پرواز
شروع ماجرا بعد از کشته شدن!
پرواز. شرمن الکسی. مترجم: سعید توانایی. انتشارات افراز. چاپ اول. تهران: 1382. 1100 نسخه.160 صفحه . قیمت: 7800 تومان.
«مردی بهم اشاره می کنه. می گه: تو واقعی نیستی. چه حرف عجیبی برای یه پسر که اسلحه دستشه. اما بعد با خودم فکر می کنم شاید راست می گه. شاید من واقعی نیستم. پس اگه من واقعی نیستم هیچ کدوم از این آدما هم واقعی نیستن. شاید همه روح ایم. یه روح می تونه یه روح دیگه رو بکشه؟ اسلحه واقعی و پینت گانم رو به صورت مرد فشار می دم. و ماشه رو می چکونم. دور خودم می چرخم و همینطور شلیک می کنم. »[1]
موضوع داستان
پرواز رمان پر هیجانی است درباره پسر نوجوانی به نام زیتس . زیتس یک دورگه امریکایی است و خون سرخ پوستی دارد. اوبه دلیل مشکلات فراوان زندگی اش به راه های خلاف و اشتباهی می افتد و درگیر ماجراهای خشنی می شود. وی به دلیل تاملات روحی ناشی از تنهایی های زیاد فکر می کند همه نسبت به او برتری دارند و تصمیم می گیرد عده ای را نابود کند.
شخصیت اصلی این داستان خیلی زود به فردی خشن تبدیل می شود تا جایی که در یک حمله مسلحانه به بانک کشته می شود و تازه ماجرایش آغاز می شود.
مضمون این کتاب به طور اتفاقی به ماجرای کشتار مسلحانه دانشگاه ویرجینیا شبیه شده است. این رمان با محوریت اخلاق، خشونت و نژاد پرستی به مسائل نوجوانان در دنیای بی رحم امروزی می پردازد. ادبیات شرمن الکسی گیرا و تکان دهنده است و شرایط حقیقی، سخت و خشن جامعه امریکا را به تصویر بکشد. این کتاب شامل بیست و یک بخش است و در 160 صفحه روایت اش را دنبال می کند.
درباره نویسنده کتاب
شرمن الکسی نویسنده، شاعر و کمدین سرخپوست در اسپوکال امریکا به دنیا آمد. به دلیل بیماری ای که در کودکی دچارش شد فرصت خواندن پیدا کرد و همین باعث شد علاقمند به نوشتن نیز بشود. وی در مدرسه ای که تحصیل می کرد تنها سرخپوست بود و خاطرات دوران مدرسه اش را در کتابی به نام «خاطرات کاملا حقیقی سرخ پوست موقت» نوشته است. الکسی در ابتدا دو مجموعه شعر منتشر کرد و برنده جایزه قلم فاکنر شد. از دیگر آثار او «رخسار»، «مردی که عاشق ماهی قزل آلا بود»،« تابستان بیوه زنان سیاه پوست» ،« پیراهن های کهنه و پوست های جدید»،« مشت زنی لون رنجر و تونتو در بهشت»،« جنگ»،« قاتل هندی» و« تو گرو بگذار من پس می گیرم» است. استقبال از رمان مشت زنی لون رنجر و تونتو در بهشت باعث ساخته شدنی فیلمی بر اساس این رمان شد. رمان «رقص های جنگ» او برنده جایزه کتاب ملی شد. وی صاحب جایزه حلقه نویسندگان بومی امریکا و جایزه یک عمر دستاورد ادبی، پن/ همینگوی نیز هست. هفته نامه نیویورکر نام او را در میان بیست نویسنده برتر قرن بیستم جای داده است. مسائلی که وی در کتاب هایش مطرح می کند شامل: وظیفه پدر و مادری، طلاق، روابط قطع شده، مشکلات نژادی، مواد مخدر، خشونت و کشتار دیوانه وار است.
