منگی
منگی
منگی.ژوئل اگلوف.مترجم: اصغر نوری. نشر افق. چاپ اول. تهران1392/1500نسخه.112صفحه.6000تومان.
« همیشه یه ساعتی هست که تمومی نداره. شبیه ساعت های دیگه ست. جوری که بهش شک نمی کنیم. بعد، واردش می شیم و توش گیر می افتیم. ساحل اون طرفی رو می بینیم، ولی خیال می کنیم هیچ وقت اونجا نمی رسیم. بیهوده دست و پا می زنیم. انگار هرچی زمان می گذره، داریم ازش دورتر می شیم. وقتی ثانیه ها می چسبن به ته کفش هامون، وقتی داریم هر دقیقه رو مثل یه توپ آهنی دنبال خودمون می کشیم، خیال می کنیم اون بیرون، روزها و شب ها پشت سر هم میان ومیرن، فصل ها جای هم رو می گیرن و ما اینجا فراموش شدیم.»[1]
تشخیص جهت با بوی کارخانه هایی است که از چهار سو محیط را محاصره کرده است. بدون یک روزنه نور و ساعت ها و شاید روزها در مه سنگین فرو رفتن، بدون اینکه لحاف خاکستری آسمان برای مدت کوتاهی پس برود، این شرایطی است که در رمان منگی توصیف می شود.
پیرهایی که درست پیر نشده اند، جوان هایی که درست جوانی نکرده اند و خیلی زود پیر شدن و گاهی تشخیص این دو از هم به درستی آسان نیست.
یک محیط آلوده به معنای واقعی کلمه، محیطی که در آن نه گیاهان درست رشد می کنند و نه حیوانات و نه انسان. در اینجا نمی شود از گیاهان برای خوراک استفاده کرد یا نمی توان از ماهی رودخانه غذا تهیه کرد، چون همه چیز جز یک تفاله مسموم چیز دیگری نیستند.
منگی روایت کارگری است که در یک کشتارگاه کار می کند ویک آلونک کوچک با مادربرزگ از کار افتاده اش دارد. مسلما برای او زندگی آن طوری نیست که بخواهد برای آینده اش امید وار باشد. او در سرش آرزو دارد روزی از این محیط بکند و به جای دیگری برود، هر چند هیچ تصوری از دنیای دیگر ندارد و به گمان او آسمان همه جا قاعدتا باید همین رنگ باشد. سیاه، کدر، خاکستری و مه آلود.
در رمان بی نظیر منگی زندگی اسفناک کارگران، بدون اینکه نویسنده قصد داشته باشد در نمایش آن به درازه گویی و حاشیه پردازی و تاکید دست بزند، توصیف می شود. منتهی اگر فاجعه عمقی دارد، از این رو است که این عمق عملا وجود دارد و چیزی است حقیقی و نه چیزی که تنها به صرف تاکید و تخیل بر آن بار شده باشد.
کارگر ساده این رمان، از آن همه حیوانی که هر روز با تیر خلاص می کند و تا زانو در خون آنها غوطه ور است، روده هایش را می چشد، از آن همه تولید تنها بوی سوختگی و گوگرد نصیبش می شود و اگر شانس به وی رو کند و از آسمان چیزی نازل شود، آن، هواپیمایی است که در مه گیر کرده و روی خانه اش سقوط می کند.
در این محیط مسموم بچه ها، تا روی پای خود بلند شوند باید به صف کارگران ملحق می شوند و هر یک در یکی از کارخانه ها باید تا آخر عمر بدون هیچ چشم اندازی کار کند. آنها بی عشق و بی آرزو زندگی می کنند و مرگشان هیچ کس را متاثر نمی کند. اساسا مرگشان تنها یک اتفاق ساده مثل اتفاقات دیگریست که در طول روز ممکن است در کارخانه ها و محیط خشن آن رخ دهد. محیط خشنی که تنها حاکم آن، دستگاه های غول پیکری است که بی چشم و گوش همه را در شرایطی عادلانه زیر دست و پای خود له می کنند.
اگر شانس بیاوری و زیر دست و پاهای این هیولاهای کورناقص نشوی، فرسودگی زود هنگام سرنوشت هر کارگری است تا مثل یک زباله، شبیه یک ضایعه از چرخه تولید خارج می شوی و باید در تنهایی و فقر روزگار بگذارنی. منگی به راستی سرنوشت سرگیجه آور کارگران است. چنان کوبنده و تکان دهنده حقیقت را پیش چشم می آورد که نمی توان به راحتی کنارش گذاشت.
