را با عنوان «رنج» نام گذاری و تقسیم بندی کرده است. این رمان شامل پنج فصل است که با نام رنج 5 به اتمام می رسد.
داستان وقایع نگاری یک زندیق از روایت رخدادهای تاریخی و واقعی گذر کرده و به بستری سوررئال نزدیک می شود از این جهت سفر شخصیت ها یک جور سفر واقعی انتزاعی است و در آن به رخدادها و اتفاقات پیچیده و غریبی نزدیک و دور می شوند. گاه وقایع همچون کابوسی هولناک بر شخصیت ها عرضه می شوند.
مصطفی جمشیدی پیش از این رمان های « بال آتش، بال خون»،« بیداری»،« معبر به آخرالزمان»، «مرغ های دریایی این سوی آبها می میرند» و « یک سبد گل محمدی » و داستان های دیگر را به چاپ رسانده است.
« من فقط یک جا شنیده بودم حیوانی به حرف درآمده. همان سال که شما گذاشتید رفتید یوسف را به آب گرم ببرید، محرم بود که یک دسته شبیه خوان از مرنگان آمده بودند تعزیه بخوانند. اشقیا خوان لباس قرمز پوشیده بود و سبیل های درشتی داشت. یک دهاتی از اطراف هزار جریب سفلا آن قدر سر شبیه خوانی گریه کرد که از پا افتاد. پسر جوانی داشت که خامه باف بود. می شناختمش. می خواست اشقیا را بکشد. سر راه بازگشت تعزیه خوان ها تفنگ کشیده بود شمر را بکشد.»[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 3 کتاب
[2] صفحه 88 کتاب
روشنفکران ایرانی
روشنفکران ایرانی
روشنفکران ایران در قرن بیستم. علی قیصری. مترجم: محمد دهقانی.نشر هرمس.چاپ دوم. تهران1389. 1000نسخه.227صفحه.4800تومان.
«پس از برکناری رضا شاه، چندین حزب سیاسی یکباره پدید آمد که مهمترین آنها این سه حزب بودند: حزب چپ گرای توده، حزب راست گرای اراده ملی و ائتلاف میانه جبهه ملی که خود ائتلافی از چندین حزب و گروه سیاسی بود.»[1]
انقلاب مشروطه تحول بزرگی بود که به جرات می توان تاریخ ایران را به دو بخش قبل از تاریخ مشروطه و بعد از آن تقسیم کرد. تحولات صد ساله اخیر به لحاظ تاثیرات ژرفی که بر جامعه و فرهنگ ایران داشته است به تنهایی بیش از تاریخ چند هزار ساله ای دارد که ایران تا پیش از انقلاب مشروطه از سر گذرانده است. در همین صد ساله اخیر است که ایرانیان با مفاهیمی چون ملت، دولت، انقلاب، فردیت، جامعه و طبقه آشنا می شود و نهادهای تازه ای چون مطبوعات، پارلمان، مدرسه، دانشگاه و باشگاه اندک اندک بنا می شود. در همین صد ساله اخیر انبوهی از اندیشمندان ایرانی برای نخستین بار در حرکتی جمعی و آگاهانه بینش اسطوره ای را درباره جهان و انسان کنار می گذارند و می کوشند مسائل جهان و جامعه را با نگاهی علمی و خردمندانه وارسی کنند.
بحث بر سر تاریخ روشنفکری ایران مسئله ای مهم و ضروری است که در این مورد کتاب های اندکی نوشته شده و این موضوع به ندرت موشکافی و تحلیل شده است. این که اساسا چه رخدادهایی باعث شد موضوع روشنفکری که در اصل موضوعی وارداتی از فرنگ است در ایران شکل بگیرد، روشنفکر کیست و چه وظیفه ای دارد و این که رونشفکران ایرانی چه کردند و تا چه حد به وظایف روشنفکری خود عمل کردند و کجاها به خطا رفتند موضوعاتی است که باید موشکافی و تدقیق شود. در این کتاب تا حد مختصر و گنجایش یک مقاله به این موضوع پرداخته است.
بخشی از کتاب روشنفکران ایران در قرن بیستم پیش از این تحت عنوان جدال بر سر تجدد در مجله کیان منتشر شده است.