« من از نود و نه گونه شرم مختلف در حال مرگ ام. از این که پونزده سالمه خجالت می کشم، از اینکه استخونی و زشت و درازم ، از این که مث یه کیسه گونی پر جوشم که بستنش به یه دسته جارو خجالت می کشم.»[2]
پی نوشت:
[1] پشت جلد کتاب از متن داستان
[2] صفحه 9 کتاب
هنر و زیبایی نزد مسلمانان
هنر و زیبایی نزد مسلمانان
آشنایی با آرای متفکران درباره هنر. هنر و زیبایی نزد متفکران مسیحی و مسلمان. محمد مدد پور. تهران. چاپ سوم. 1390. انتشارات سوره مهر. 2500 نسخه. 400 صفحه.6600 تومان.
«شعر حکمت فردوسی می توانست به عالم « اسم اله اکبر» وارد شود. اما هنوز معانی حکمی که با ذوق عرفانی ابداع شده و از سنخ حکمت شهودی باشد، نیازموده مانده بود که این مهم نیز با همت «حکمای انسی» حاصل شد. در این مرتبه میان شعر و مبانی الهی و ماوراء الطبیعی شرع پیوندی به وجود می آید. طبع شاعرانه از مرز عقل و حس و خیال راجعه به عالم محسوس و حتی عالم معقول فراتر می رود و به عشق الهی و ولایت می پیوندد و در بیان نوعی حکمت انسی و تجربه معنوی ظاهر می شود.»[1]
هنر دینی سرشار از روح قدسی است و رنگ و بویی معنوی و روحانی دارد. تیتوس بورکهارت پژوهشگر هنر قدسی می گوید: برای انکه اثری هنری بردی معنوی و روحانی داشته باشد، لازم نیست نبوغ آسا به نظر آید، بلکه نقوش اصلی و ازلی هنر قدسی ضامن هویت معنوی و روحانی آن است. یکسانی و وحدت از لوازام هنرهای سنتی است، و حافظ فقر ذاتی و روحی انسان و مانع از آن می وشد که نبوغ فرد بر اثر ابتلا به زوال عقل که فکری واحد همه قوای هوش را می رباید به تباهی گراید. بلکه نبوغ هنرمند از راه تامل و تاویل و تفسیر در مبادی و نمونه های اعلای قدسی در بطن چنین هنری به ظهور می پیوندد.
نویسنده در مقدمه کتاب تاکید می کند، در ساحت هنر دینی و سنتی هنرمند خویش را در پناه سایه لطف حق، بهرمند از فیض و عایت الهی می بیند و بی انکه در هر لحظه به ابداع و محاکات و آفرینش نو دست زند، در دور معنوی و زند آگاهانه هنر، صورت هایی ابداع می کند که معنای رمزی و بر گرفته از عالم سرمدی و ازلی و ابدی است. از همین رو هنر معنوی و قدسی نیازی به تنوع طبیعت گرایانه نمی بیند. چنانکه عالم تجرید هنرهای تصویری او را اغناء می کنند.
وی معتقد است عصر رنساسن پایان هنر معنوی را رقم زد و از همین رو هنرمندان عصر رنسانی به طبیعت روی آوردند و کثرت گرایی شکل گرفت. از همین رو در هنر عصر رنسانس هنرمند به فقدان پیکره و اندام برهنه انسان پی می برد و می کوشد همه جهان را بر این اساس تصویر و ابداع کند. نویسنده پرسپکتیو را نشانی کامل از روح این جهانی هنر تصویری و نقاشی عصر جدید می داند و می نویسند: این پدیدار چیزی جز منطق و دیدگاه مذهب اصلت فرد نیست که دیدگاه فرد آدمی را مرکز عالم می پندارد. وی همچنین هنر یونان را در سیطره عقل ناسوتی می داند و معتقد است. سیطره عقل ناسوتی یونانی یکسره با رموز و اسرار بیگانه است و عالمی را برای بشر جلوه می دهد که در ان هیچ آیه و مظهری از خدا نمی وشد دید. معانی روحانی از عالم و طبیعت رخ بر می بندد و حتی عقل شبه لاهوتی که در نگرش اسطوره ای مانند هر فضیلت برجسته انسانی موهبتی است از خدایان ، به پیشگویان و اشخاص برگزیده در جهان یونانی جایی ندارد. نویسنده در این کتاب اشاره می کند که فرهنگ یوانی به دنیا و ظاهر حیات توجه تام و تمام دارد و همین توجه به ظاهر حیات دنیا و غفلت از آخرت، یونانیان را دچار رنج و درد و پریشانی می نماید که این رنج همان درد نیست انگاری و نهیلیسم و طاغوت زدگی و خودآگاهی ابلیسی است. یونانی برای تلطیف این درد به هنر چون وسیله ای برای تفنن و غفلت از عالم صیرورت گرایش پیدا می کند و عالم رویایی المپی را می آفریند. نویسنده این کتاب می نویسد: مسیحیت نوری در ظلمات بود و هرگز نتوانست محیطی را که در آن شکوفا شده بود، سراسر دگرکون سازد؛ بدین سبب هنر مسیحی چه از لحاظ سبک و اسلوب و چه از نظر کیفیت معنوی در قیاس با هنر تمدن های هزاران ساله شرق، به طرز شگفتی گسسته و منقطع است. اما قدر مسلم هنر اسلامی یکسره با طرد و رد میراث هنری جهان یونان و روم، دست کم در قلمرو نقاشی و پیکره سازی توانست به تحقق نوعی همگونی و تجانس صوری نایل آید.