ژوئل اگلوف نویسنده معاصر فرانسوی است که تاکنون چهار رمان نوشته است. این رمان برگزیده سی و یکمین دوره جایزه کتاب «فرانس انتر» است. وی یکی از نویسندهای مطرح ادبیات فرانسه است که به دلیل پرداختن به موضوع های بکر و آفریدن موقعیت ها و شخصیت های منحصر به فرد شهرت دارد. او را وام دار کافکا می دانند.این نویسنده با ترجمه رمان منگی به فارسی زبانان معرفی شد. این رمان را برای اولین بار موگه رازانی به نام «سرگیجه» ترجمه کرد. ترجمه این رمان با زبانی میانه زبان عامیانه و ادبی بود. موگه رازانی در یکی از مصاحبه هایش گفته است: "من مردد بودم که رمان را به زبان عامیانه ترجمه کنم و یا زبانی که در حال حاضر رمان را به آن برگردانده ام. زبان اصلی اثر یک زبان کاملا عامیانه بود. اما اگر می خواستم به زبان عامیانه فارسی برگردانم آن تاثیر را نمی گذاشت و شکل زیبایی پیدا نمی کرد. من آن زبان عامیانه را به یک زبان ساده و بدون پیچیدگی تبدیل کردم. خود کتاب از اول تا آخر با همان زبان عامیانه نوشته شده بود. اما من از زبان ادبی استفاده کردم. منتهی زبان ادبی بسیار ساده شده و بدون پیرایش ها و پیچیدگی های ادبی." اصغر نوری این بار منگی را با زبان عامیانه ترجمه کرده است و حال خواننده می تواند این دو ترجمه را پیش رو قرار دهد.
امید واریم رمان های بلند این نویسنده نیز به فارسی ترجمه شود و خوانندگان بیشتر با قلم این نویسنده آشنا شوند.
« روال عادی اینجا یه سری داد و فریاده که تو رودخونه های خون غرق می شن، تکون های شدید و لرزیدن ها، چشم هایی که از کاسه در میارن، زبون هایی که آویزون می شن، بهمن های دل و روده، سرهایی که قل می خورن، گاوهایی که پوست شون مثل موز کنده می شه، خوک های رنگ پریده که نصف بیشترشون شقه شده، و حیوون هایی از پا آویزون شدن، پشت سر هم می ان و هی کوچیکتر و کوچیک تر می شن و ما صورتمون پر خون و چکمه هامون پر عرق، سخت کار می کنیم. »[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 83 کتاب
[2]صفحه 15 کتاب
الکسی قهرمان کامل
الکسی قهرمانی کامل
آرک انجل.آنتونی هوروویتس.مترجم: مهدی قراچه داغی.نشر ایران بان.چاپ اول . تهران1388..1000 نسخه.298 صفحه. 5500 تومان.
«به طرزی غریب کسی که قرار بود با این بمب کشته شود از قضا درباره بمب و تروریسم از هر کس دیگری در دنیا اطلاعات بیشتری داشت. او حتی کتاب هایی در این مورد نوشته بود. کتاب در جستجوی شماره یک: پنجاه راه برای حراست از خود در داخل و خارج از کشور. هر چند عنوان آن قدر ها چشمگیری نداشت اما در امریکا بیست هزار نسخه فروش کرده بود و گفته می شد که حتی رئیس جمهور یک جلد از این کتاب را کنار تخت خوابش داشت.»[1]
آلکس رایدر شخصیت اصلی داستان های آنتونی هوروویتس در داستان آرک انجل به طور ناگهانی مورد اصابت گلوله قرار می گیرد و به بیمارستان سن دومنیک منتقل می شود. او زمان بستری شدن همواره تحت مراقبت پلیس امنیت است و روزی به وسیله عده ای، از بیمارستان ربوده می شود. آدم ربایان که از اعضای گروه سه هستند، تصور می کنند این پسر بچه «پال دورین» است، کسی که پدرش به زعم آدم ربایان از تجار ثروتمند و شرکت های چند ملیتی است که قصد نابودی دنیا را دارد. آن هم در زمانه ای که لایه های ازن در حال سوراخ شدن است و منابع گرانبها به سرعت در حال انهدام. کاسپار یکی از آدم ربایان خطاب به الکس از این که پدرش از نفت به ثروت رسیده و پس از فتح زمین اکنون در اندیشه فتح فضا ست سخن می گوید. همچنین از نابودی چهار نوع پرنده به خاطر وجود موشک های پدرش در منطقه کاراییب . آنها برای اینکه پسر بچه سالم به خانه برگردد، پدرش را به پرداخت یک میلیون پوند مجبور می کنند تا از این پول برای حراست از سیاره زمین استفاده کنند. اما الکس خاطر نشان می کند که آنها او را با پاول اشتباه گرفته اند. او در برخورد با اعضای این گروه در نبردی درگیر می شود. الکس رایدر که خود پیشه اش جاسوسی است تصمیم دارد جاسوسی اش را برای همیشه کنار بگذارد اما برخورد با گروه مخرب طبیعت و محیط زیست، او را در نبردی درگیر می کند که به نظر می رسد با جریان آرک انجل که یک هتل فضایی پیشرفته است، مربوط باشد. در این کتاب با سازمان های جاسوسی، دنیای پرنیرنگ سرمایه داری های کلان و روابط عجیب برای رسیدن به بازارهای مصرف و همچنین حقایقی درباره گروه های جاسوسی نیز آشنا می شوید.