در مقدمه کتاب آمده است که تحقیق حاضر بر آن نیست تا تاریخ جامعی از روشنفکران ایران طی یکصد سال گذشته به دست دهد. در این کتاب به آثار ادبی زیادی ارجاع داده می شود ولی نمی توان گفت که پژوهشی است در زمینه جامعه شناسی ادبیات. بلکه بیشتر در نظر دارد برخی اجزای سازنده فرهنگ سیاسی مدرن ایران را آن گونه که از سوی روشنفکران فهم و ارائه شده و در انبوهی از مطالب مندرج در نوشته های سیاسی و ادبی آنان آمده است، ترسیم می کند.
موضوعاتی که در این کتاب به بررسی گذاشته شده است حول محور روشنفکری در دهه های اخیر است. افزایش چشمگیر فعالیت های سیاسی طی دهه 1940، ورود عنصر روشنفکری در آثار ادبی و مباحث گوناگون راجع به بحران مدرنیسم ایرانی نیز به ترتیب مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است.
موضوعاتی که در این کتاب به بررسی گذاشته شده است حول محور روشنفکری در دهه های اخیر است. افزایش چشمگیر فعالیت های سیاسی طی دهه 1940، ورود عنصر روشنفکری در آثار ادبی و مباحث گوناگون راجع به بحران مدرنیسم ایرانی نیز به ترتیب مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است.
این کتاب شامل مقاله پیوسته است. مقالات این کتاب عبارتند از: روشنفکری مدرن در ایران، روشنفکران در دوره مشروطه، روشنفکران و ناسیونالیست دولتی، سیاست و ادبیات و انتقاد از غربگرایی و جدال بر سر تجدد. نویسنده در پیشگفتار و پی گفتار که در ابتدا و انتهای کتاب آورده مواضع خود را درباره این موضوع روشن کرده است.
دکتر علی قیصری استاد تاریخ دانشگاه سان دیاگو کالیفرنیا است. تمرکز وی روی ایران شناسی، تاریخ اندیشه و فلسفه علوم اجتماعی است. آثار زیادی از وی به فارسی ترجمه شده است. از جمله: «دموکراسی در ایران»، «ایران معاصر، اقتصاد، جامعه، سیاست» و رساله کانت تحت عنوان« بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق».
« به علت درگیری های درونی، قحطی و ناامنی، و نیز سیاست قدرتهای بیگانه چه به صورت دخالت مستقیم و چه به شکل آثار جانی زیادی که جنگ جهانی اول در پی داشت فرصتهای واقعی برای تحکیم مشروطیت بسیار اندک بود. بر اثر بحرانهایی که در نخستین دهه های قرن بیستم پیش آمد به جای حکومت مشروطه ، دولت خودکامه پهلوی استقرار یافت که خود فرصتها را برای نهادینه کردن اصلاحات مشروطه خواهان بیش از پیش کاهش داد.»[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 114 کتاب
[2]صفحه 51 کتاب
بهانه ای برای ماندن
بهانه ای برای ماندن
بهانه ای برای ماندن.حسن کریم پور.نشرآموت.چاپ دوم. تهران1391. 1500نسخه.344 صفحه .9000 تومان.
«پدرم، زاهدان یک مزرعه کوچک و یک باغ داشت که با همان، زندگی ماها رو که دو برادر و سه خواهر بودیم می گذروند. من از همون دوران نوجوونی دوست داشتم ناخدای کشتی بشم، چون اغلب در تابستون که مدرسه ها تعطیل می شد می رفتم چاه بهار نزد داییم. از اونجا بود که به دریا علاقمند شدم. کلاس ششم ابتدایی رو که تموم کردم داییم خدا بیامرز منو گذاشت تو کشتی ناخدا خورشید.»[1]
وقتی حسن کریم پور اولین رمانش به نام «درماندگان» را می نوشت اصلا گمان نمی کرد به زودی یکی از رمان نویسان سرشناس بشود. درماندگان در سال 1357 روانه بازار کتاب شد و از استقبال نسبی بر خوردار شد. اما رمان دومش ورق را برگرداند و او را بر سر زبان ها انداخت. «باغ مارشال» دومین رمان حسن کریم پور تاکنون بیست و هفت بار تجدید چاپ شده است و در آینده از سوی انتشارات پنگوئن در انگلستان منتشر خواهد شد. استقبال از این رمان چنان بود که کریم پور شماره های دوم و سوم این کتاب را هم نوشت.