نویسنده این کتاب بر مبنای تقسیم عقل لاهوتی و عقل ناسوتی درباره کلیه هنرها تصمیم می گیرد و از این جهت هنر یونان باستان را خارج از عقل لاهوتی قلمداد می کند.لازم به ذکر است هنرشناسان غربی و شرقی دیگری نیز وجود دارند که خلاف این نظر را درباره هنر یونانی ارائه داده اند و هنر یونانی را هنری معنوی می دانند که سرچشمه در باورهای دینی یونانیان دارد. با این اختلاف که دین یونان به طور کلی متمایز از دین شرق و خاور دور است. توصیه می شود این کتاب در کنار سایر پژوهش ها در خصوص هنرهای قدسی و هنر معنوی و دینی مطالعه شود تا باب مقایسه و تفسیر برای خواننده بهتر گشوده شود.
آشنایی با آرای متفکران درباره هنر، پژوهشی در پنج جلد است و این کتاب جلد سوم و چهارم آن را شامل می شود که در یک کتاب گرد آمده و منتشر شده است. کتاب سوم حاوی 5 فصل است که عبارتند از: گذار از یونان به مسیحیت، تاریخ هنر مسیحی، تاریخ معنوی هنر مسیحی، حکمت و فلسفه مسیحی، مبانی نظری هنر مسیحی و نظر متفکران مسیحی درباره هنر.
کتاب چهارم نیز شامل سه فصل است که عبارتند از: تاریخ حکمت و فلسفه هنر اسلامی، از فلسفه غربی تا حکمت شرقی هنر در عالم اسلامی و حکمت انسی و معرفت شناسی هنر اسلامی.
«با حضور من نفسانی و حجاب انانیت هنر مدرن طبعا میان ما و صورت های قدسی هنر به معنای عالم لف1 گسستگی هایی به وجود آمده است. تا وقتی که این حجاب استعلایی نه فردی و اخلاقی بلکه جهانی، وجود دارد، رجوعی به حق به واسطه صور هنری در میان نخواهد بود و حتی هنرهای به ظاهر دینی نیز حقانی نخواهد بود. آنچه در جهان کنونی به نام هنرهای دینی ابداع می شود اغلب چنین است»[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 271 کتاب
[2] صفحه 320 کتاب
افلاطون و مدرنتیه
افلاطون و مدرنیته
افلاطون، پایدیا و مدرنیته.محمد ضیمران. تهران. 1390. انتشارات نقش جهان مهر. چاپ اول.2200 نسخه. 446 صفحه.12000 تومان.
«برداشت اقتدار گرایانه پایدیا در سده های میانه هر چه بیشتر بر برنامه درسی حوزه ها و محافل درسی چیره شد. در این دوره یک سلسله متون معین و از پیش تعیین شده به خصوص بعضی از آثار ارسطو و آبای کلیسا و به ویژه کتاب مقدس در زمره مواد درسی درآمد. آموزش تنها به ارائه تفسیرهایی از طرف اساتیدو دریافت و حفط آنها به وسیله شاگردان محدود شد.»[1]
پایدیا در لغت یونانی به معنی ادب و تعلیم و تربیت است. به طور کلی یونانیان آموزش و تربیت عمومی را در ذیل تعبیر پایدیا مورد بحث قرار می دادند و مدعی بودند که همه شهروندان باید از موهبت این ادب و تربیت برخوردار باشند.