آلکس رادیدر به نوعی یک جمیز باند نوجوان است که در هر کی از داستان های آنتونی هوروویتس با ماجراهای پلیسی و جاسوسی رو به رو می شود. ارک انجل ششمین ماجرای آلکس رایدر است.
آنتونی هوروویتس درباره آینده آلکس رایدر گفته است: همیشه خاطر نشان کرده ام وقتی الکس 15 ساله شود به آخرین کتاب از مجموعه کتاب های آلکس رایدر می رسید و مصمم هستم برای او پایان خوبی برگزینم.
باید بگویم نوجوان های رده سنی 15 تا 18 سال اغلب معتقدند داستان های هوروویتس ترسناک نیستند و بیشتر اوقات قابل حدس زدن هستند. این نویسنده در انگلستان متولد شد. مادرش برای او کتاب های فرانکنشتاین و دراکولا را می خرید و برای روز تولد سیزده سالگی اش یک جمجمه هدیه گرفت. او به مدرسه ای فرستاده می شود که مدیر مدرسه انقدر بچه ها را شلاق می زد که بدنشان تاول می زد. آنتونی از هشت سالگی نوشتن را شروع کرد واز بیست و سه سالگی به طور حرفه ای شروع به نوشتن کرد. «راز شوم فردیک ک. باور» اولین رمان وی است. «میشا، جادوگر و طلسم اسرار آمیز» دومین کتاب اوست که سال 1981 منتشر شد. مجموعه داستانی «ستاره پنج پر» را هیچ وقت کامل نکرد. «گروشام گرینج» برداشتی از افسانه قدیمی بود که معتقد است اگر کسی هفتمین فرزند از هفتمین فرزند باشد جادوگر می شود. انتشار کتاب «مالتی شاهین» برایش اعتبار زیادی آورد به خصوص که این مجموعه هفت جلدی به فیلم هم در آمد. وی ترسناک های زیادی می نویسد اما «الکس رایدر» در سال 2000 متولد شد و به عنوان مجموعه موفق تاکنون ادامه دارد و قرار است از این به بعد نیز ادامه داشته باشد. تاکنون 600 میلیون از این نسخه به فروش رسیده است. از روی این کتاب فیلم «توفان شن» ساخته شد و اعتبار خوبی به دست آورد. او هم اکنون داردروی مجموعه «قدرت پنج کار» می کند که به نوعی ادامه «ستاره پنج پر» است. گفته می شود احتمالا داستان هری پاتر از روی کتاب گروشام گرینج وی تاثیر گرفته و نوشته شده است. فیلمی هم به نام آرک انجل ساخته شده که برداشتی از کتاب ارک انجل است و ماجرا در روسیه شوروی می گذرد.
«باید به سرعت حرکت می کرد. اما سرعت زیاد مرگش را نزدیک تر می کرد. باید راه دیگری پیدا کرد. بار دیگر پنجره ها را امتحان کرد. بزرگترین پنجره ها شکل بی قاعده ای داشت بخشی از بدنه فلزی آن از بین رفته بودند. الکس می توانست سر و بخشی از شانه هایش را از آن عبور دهد. حتی اگر کپسول را از روی پشتش بر می داشت کمر و باسنش از آن عبور نمی کردند. تا اینجا به جایی نرسیده بود.»[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 9 کتاب
[2]صفحه 214 کتاب
صیاهی
صیاهی
صیاهی. سیپتیموس هیپ. انجی سیج. مترجم: مهرداد مهدویان.نشر افق.چاپاول. تهران.1391. 2200 نسخه.672صفحه.18500 تومان.
« تبعید شده
امشب شبی سیاه و توفانی است. ابرهای تیره در ارتفاع پایین روی قلعه می چرخند و هرم طلایی نوک برج جادوگر را می پوشانند. توی خانه هایی خیلی پایین تر، مردم با ناراحتی در خواب غلت می زنند در حالی که صدای غرش آسمان غرمبه توی خواب هایشان می دود و کاوبس ها را از آسمان می فرستد.»[1]
قصرها، خانه های مخروبه، ساختمان هایی با معماری پیچیده و لایبرنتی، فضاهایی تنگ و تاریک و دالانهایی پیچ در پیج، شهر های زیر زمینی، همه و همه نویسندگان زیادی را وا داشت تا در یک چنین فضاهایی داستان های شگفت و اسرار آمیز خلق کنند.
در این مکان ها روح، جادو، جادوگران، اجنه و حیوانات وحشی و درنده و اسرار آمیز مرتب در رفت و آمدند و هر کدام برای خود دنیای شگفت انگیزی به وجود می آورند. نویسندگان رمان های جادویی و اسرار آمیز برای دیدن این قصر ها و خانه های عجیب به شهر های مختلف سفر می کنند. حالا تصور کنید انجی سیج خودش در یکی از همین خانه ها متولد و بزرگ شده است.