از آن زمان تاکنون کریم پور رمان های بسیاری نوشته است. هر چند سایر رمان هایش همچون باغ مارشال برایش شهرتی افزون تر نیاورد اما تمامی نوشته هایش خوانده شدند و حتی به چاپ های هفتم و هشتم رسید.
وی خواننده های بسیاری پیدا کرد و مخاطبانی که دائم منتظر منتشر شدن کارهای بعدی او هستند.
خوابی در هیاهو، نقشی بر تصویر دیگر، خیال عشق، وسوسه خانه مادربزرگ، باغ رویاها، من محکوم می کنم، کیش گم کردکان، مرهمی بر زخم کهن، ازدیاری به دیار دیگر و آن سوی نیزار رمان های دیگر حسن کریم پور است. موضوع اغلب رمان های کریم پور مسائل عاشقانه و خانوادگی است. موضوعاتی که رمان های عامه پسند همواره درباره آن پرداخته اند.
کریم‌پور، درباره این رمان می گوید: تا به حال داستان‌های زیادی درباره روابط میان زن و مرد نوشته شده، ولی به رابطه عاطفی که ممکن است میان یک خواهر و برادر وجود داشته باشد، کمتر پرداخته‌ایم.
کریم پور گفته است فیلمنامه روزی روزگاری را نوشته و به تلویزیون فروخته و برایش خیلی هم مهم نیست که نامش پای این فیلنامه نیست. با این حال کریم پور برای هیچ کدام از رمان هایش جایزه خصوصی و دولتی نگرفته است. خود وی درباره این موضوع می گوید: اینکه جوایز به آثار من نپرداخته‌اند، شاید به دلیل این باشد که آن‌طور که باید، تبلیغ نشده است و ضمن اینکه خودم هم دنبال این چیزها نرفته‌ام و برایم مهم این بوده است که آثارم را تألیف کنم و به دست مخاطبانم برسانم.
بهانه ای برای ماندن، حکایت عشق و فداکاری خانواده ای است که برای درکنار هم ماندن از هیچ تلاشی فرو گذار نمی کنند. آنها با مشکلات فراوانی رو به رو می شوند.
در این رمان خانواده‌ای از فقر به ثروت و خوشبختی می‌رسد، به گونه‌ای که شاید برخی خوانندگان پایان این کتاب را مبتنی بر تبعات حسن نیت این خواهر و برادر نسبت به یکدیگر تلقی کنند.
داستان در یک قهوه خانه آغاز می شود و هر کدام از شخصیت های داستان در بخش های مختلف از زبان خود ماجرا را بیان می کند. این رمان به شیوه رئالیستی نوشته شده و از هر گونه پیچیدگی های نوشتاری و روایتی پرهیز می کند. حال و هوای این رمان حال و هوای سیستان و بلوچستان است که مملو از فضاهایی بکر است. این رمان شامل ده فصل است.
گفتنی است که رمان « دختر بویر احمدی» تازه ترین رمان این نویسنده توسط نشر آموت منتشر خواهد شد.
«دوست داشتم همان روزهای نخست پیروزی به ایران بر می گشتم اما تا باغ و باغچه و آپارتمان و لنج را تبدیل به پول می کردم، زمان زیادی می طلبید. آنچه برایم عجیب بود اینکه دسته دسته از ایران به خارج از کشور فرار می کردند و بر عکس من سابقه دار فراری با چه ذوقی و شوقی عازم ایران می شدم.»[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 14 کتاب
[2]صفحه 341 کتاب
افسانه های مازندران
افسانه های مازندران
افسانه های مازندران. طیار یزدان پناه لموکی. نشر چشمه.چاپ اول. تهران1390. 1500نسخه.192صفحه.4500تومان.
«مرد جوان از بی پولی و بی کاری دیگر به ستوه آمده بود. به هر دری می زد نتیجه نداشت. ناگزیر به تنها راه مانده برای زنده ماندن تن داد و آن، دزدی بود. یک چندی گذشت او پر می پرید تا این که شبی به دست گزمه ها گرفتار آمد.»[1]
اشتراوس اسطوره شناس آلمانی درباره شکل گیری افسانه ها معتقد است افسانه ها اسطوره های ضعیف شده هستند. هر گاه اسطوره ای کارکرد و موقعیت تاثیر گذاری خود را از دست بدهد و باور مردم نسبت آن کم رنگ شود آرام آرام به شکل افسانه درآمده و زندگی خود را تحت این قالب ادامه می دهد تا جایی که شاید دوباره قدرت اولیه خود را باز یابد.