یونانیان پایدیا را مرکب از ورزش، دستور زبان، فن خطابه، شعر، موسیقی، ریاضیات، جغرافیا، تاریخ طبیعی، هیئت و نجوم و علوم طبیعی، تاریخ اجتماعی و سرانجام اخلاق و فلسفه می شمردند. تعابیری چون تمدن، صنعت، ادبیات، فرهنگ و آموزش را می توان ابعاد و جنبه های مختلف پایدیا به شمار آورد. هدف پایدیا در یونان پرورش شخصیت های برجسته جامعه بود. و انها معتقد بودند تنها پایدیا قادر است مردان برجسته تربیت کند.
هر چند پایدیا تنها مربوط به طبقه اشراف جامعه بود و طبقات پایین اجتماع و بردگان از آن محروم بودند. در این کتاب دکتر محمد ضیمران تلاش دارد به بررسی فرهنگ پایدیای یونانی از چشم انداز افلاطون و همچنین فلاسفه مدرن بپردازد و نگاه تازه به تربیت را با نگاه افلاطونی مقایسه کند.
در این کتاب ابتدا به سرآغاز های پیدایش فلسفه در یونان پرداخته می شود. سپس نقش افلاطون بررسی می شود. به نظر دکتر ضیمران فهم اندیشه های افلاطون رهیافتی مفید و اساسی در اندیشه های اکثر بزرگان فلسفه معاصر به شمار می رود. هر چند نظریات افلاطون برای هیچ یک از فلاسفه مدرن وحی منزل به شمار نمی آید اما می توان راه گشای بسیاری از مسائل باشد و حتی چالشی تازه به بار بیاورد. هر کدام از فلیسوفان مدرن نگاه متفاوتی به بحث های افلاطون کرده اند. هگل راه دیرینه فلاسفه یونان را پی گرفته و مدعی شده است که فلسفه عبارت از تحری حکمت و حقیقت و لذا او در تفکرات خویش این راه را به پایان برده است زیرا توانسته است دانش و معرفت حقیقی را در نظام فلسفی خویش تببین نمیاد. اما نیچه برعکس هگل مدعی است که دو هزار سال کنکاش فلسفی به ما می فهماند که ما قادر نیستیم به معرفت آن طور که افلاطون مدعی است دست یابیم.
هایدگر می گوید تببین هستی در قالب ایده از سوی افلاطون راه را بر ظهور فرایند تاریخی جدیدی هموار کرد که در چارچوب انکشاف حقیقت وجود متبلور شد. اما گادامر شاگرد هایدگر تاکید کرده است هایدگر، با نگاه قیامت محور خود بشریت را در بن بست افلاطون اسیر می انگارد.
اگر می خواهید افلاطون و اندیشه افلاطون و همچنین تاثیر اندیشه های وی را در بستر اجتماعی و اندیشه مدرن دریابید این کتاب را مطالعه کنید.
افلاطون، پایدیا و مدرنیته شامل نوزده فصل است که عبارتند از: چیستی پایدیای یونانی، پایدیای سقراطی، سقراط از دیدگاه گادامر، پایدیای یونانی در گفتار اناکسیمندروس، هراکلیتوس و پایدیا، پارمنیدس رهبر الیاییان، افلاطون و پایدیا، فلسفه اساس شکل گیری پایدیا و فرهنگ جامعه، شعر و شاعری در جمهوری افلاطون به تفسیر اریک هولاک و دیگران، مقولات و مفاهیم افلاطونی، زبان از منظر افلاطون: گفتگوی کراتولوس، عشق و دوستی از نگاه افلاطون: میهمانی و فایدروس، معنای زندگی- لذت یا تفکر: فیلبوس افلاطون، متافیزیک افلاطون و مناسبت آن با دانایی، رهیافت افلاطون در سوفیست: هنر چیست؟، رویکرد هگل به فلسفه افلاطون، تفسیر نیچه از فلسفه افلاطون، لیوناس و افلاطون گرایی و رهیافت فوکو به پایدیای سقراط و افلاطون. در پایان این کتاب فهرست منابع و واژه های یونای پیوست شده است.