انجی سیج در خانه ای قدیمی زندگی می کند. جایی اسرار آمیز و جادویی که دور تا دورش پر از باتلاق، بنادر باستانی و قلعه های مخروبه است.طبیعی است که بهتر از هر نویسنده دیگری می تواند از اسرار پیچیده این مکان های رویایی و وهم آلود پرده بردارد.
انجی سیج در لندن به دنیا آمد ه و در دره تمیز لندن و کنت بزرگ شده است. سیج در ابتدا پزشک شد که همین رشته به او کمک کرد تا بتواند خیلی از فضاهای داستانش به رمان های علمی تخیلی نزدیک کند. وی سپس بر اثر انقلاب فکر و ذهنی ای که برایش رخ داد به هنر گرایش پیدا کرد و وارد رشته هنر و مدرسه لسسیتر شد. وی در این مدرسه در زمینه گرافیک طراحی و تصویر سازی تحصیل کرد. همین خودش کمک کرد تا موجودات خیالی در ذهنش نقش بگیرند و بعدها همان ها به داستان هایش راه پیدا کردند. انجی سیج نوشتن کتاب هایش را بعد از دوران کالج آغاز کرد و سپس بعد از مدتی توانست در این حرفه تخصص پیدا کند. او مجموعه هفتگانه و سنگین سیمپتیموس هیپ را نوشت که خودش پروژه ای عظیم بود. این مجموعه به زودی تاثرات زیادی روی نوجوان گذاشت و مورد استقبال قرار گرفت.
کلایو بارکر نویسنده معاصر انگلیسی که رمان های خیال پردازانه و وحشت می نویسد و یکی از پر آوازه ترین آثارش« هل رایزر» است، درباره این مجموعه می گوید: کتابی سرشار از عجایب، افسون و شگفتی. کتابی جادویی که خوانندگانش را به دنیایی دعوت می کند که هرگز مایل به ترک آن نیستند.
داستان های سیپتیموس هیپ ماجراهای مردی است که با جادوگران و هیولاهای عجیب و غریبی، در مکان های اسرار آمیز در گیر می شود و تلاش دارد بر آنها فایق آید.
شخصیت سیپتیموس هیپ در همه رمان های هفتگانه این نویسنده حضوری مثبت دارد. از این مجموعه شش اثر تا کنون توسط مهرداد مهدویان به فارسی ترجمه و راهی بازار نشر شده است.
این کتاب ها عبارتند از: افصون، پرواذ، فیظیک، جسط جو، سایرین خبیس. از این میان کتاب سایرین خبیس ویژه کتاب های برتر کودکان و نوجوانان قرار گرفت. جلد هفتم این مجموعه به نام آتش در حال ترجمه است که به زودی منتشر خواهد شد.
جلد ششم اما صیاهی است. نام کتاب ها به عمد با غلط املایی نوشته شده است تا غریب بودن آن بیشتر نمایان شود. در این کتاب با ماجرایی تخیلی رو به رو می شویم. داستان این کتاب درباره گروهی جادوگر و انسان هایی با قدرت های فوق العاده است که در میانه اتفاق های مختلف در گیر مشکلات متعدد می شوند و هر یک می کوشد با استفاده از قوای خود مسائل را حل کرده و توطئه های پیچیده و عجیب را یکی پس از دیگری خنثی کند تا آرامش و سکون به محل زندگی بازگردد و نیروهای اهریمنی برای همیشه نابود شوند.
این داستان با وقایع عجیب خود قوه تخیل نوجوانان را تحریک می کند و وقایع مهیجی پیش روی مخاطب قرار می دهد.
مهرداد مهدویان بیش از 50 کتاب برای کودکان و نوجوانان ترجمه کرده و به همین دلیل با سلیقه نوجوانان به خوبی آشنا است و انتخاب های خوبی برای ترجمه انجام می دهد. داستان های سیپتیموس هیپ به عنوان یکی از پر فروش ترین های نیویورک تایمز و کتاب سنس معرفی شده اند.
این رمان در پنجاه و یک فصل و 672 صفحه روایت خود را پی می گیرد. فصل ها کوتاه است برای همین خواننده بدون خستگی می تواند بخش زیادی از داستان را دنبال کند. صیاهی با یک مقدمه آغاز می شود و برخی از فصل های دیگر عبارتنداز: ملاقات، مهمان، شب تولد، کارآموزها، فراری، حف انتخاب، آورنده کتاب، شیمی، و ...اگر می خواهید داستانی هیجانی بخوانید صیاهی را انتخاب کنید.