افسانه ها حاوی باورهای عمیق مردم هستند و از این رو سینه به سینه در زبان جاری و شفاهی مردم نقل می شوند. ماندگاری اسطوره ها و افسانه ها نیز به خاطر فرهنگ شفاهی مردم است.
از دل این افسانه ها می توان حقیقت تاریخی انسان هایی پی برد که سالیان سال پیش از ما زندگی می کرده اند.
افسانه ها به نوعی اسناد تاریخی محسوب می شود و حفظ و نگهداری و جمع آوری آنها یک ضرروت است. فرهنگ جمع آوری این آیین ها و افسانه چندان وقتی نیست که باب شده و از این رو بسیاری از آنها از یاد ها رفته اند. آن تعدادی هم باقی مانده است گاه با دستکاری های غلط مخدوش شده اند.
در مقدمه کتاب آمده است افسانه ها آینه ی تمام نمای رنج ها و نیازهای بشری است و راه درازی پیموده اند تا به دست ما رسیده اند. هنوز تفسیر قاطعی از چگونگی شکل گیری اسطوره ها و افسانه ها وجود ندارد و اسطوره شناسان به تعریف قطعی از این موضوع نرسیده اند و می توان گفت تحقیقات پیرامون این مهم تازه آغاز شده است.
از آنجایی که افسانه ها جزو باورهای نهادینه شده یک قوم و ملت بوده اند نمی توان آنها را با قصه هایی چون آلیس در سرزمین عجایب و یا شازده کوچولو مقایسه کرد. ذات چنین داستان ها و قصه هایی این است که ساخته و پرداخته یک ذهن است در صورتی که افسانه های قومی خاستگاه مشخصی نداشته و در باور جمعی شکل می گیرند.
در پیشگفتار کتاب که به قلم حسن اکبریان طبری نوشته شده است آمده که شازده کوچولو و آلیس در سرزمین عجایب در واقع با الهام از افسانه های قومی و بومی نوشته شده اند. در پیشگفتار کتاب توضیحاتی درباره افسانه ها به قلم حسن اکبریان طبری آمده است و در پیش سخن نویسنده نیز توضیحات دیگری درباره چگونگی گرد آوری افسانه های این کتاب آورده شده است.
افسانه های این کتاب در دسته بندی افسانه های اجتماعی، قومی – آیینی، قومی( کاسپیان و سکایی) باورهای آیینی، روان درمانی، طنز اجتماعی- اخلاقی و آیینی- اجتماعی تقسیم شده اند. این کتاب شامل 26 افسانه مازندرانی است که برخی از آنها عبارتند از: در شمایل گرگ، روباه روباه است، هوشیار زن، مِه مَه خاتون، دهش، گوهر شب چراغ، آل کلاه طلا، زخم سخن ...
خواندن افسانه های قوم های مختلف ایرانی خالی از لطف نیست و می تواند زیر لایه هایی از فرهنگ ایرانی را آشکار کند. ضمن این که افسانه های قوم های مختلف ایران مشابهت هایی نیز با هم دارد و از این جهت می توان به شناخت بیشتر افسانه های مرسومی که هر کدام از ما در ضمیر خود داریم و یا به گوشمان خورده کمک کند. نویسنده تلاش کرده افسانه ها را در قالب داستان مدرن بنویسد تا برای خواننده امروزی جذاب تر و قابل درک تر باشد. کلمات بومی و نا آشنا در پاورقی کتاب به تفصیل توضیح داده شده و این خواندن داستان ها را ساده تر می کند.
« شغال سر حال، سبک و تیز پا از بیشه به در آمد. چشم انداز نگاهش مرغزاری بود گسترده در پیش رو. دیدگانش را در اطراف گرداند و بعد با احتیاط از کناره رو به بالا شد. پنهان از هر نگاهی در سایه سار نیزار در سر اندیشه شکار داشت. احساس قدرت و چابکی می کرد. با این همه از شتاب پرهیز داشت تا این که صداهایی کنجکاوی اش را جلب کرد.»[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 135 کتاب
[2]صفحه 29 کتاب