«سقراط در بحث از سخنوری روش دیالکتیکی را مطرح می کند و می گوید کسی که در سخنوری ادعای هنرمندی دارد، نخست باید موضوعات را به صورت معینی تقسیم و طبقه بندی کند و علائم هر یک از اصناف و طبقات را معین گرداند. مثلا روشن کند مردم در چه چیزهایی سازگارند و در چه چیزهایی ناسازگارند. در واقع تعریف مفاهیمی چون عشق، عدالت، نیکی و زیبایی در این راهبرد جای می گیرد. در اینجا سقراط خطابه و سخنوری را پیش می کشد و می گوید: هر خطابه ای را باید موجود زنده ای فرض کرد که دارای تن و سر و دست و پا است و باید در آن آغازی، میانه ای و انجامی وجود داشته باشد»[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 116 کتاب
[2]صفحه 227 کتاب
ورق ها ، روی میز
ورق ها، روی میز
ورق ها، روی میز. آگاتاکریستی.تنظیم باری صحنه نمایش لزلی داربون. مترجمان: مشهود محسنیان. هادی جاودانی.انتشارات نمایش.چاپ اول. تهران.1388.2000 نسخه.223 صفحه. 2200 تومان.
«بتل: خب، به نظر می رسه همه یک جوری خودشون رو از من کنار می کشن. منظورم اینه که نه تنها من رو به گفتگوهاشون وارد نکردند بلکه حتی نگاهی هم به من نینداختن. شاید بهتر بود اصلا اینجا نبودم.
خانم الیور: آقای شایتانا هیچ چیزی درباره دیگران به شما گفته؟
بتل: حتی یک کلمه
خانم الیور: چیزهای عجیبی به من گفت.
بتل: خب.
خانم الیور: خب، فکر نمی کنم ارزش تکرار کردن رو داشته باشه. گمون کنم اون حرف ها رو برای فضا سازی زد. اون سعی داشت نوعی فضای رازآمیز به وجود بیاره.»[1]
آگاتاکریستی در طول زندگی حرفه ای اش آثار متعددی را در زمینه های مختلف به دنیای ادبیات تقدیم کرده است. رمان، داستان کوتاه، شعر و نمایشنامه. مردم سراسر دنیا بیشتر با آثار داستانی وی آشنایی دارند.
معروفت ترین اثر نمایشی وی که مشهورترین اثر معماگونه دینا است، تله موش نام دارد. این نمایشنامه رکورد بیشترین اجرا در سراسر جهان را در اختیار دارد و هر ساله شاهد اجرای تازه ای از آن هستیم. شروع داستان های پلیسی و جنایی به طور جدی از داستان های کوتاه روزنامه ای در امریکا و مشخصا از نویسنده سرشناس داستان های جنایی و وهم انگیز یعنی ادگار آلن پو بوده است. داستان های آگا تا کریستی این ژانر را به کمال رساند.
آثار وی تا کنون آنقدر پرفروش بوده که تنها اناجیل که قدمتی بیش از دو هزار سال دارد در سکوی بالاتری از آن قرار گرفته است. داستان های کریستی قابلیت بسیار خوبی برای اقتباس دارد و بیشترین اقتباس را تلویزیون و سینما از آثار وی کرده است. جذابیت خاص در داستان پردازی و ایجاد تعلیق و همچنین برخوردار بودن از شخصیت های جذاب و ملموس و ایجاد فضای رمز و رازآمیز همیشه تماشاگران را به خود مجذوب می کند. ورق ها روی میز یکی از آثار داستانی آگاتا کریستی است که لزلی داربون آن را برای صحنه تنطیم کرده و به شکل نمایشنامه در اورده است.
این کتاب علاوه بر نمایشنامه ورق ها روی میز حاوی دو مقاله درباره آثار آگاتا کریستی است. در مقاله ای با عنوان، و دیگر هیچ کس نماند به بررسی وجوه آثار کریستی می پردازد و در بخش پایانی کتاب اقتباس هایی از آثار آگاتاکریستی آورده شده که لیست تمامی اقتباس های جمع آوری شده در آن است.