«اتاق پذیرایی بلند و باریک بود و پنجره ای بلند در انتهای اتاق داشت که رو به راه جادوگر باز می شد. پرده ای پاره پوره در قسمت راست اتاق، دری را می پوشاند که به اتاق تخت راه داشت. این راه غیر قابل عبور بود چون جینا دستور داده بود الوار بزرگی روی آن میخ کنند. »[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 9 کتاب
[2]صفحه 99 کتاب
موش ها و آدم ها
موش ها و آدم ها
موش ها و آدم ها. جان اشتاین بک. مترجم: ایمان قادری.نشر ابر سفید.چاپاول. تهران.1391. 1100نسخه.216صفحه.9000 تومان.
« تو حتی ارزش یه میخ هم نداری که بکوبنت توی جهنم. خدا می دونه که جرج هر کاری که تونست کرد تا تو رو از این منجلاب بیرون بیاره اما فایده نداشت. اگه تو فکر می کنی که جرج می ذاره تا از خرگوشها مراقبت کنی، پس باید بگم که تو از همیشه احمق تری. اون اجازه نمی ده. اون تو رو با چوب تا سر حد مرگ کتک می زنه. این چیزیه که اون انجام می ده.»[1]
خیلی ها فیلم های خوشه های خشم و شرق بهشت را به خاطر دارند و هنوز هم که هنوز است طرافدار های خودش را دارد و احساس نوستالژی تکان دهنده اش پای هر ببیننده تازه ای را به داستان می کشد و میخکوبش می کند.
جان اشتاین بک نویسنده توانمندی است که داستان های زیادی نوشت از جمله همین خوشه های خشم، شرق بهشت، در نبردی مشکوک، زمستان نارضایتی ما، به سوی خدایی ناشناخته، اسب کوتوله قرمز، تورتیلافلت، راسته کنسرو سازی و موش ها و آدم ها. او فرزندنش را در جنگ ویتاینام از دست داد و از همان موقع نگاه تلخ او نه تنها به سوی غرب بلکه به سوی شرق نیز دامنه گرفت و از جنبش ها ی شرقی نیز نا امید شد.
در تمام داستان های او طبقه کارگر، فشار زیادی که بر این قشر زحمت کش وارد می شود، ضدیت با عواملی که این دوپاره گی دارا و ندار را شکل می دهند وجود دارد. حقایق تلخی که اشتاین بک به آن اشاره می کند قابل رد و نادیده گرفتن نیست و خود او نیز تا پایان زندگی از این نگاه فاصله نمی گیرد. اوج این ضدیت در داستان موش ها و آدم ها نهفته است.
در این داستان نیز ماجرا درباره طبقه کارگر است. کارگرانی که نهایت آرزوهای شان، رسیدن به مرحله ای از حیات است که به مزرعه دار و کارخانه دار محتاج نباشند. در نگاه تلخ جان اشتاین بک این آرزوی کوچک آرزویی دست نیافتنی است.
ماجرای داستان روایت دو کارگر به نام های جرج و لنی است که با هم همسفر می شوند. جرج کارگر زرنگی است که می تواند از پس زندگی اش بر بیاید ولی لنی با هیکل درشتش می لنگد و جرج هم دلش نمی آید او را رها کند. لنی خلق و خوی بچه ها را دارد و اغلب بر سر موضوعات کوچک گریه می کند.
آنها عاقبت کاری پیدا می کنند. اما به زودی بر اثر حادثه ای لنی ناخواسته زنی را می کشد و پا به فرار می گذارد. اما به زودی گیر می افتد و دست آخر جرج اونو برای همیشه راحت می کنه.
لحن روایت عامیانه است و خواننده را بیشتر به حال و هوای فضا می کشاند. تراژدی تکان دهنده رابطه جرج و لنی و دست آخر سرنوشت اونها اثر را شاهکاری می کند که به خاطرش در سال 1937 جایزه نوبل نصیب جان اشتاین بک می شود.
پایان این اثر هم مثل سایر کتاب های اشتاین بک تلخ و گزنده است.
در نگاه جان اشتاین بک هیچ امیدی برای رهایی نیست و سرنوشت تلخ و محتومی شخصیت های رمان هایش را در بر می گیرد.
موش در این اثر معنای نمادین دارد. نماد کارگران مفلوکی است که هم چون موش در چنگال اربابان خود اسیرند و از زندگی نکبت بار خود راضی به نظر می رسند. آنها چنان در این چنبره گرفتار شده اند که حتی تصور آینده مطلوب نیز از آنها سلب شده است. نمایشنامه ها و فیلم های زیادی از روی این اثر کوتاه نوشته و ساخته شده است. بارها این کتاب به فارسی برگردانده شده.
پرویز داریوش، داریوش شاهین و سروش حبیبی نیز این اثر را پیش از این ترجمه کرده اند. ترجمه تازه این اثر توسط ایمان قادری زیر نظردکتر تیمور قادری انجام شده است.