این داستان ماجرای قتل میزبان، آقای شایتانا در منزل خودش را بیان می کند. آقای شایتانا با وجود آگاهی از قتلش توسط یکی از مهمانان کشته می شود.در تابستان سال 1935 ضیافتی به میزبانی آقای شایتانا در لندن برگزار می شود. او یک اشرافی اصیل و چرب زبان است و میهمانی را در منزل مجلل خود با وسایل و مبلمان اشرافی و اشیاء هنری تزیینی که مهم ترین آنها کلکسیون انفیه دان ها ی بسیار نفیس است، برگزار می کند. چهار میهمان او دکتر رابرتز، خانم لوریمرف سرگرد سپارد ماجراجو و آن مردیت، زنی خجالتی و ترسو است. خانم الیور نویسنده مشهور جنایی نیز به این مهمانی دعوت شده است. آقای شایتانا نزد خانم الیور اعتراف می کند که چهارمیهمان در نیمه های مهمانی دعوت شدگان جسد شایتانا را پیدا می کنند. و بازرس بتل با یاری همکارانش پرس و جو ها را آغاز می کند.
این کتاب علاوه بر نمایشنامه ورق ها روی میز حاوی دو مقاله درباره آثار آگاتا کریستی است. در مقاله ای با عنوان، و دیگر هیچ کس نماند به بررسی وجوه آثار کریستی می پردازد و در بخش پایانی کتاب اقتباس هایی از آثار آگاتاکریستی آورده شده که لیست تمامی اقتباس های جمع آوری شده در آن است.
« کاراکتر محوری آثار کریستی کارآگاه است. این شخصیت گاه نام هرکول پوارو و گاه نام خانم مارپل را به خود می گیرد. اما در بیشترین و بهترین و شناخته شده ترین آثار کریستی این نقش بر عهده پوارو است. او خود را در ورطه ای که جنایت ایجاد کرده است می اندازد و در پی قاتل می گردد و با این عمل به مخالفت و ستیز آشکار با کاراکتر مخالف یعنی قاتل می پردازد. خواست وی اجرای عدالت با ارضای حس کنجکاوی است. »[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 32 کتاب
[2]صفحه 176 کتاب
درباره حکایت
درباره حکایت
«می توان گفت هزار و یک شب از ادبیاتی خبری حکایت دارد. در این نوع ادبیات همیشه بر خبر یک گزاره تکیه می شود، نه مبتدا و فاعل آن. مشهورترین مثال برای حذف فاعل دستوری، داستان سندباد بحری است. حتی اولیس هم در ماجراهایش شخصیتی آشکارتر دارد تا او، و می دانیم زیرک و محتاط و ... است... فقط سردترین و بی روح ترین سفرنامه ها می توانند به لحاظ غیر شخصی بودن شان با سفرنامه سندباد رقابت کنند و نه هر سفرنامه ای.»[1]
بوطیقای نثر یکی از کتاب های مهم تزوتان تودروف یکی از مهم ترین نظریه پردازها و منتقدان ساختارگرای روسی است.
تودوروف در سال 1939 میلادی در شهر صوفیه بلغارستان به دنیا آمد. او در 24 سالگی به فرانسه رفت و با نانسی هاستون، نویسنده فرانسوی‌‌تبار ازدواج کرد. وی فعالیت ادبی‌اش را با ترجمه متونی از نویسنده‌های فرمالیست روس همچون بوریس آیخن‌باوم، ویکتور اشکلوفسکی و رومن یاکوبسن آغاز، و با همکاری ژرار ژنت، مجموعه"بوطیقا" را منتشر کرد.
وی در سال‌های دهه 60 قرن گذشته میلادی و ابتدای سال‌های دهه هفتاد برای مجله "تل کل" که بیشتر بزرگان ادبی آن روز فرانسه (افرادی چون رولان بارت و ژولیا کریستوا) با آن همکاری داشتند، می‌نوشت و نقشی نیز در تحولات فرهنگی آن سالیان فرانسه ایفا کرد.
وی سپس به موضوع ساختارگرایی ادبی علاقه‌مند شد و نخستین کتابش را به نام "نظریه ادبی، متن‌هایی از فرمالیست‌های روس" در سال 1966 منتشر کرد؛ اما چند سال بعد به موضوع "بوطیقا" روی آورد و "بوطیقای نثر" را در سال 1971 به انتشار رساند.
در پشت جلد کتاب درباره این کتاب آمده است:
در سنت ساختارگرایی ادبی، کتاب بوطیقای نثر اثر تزوتان تودورف جایگاه یگانه ای دارد. هم از سویی نمونه بارز تلاش نقد ادبی است برای پیوستن به انقلاب ساختارگرایی که تفکر نسل تودورف را سخت دگرگون کرده بود، و این نه تنها در وام گیری ابزار نظری نقد از دیگر حوزه های پیشرو ساختارگرایی( زبان شناسی، انسان شناسی، فلسفه و روان کاوی) بلکه نیز در برداشت تازه نسبت به خود کنش نقد نمود یافته است. هم از سوی دیگر، علائم بی بست عن قریب این نوع وام گیری چیزی نیست که از نگاه خواننده ی نکته بین دور بماند. بعید است تصادف صرف باشد که از فردای انتشار، فاصله ی تودورف با این نگاه دم به دم بیش تر شده تا آن جا که سر اخر از محافظه کارانه ترین اشکال ممکن نقد سر درآورده و در عین حال کتاب، به اقرار مولف هنوز پر اقبال ترین کار اوست. از این لحاظ سوای ارزش های فی نفسه کار تودورف و خاصه استحاله نقد قصه به قصه نقد، ضرورت خواندن بوطیقای نثر همانا ضرورت اندیشیدن به برون رفت از عسرتی ست که نقد ادبی بدان دچار آمده؛ ضرورت طرح این پرسش که چرا جهشی که درونی کردن انقلاب ساختارگرایی در دیگر ساحت های تفکر رقم زده، در نقد ادبی به بازگشت ارتجاعی به سده های پیشین انجامیده ، آن گاه که منتقد ساختارگرا خواسته نسبت ادبیات و سیاست را در کانون تفکر خویش قرار دهد؟ باری، بوطیقای نثر به نظر نقطه ای می اید که باید از نو از ان جا شروع کرد. نقطه ای که می توان نقطه ی سقط ساختارگرایی در ادبیاتش نامید.
در این کتاب تودورف بحث بسیار عمیقی را درباره داستان های هزار و یک شب پیش می کشد و چشم انداز تازه ای از این کتاب عهد کهن ارائه می دهد که خواندنش خالی از لطف نیست. وی در بررسی خود از هزار و یک شب، نگاهی تازه به کارکترسازی ویژه در هزار و یک شب می اندازد و استفاده معنایی حکایت در حکایت که یکی از شیوه های مهم داستان پردازی هزار و یک شب است را مورد نقد و بررسی قرار می دهد.
در این کتاب تودورف بحث بسیار عمیقی را درباره داستان های هزار و یک شب پیش می کشد و چشم انداز تازه ای از این کتاب عهد کهن ارائه می دهد که خواندنش خالی از لطف نیست. وی در بررسی خود از هزار و یک شب، نگاهی تازه به کارکترسازی ویژه در هزار و یک شب می اندازد و استفاده معنایی حکایت در حکایت که یکی از شیوه های مهم داستان پردازی هزار و یک شب است را مورد نقد و بررسی قرار می دهد.
بوطیقای نثر شامل ده مقاله از تزوتان تودورف است که عبارتند از: سنخ شناسی رمان پلیسی، ادیسه: حکایتی ابتدایی، انسان- حکایت ها و هزار و یک شب، دکامرون و دستور زبان حکایت، گرال: طلب حکایت، هنری جمیز و راز حکایت، دگردیسی های روایی، یادداشت های زیر زمینی : بازی غیرت، دل ظلمات: شناخت خلاء، خوانش به مثابه ساختن.