مقدمه این کتاب نیز توسط تیمور قادری نوشته شده اما مترجم دلیل تازه ای برای ترجمه این اثر ارائه نکرده است. دکتر تیمور قادری در مقدمه کتاب می نویسد: ادبیات آیینه تمام نمای جوامع بشری در طول تاریخ مکتوب است. حوادث و رخدادها به وقوع می پیوندند، برای مدتی از یک سال تا یک قرن تاثیر خود را بر جای می گذارند، بعدها از یادها می روند، و تنها در لابه لای اوراق تاریخ ماندگار خاموشی می یابند. اما همین رخدادها ادبیات ویژه خود را نیز به هماره می آورند.
در مقدمه کتاب درباره وضع سیاسی و اقتصادی زمان نوشته شدن این اثر و سبک و سیاق نویسنده توضیحاتی داده شده که خواندنش توصیه می شود.
«من چهار سال پیش مجروح شدم. به محض اینکه من دیگه نتونم خوابگاه ها رو تمیز و جارو کنم، اونها خیلی زود منو می ندازن بیرون. شاید اگر من پولی به شما آقایون بدم بذارید من تو باغ بیل بزنم. حتی بعد از اینم که من هیچ سودی نداشته باشم، اون موقع من ظرف ها رو می شورم وبه جوجه ها غذا می دم و یه چیزهایی اینطوری. اما دیگه من تو خونه خودمون هستم و اجازه دارم تا برای خونه خودمون کار کنم.»[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 205 کتاب
[2]صفحه 126 کتاب
سیاست تفکر
سیاست تفکر
سیاست، تفکر، تاریخ. رضا داوری اردکانی.نشر سخن.چاپاول. تهران.1391. 1650 نسخه.480 صفحه.17500 تومان.
«نظام های سیاسی کنونی و از جمله دمکراسی که کم ضررترین آنها است، دیگر ریشه در خاک ندارند و احیانا از مدد و پشتوانه تکنیک برخوردار می شوند. گرچه تکنیک نیز دیر زمانی است که خودسر شده و با فاشیسم و توتالیتاریسم و دمکراسی و سوسیالیسم نسبت یکسان پیدا کرده است. با توجه به این نکات ، تلقی ایدئولوژیک و رویایی از دمکراسی حتی برای کسانی که جز به سیاست به چیزی نمی اندیشند، زیبنده نیست.»[1]
«کتاب سیاست، تاریخ، تفکر» این پرسش را پیش می کشد که روش مناسب برای مطالعات تاریخی و سیاسی کدام است؟ به بیان دیگر، مجموعه مقالات این کتاب در حکم تمهید مقدمه ای برای این پرسش است که در سیر تاریخ، ما از کجا آغاز کرده این و به کجا رسیده ایم و امکان هایی که موجود است ما را به کجا رهنمون می کند؟
نویسنده این کتاب معتقد است در کشور ما علوم انسانی و حتی فلسفه با سابقه طولانی اش در جای مناسب شان خود قرار ندارد. اما این به این معنی نیست که سایر رشته ها توجه به پیشرفت ها و پژوهش های علوم انسانی را نادیده بگیرند.
در بخش علوم انسانی و فلسفه نقص ها و ضعف هایی هست، اما فقر و ضعف بزرگتر، مربوط است به نظر و نگاه کلی ما به علوم انسانی است.
نویسنده کتاب بنیادی ترین مشکل را در توسعه علوم انسانی، بی توجهی توسعه علمی و اقتصادی و اجتماعی به درک تاریخی و طرح مسائل و شناخت امکان ها و توانایی ها و نیازمندی های آن می داند. پژوهشگران و متخصصان همواره به کار خود می پردازند و کمترین دخالت را در دانش های دیگر دارند و در عین حال داعیه طراحی و برنامه توسعه علم و تکنولوژی را نیز ندارند. برنامه ریزی کار اهل سیاست و مدیران اقتصاد و بازرگانی و اقتصاددانان و جامعه شناسان است. درست در همین نقطه است که سیاست و تاریخ به هم می پیوندند.
تاریخ تحقق تدریجی امکان هایی است که در افق زندگی مردمان ظاهر می شود و سیاست آزاد و موفق آن امکانات را در می یابد و در تحقق آنها می کوشد. اما نکته در اینجا است که تقدیر جهان توسعه نیافته قرار داشتن در میان دو تاریخ است. یکی تاریخ سرگردانی های قدیم و دیگری تاریخ تجدد و بین این نیز نمی خواهند پیوندی بر قرار کنند. در چنین وضع و حالی بی نیرو شدن عناصر قدیم و جدید، هر دو شکل می گیرد. در نهایت نویسنده مشکل اصلی سیاست در جهان رو به رشد و توسعه نیافته را مشکل تاریخی می داند.