«شناخت ادبیات پیوسته در معرض دو خطر متضاد قرار دارد: یا نظریه ای درست می کنند که متناسب و همگون است ولی صلب و سترون، یا این که چون معتقدند هر سنگ کوچکی هم به کار ساختن بنای عظیم علم می آید، پس به ترسیم امور بسنده می کنند. مثلا در مورد ژانرها وضع به همین منوال است. یا ژانرها را همان گونه که وجود داشته اند، یا به عبارت دقیق تر، همان گونه که سنت نقد فراادبی تقدیس شان کرده ترسیم می کنند: قصیده و مرثیه وجود دارند زیرا این اسامی در گفتار انتقادی دوره ای خاص یافت می شوند. ولیکن از هر سودایی برای ساختن نظامی از ژانرها دست می کشند. یا این که مبنا را خصوصیات اساسی امر ادبی قرار می دهند و بعد می گویند ترکیب های مختلف این امور ادبی موجد ژانرهای ی اند.»[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 45 کتاب
[2] صفحه 157 کتاب
مارش پیروزی
مارش پیروزی
مارش پیروزی. بهزاد صدیقی. انتشارات افراز.چاپ اول. تهران.1389.1100 نسخه.88 صفحه. 2500 تومان.
«فکر می کنم سر نوشت این قصه ها مثل قصه زندگی خود من نامعلومه. کاش می تونستیم که ته زندگی مون رو هر جا که باشه ببینیم! می دونی رعنا، من خیلی دلم می خواد بدونم ته دنیا و ته زندگی مون چه خبره؟ »[1]
«مارش پیروزی» نمایشنامه ای است از بهزاد صدیقی که برای نخستین بار در دهمین جشنواره سراسری تئاتر دفاع مقدس در سال 1382 به کارگردانی فروغ قجابگلی با عنوان "جایی دیگر" به روی صحنه رفت.
این نمایش بازتاب جنگ هشت سال ایران و عراق بر روی روح و اندیشه دو زن جوان است. در این نمایشنامه رعنا نویسنده ای است که می خواهد با نگاه تلخی که به جنگ دارد قصه دیده های خویش و اطرافیانش را که در این مصیبت از دست داده بنویسد. وی در زمانی بعد از جنگ زندگی می کند و روزگاری را طی می کند که برای مردم دیگر گفتن از تلخی های جنگ اهمیت چندانی ندارد. ناشری که می خواهد نمایشنامه های وی را منتشر کند به او می گوید مردم داستان های شاد می خواهند و رعنا نمی تواند بپذیرد جنگ واقعه شادی آوری است. رعنا به خاطر این دیدگاهش در جامعه ای که دیگر جنگ را پشت سر گذاشته است تنها می ماند و پری از او می خواهد اتاق تنهایی اش را ترک کند و به جایی دیگر برود. اما رعنا به باورهای خود پایبند است.
این نمایش بازتاب جنگ هشت سال ایران و عراق بر روی روح و اندیشه دو زن جوان است. در این نمایشنامه رعنا نویسنده ای است که می خواهد با نگاه تلخی که به جنگ دارد قصه دیده های خویش و اطرافیانش را که در این مصیبت از دست داده بنویسد.
مارش پیروزی مجموعه نمایشنامه ای است از بهزاد صدیقی که علاوه بر نمایشنامه مارش پیروزی، شامل دو نمایشنامه دیگر به نام های تلفن بی موقع و تلفن آن سوی خط می شود. بهزاد صدیقی این نمایشنامه ها را در فاصله سال های هشتاد و دو تا هشتاد و هشت نوشته است. بهازد صدیقی کارگردان و بازیگر و منتقد سینما و تئاتر است. وی علاوه بر این کتاب نمایشنامه های « ابرایهم پسر ایمان»، « خانه دوست کجاسات»، « بازی نقش»،«بیمار هاری»،«لبه چاقو»،«سرشکسته»،«سلوک زایر» و«مصاحبه » را نیز به تقریر در آورده است. وی عضو انجمن نویسندگان و منتقدان خانه سینما و کانون جهانی منتقدان تئاتر نیز هست.
«بابا! من هر وقت سیب سرخی رو می بینم یاد اون دختر بچه می افتم. اون روزا وقتی که آبادان خالی شده بود، از جلوی یکی از خونه های کنار مسجد جامعه داشتیم رد می شدم که یه دفعه صدایی شنیدم. صدا شبیه صدای ناله ی یه بچه بود. باورم نمی شد که آبادان این قدر تلخ و عبوس شده باشه در خونه از رگبار مسلسل عین آبکش شده بود.»[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 29 کتاب از نمایشنامه مارش پیروزی
[2]صفحه 59 کتاب از نمایشنامه تلفن بی موقع