وی توضیح می دهد مشکل تاریخی میراث گذشته نیست اما ریشه اش را در گذشته می توان پیدا کرد. وی اضافه می کند در زمانه ما سیاست پیشرفت بدون درک تاریخی سیاست نیست و به این جهت سخن جد در مورد سیاست ناگزیر مبتنی بر ادارک تاریخی است.
این کتاب با ارائه آرا و نظریات شخصی سیاستی ضد غرب در پیش گرفته و در مقدمه خود نیز نوشته است که در بیان مطلب نیازی به ذکر منابع و ماخذ نمی دیده و از این رو مجموعه مقالات این کتاب رویکردی تا حدودی شخصی و البته با نگاهی جانب دار به موضوعات در پیش گرفته است.
بیان این موضوع که برای توسعه و پیشرفت در آینده به تاریخ و دید تاریخی نیاز است نکته چندان غریبی نمی نماید و پیش از این بارها بر ضرورت دید تاریخی تاکید شده است. اما این که ما قصد داریم تاریخ را به نفع چه دیدگاه و چه گروهی به کار گیریم و چگونه از آن بهره جویی کنیم همواره محل مناقشه گروه ها و فرقه های مختلف بوده است.
برخی از مقالات کتاب از چار چوب مقاله علمی خارج شده و به ذکر بیان نظرکلی و احساس شخصی از یک دیدگاه بسنده می کند و این می توان ضعفی باشد بر یک کتابی که داعیه علمی بودن دارد. برخی مقالات نیز به نظر می رسد تکرار مکررات همان حرف هایی است که بارها گفته شده و شنیده ایم. برای مثال در پاراگرافی که در پایین همین مطلب از کتاب آورده شده است،آشفتگی ظاهری شهر های اروپا و آمریکای لاتین را مبنایی بر آشفتگی فکری و دینی مردمانش قلمداد می کند. اگر به چنین احکام کلی و غیر علمی ای بسنده کنیم باید بگوییم با توجه به این نگرش، تهران از همه شهر های دیگر جهان آشفته تر و غیر دینی تر است کما این که چنین حکم کلی ای به نظر صحیح نمی نماید.به طور قطع خواننده بهترین داور است و همیشه ترجیح بر این است که پیش از این که قضاوتی به دست داده شود کتاب پیش روی خواننده قرار بگیرد.
سیاست، تفکر، تاریخ مجموعه هجده مقاله در باب سیاست ورزی و نگاه به تاریخ است که عبارتند از:سیاست کنونی را چه بنامیم، سیاست تفکر، ملاحضاتی درباره قانون، قانون گذاری و فرهنگ، خرد سیاست، عرفان و سیاست، نظر اجمالی به اندیشه دمکراسی، دین- آزادی و اخلاق، خشونت و لیبرالیسم، استراتژی به جای ایدئولوژی، ملاحظاتی درباره حقوق بشر و نسبت آن با دین و تاریخ، آیا می توان سیاست را با اخلاق آشتی داد؟، امام خمینی و طرح تجدید سیاست دینی، خلیج فارس- خلیج است، ملاحظاتی درباره تاریخ و تاریخ نویسی، درباره تاریخ، تاریخ و عبرت، تاریخ در نهج البلاغه، ملاحظاتی در باب طرح مدینه اسلامی و در نهایت فهرست منابع و کتابنامه در پایان کتاب ضمیمه شده است.
« شاید چندان بی وجه نباشد که بگوییم شهر های آمریکا همه غیر دینی اند، زیرا در دوران تجدد ساخته شده اند. هر چند که طراحان این شهر ها به کلی از عالم دین قطع رابطه نکرده بودند. شهر های اروپا و حتی شهر های آسیا و آمریکای لاتین دستخوش آشوب و پریشانی و مظهر آشفتگی فکر است. متقدمان می گفتند میان عالم و آدم تناسبی هست، چنانکه آدم را عالم صغیر و عالم ر انسان کبیر خوانده اند.»[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 142 کتاب
[2]صفحه 439 کتاب
بارتیمیوس باز می گردد
بارتیمیوس باز می گردد
دروازه پتولمی. جاناتان استرود. مترجم: محمد قصاع. انتشارات افق. چاپ اول. تهران.1391. 2500 نسخه.760 صفحه .15500 تومان.
«زمانه عوض شده است . در اعصار دور من بی نظیر بودم. می توانستم روی تکه ای ابر در هوا بچرخم و با عبورم توفان شن برپا کنم. می توانستم کوه را بشکافم. روی ستون های شیشه ای قصر بسازم و با یک نفس جنگلی را نابود کنم. از رگه های زمین معابد را می تراشیدم و می ساختم. و لشکرهایی را بر ضد قشون های مرگ رهبری می کردم و چنان پیروز می شدم که چنگ نوازان سرزمین های مختلف به یاد و خاطره ی من موسیقی می نواختند و تاریخ نگاران دوازده قرن، دستاوردهای مرا می نوشتند. بله! من بارتیمیوس بودم. به سرعت یوزپلنگ، به قدرتمندی فیل نر، به مرگ اوری مار کریبت حمله ور! اما این ها مال گذشته های دورند.»[1]
کتاب های جهنمی جاناتان استرود توسط محمد قصاع به فارسی برگردانده شده است. دروازه پتولمی سومین کتاب از سه گانه جهنمی داستان های بارتیمیوس است. کتاب هایی درباره جن ها و اسرار جادوگری.
جاناتان استرود در سال 1970 در بدفورد انگلستان به دنیا آمد. در فاصله هفت تا نه سالگی به علت بیماری بیشتر روزها در بیمارستان بستری بود و از همان زمان عشق به جهان فانتزی در وجودش ریشه دواند. در دانشگاه ادبیات انگلیسی خواند و سپس در انتشارات واکر لندن ویراستار فرهنگنامه ها، کتاب های مذهبی، و تاریخ شد.
همین کتاب ها چنان در او اثر کرد که شروع به نوشتن کتاب هایی تاریخی درباره اسرار جادوگری کرد.
حاصل تحقیقاتش در این زمینه سه گانه بارتیمیوس است که به سرعت در فهرست کتاب های پر فروش جهان قرار گرفت.
البته گویی جلد چهارمی هم وجود دارد که یا نشر افق قصد ترجمه آن را ندارد و یا اطلاعی از آن.
این سه گانه درباره جنی به نام بارتیمویس است که به دنیا فراخوانده می شود و به دلیل اقامت طولانی در دنیا ضعیف می شود و ماجراهایی شگفت انگیز، فانتزی، عجیب و هولناکی را رقم می زند.
این سه گانه درباره نوجوانی است که درس جادوگری می خواند . او ناتانیل نام دارد و جنی بزرگ به نام بارتیمیوس را به خدمت می گیرد.
کتاب اول این مجموعه «طلسم سمرقند» و کتاب دوم آن« چشم گولم » نام دارد.
در جلد دوم ناتانیل ماموریت دارد گروهی را که در مراکز مهم شهر حادثه می آفرینند شناسایی و نابود کند. اما اعضای گروه رقیبش به نام کیتی با حمله هایی به پایتخت ذهن ناتانیل را به هم می ریزند.
در رمان دروازه پتولمی، بارتیمیوس که به علت اقامت طولانی در دنیا ضعیف شده است. مورد بد رفتاری ناتانیل قرار می گیرد. کیتی، رقیب ناتانیل هم در حال تکمیل تحقیقاتش درباره سحر و جادو و تاریخ زندگی بارتیمیوس است.
در سه گانه بارتیمیوس بار دیگر سرنوشت ناتانیل، کیتی و بارتیمیوس در هم می آمیزد و برای نخستین بار اسرار شگفتی از زندگی بارتیمویس فاش می شود.
این کتاب یکی از کتاب های برگزیده کتابخانه های امریکا برای نوجوانان است و کتاب منتخب نیویورک تایمز شده است.
داستان این کتاب و سه گانه بارتیمیوس در 125 سال پیش از میلاد و در شهر اسکندریه می گذرد. دروازه پتولمی در پنج بخش و حدود هفتصد شصد صفحه نوشته شده است. اما جذابیت داستان به قدری است که نه تنها مخاطب را خسته و کسل نمی کند بلکه خستگی را نیز از او می رباید. همینطور شخصیت اصلی که جنی بزرگ است چنان خوب پرداخته می شود که می توان حس اش کرد و برایش دل سوازند.
هر بخش از این کتاب با فصل هایی پر شده که از زبان یکی از شخصیت های سه گانه داستان به روایت اول شخص و گاهی دانای کل تعریف می شود. از جمله این شخصیت ها، بارتیمیوس، ناتانیل و رقیبش کیتی است که کل داستان پیرامون این سه فرد روایت می شود. هر کدام جداگانه در بخش های تفکیک شده ماجرایشان را به زبان خود و گاه به زبان راوی دانای کل روایت می کنند.
امتیاز این رمان نسبت به رمان های فانتزی این است که تنها صرفا به ماجراهای پیچ در پیج شگفت اکتفا نمی کند و از احساسات دورنی و ظریف شخصیت ها و فضاسازی درونی نیز غافل نمی ماند. به همین دلیل اثر بیشتر مخاطب را درگیر خود می کند.
«ناتانیل خیلی آرام بود. چشم انداز آینده چنان تیره و تاریک بود که اکنون ترس بیهوده به نظر می رسید. آن ها در بدترین وضعیت، با مرگ اجتناب ناپذیر رو به رو بودند. با این حال بدون پریشانی با آن رو به رو می شد. آخرین گفتگویش با کیتی آتشی را در وجودش شعله ور کرده بود. ناتانیل احساس می کرد کیتی تمام احساسات ضعیف او را سوزانده و نابود کرده بود.»[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 21 کتاب
[2] صفحه 548 کتاب