جهان پست مدرن
جهان پست مدرن
ژان فرانسوا لیوتار. سایمن ملپاس. مترجم: قمرالدین بادیردست. نشر نی. چاپ اول.تهران.1650.1389 نسخه.184 صفحه .3000 تومان.
«هنرمند و یا نویسنده پست مدرن در موقعیت فیلسوف قرار دارد. متنی که او می نویسد یا اثری که او خلق می کند در اصل تحت سیطره قواعد از پیش تعیین شده نیست. .. چنین قواعد و مقوله هایی همان چیز هایی هستند که اثر یا متن در پی پژوهیدن آن ها است. بنابراین هنرمند و نویسنده بدون قاعده کار می کند تا قواعدی برای آن چه ساخته خواهد شد بسازد. این است که اثر یا متن می تواند ویژگی های یک رویداد را به خود بگیرد.»[1]
ژان فرانوسا لیوتار در سال 1925 تا 1998 زندگی کرد. وی یکی از برجسته ترین متفکران انتقادی نیمه دوم قرن بیستم است. شهرت وی به خاطر تحلیل های نوآورانه اش از پست مدرنیسم است.
کتاب وضعیت پست مدرن: گزارشی درباره دانش یکی از کتاب های مهم لیوتار است که منبع اصلی رشته های مختلف ادبیات، مطالعات فرهنگی و رسانه ای، فلسفه و علوم اجتماعی است.
وی در این کتاب به بررسی تسلط قدرت های بزرگ، دولتها و بازارهای بین المللی بر دانش و قدرت می پردازد. هدف کتاب پیش رو آشنایی خوانندگان با برخی از مهم ترین تحلیل های انتقادی لیوتار از دنیای معصر غرب و تبیین فلسفه پست مدرن است.پرسش هایی نظیر سیاست، علم، عدالت و آزادی در مرکز نوشته های لیوتار جای دارند. وی چه در باره اثر هنری بحث کند و چه درباره متنی ادبی و حتی درباره پایان جهان، همیشه مسائل اخلاقی و اجتماعی برآمده از آن را در کانون توجه خود قرار می دهد. لیوتار بر تمام حوزه های علوم انسانی تاثیر گذار بوده است. مفاهیم کلیدای مانند تمایز و غیر انسانی ابزار های قدرتمندی را برای باز اندیشی عدالت اجتماعی و سیاسی فراهم می آورند. وی کتابی دارد به نام دربه دریها: قانون، فرم، رویداد که در این کتاب چگونگی فیلسوف شدنش را به زبانی طنز بیان می کند.
هدف کتاب پیش رو آشنایی خوانندگان با برخی از مهم ترین تحلیل های انتقادی لیوتار از دنیای معصر غرب و تبیین فلسفه پست مدرن است.پرسش هایی نظیر سیاست، علم، عدالت و آزادی در مرکز نوشته های لیوتار جای دارند.
«خیلی زود شوهر و پدر شدم. وقتی که واقعا فقط اون قدر بزرگ شده بودم که پسر جوانی باشم و این اوضاع دشوار مرا مجبور به کسب روزی برای خانواده کرد. همان طور که خودتون می دونید دیگه برای سوگند راهبی خوردن خیلی دیر شده بود. درباره پیشه هنرمندی هم باید بگم که آرزویی نشدنی بود چون از شانس بدم ذوقی نداشتم در عین حال ضعف حافظه ام به صراحت مرا از روی آوردن به تاریخ باز می داشت. از این رو معلم فلسفه در دبیرستانی دولتی در کنستانتین در الجزایر شرقی شدم.»[2]
لیوتار با ورود به الجزایر که مستعمره فرانسه بود به مبارزات کارگران الجزایری بر ضد حاکمان فرانسوی پیوست. این کتاب برای علاقمندان به فلسفه معاصر کتاب متنوع و خواندنی خواهد بود و می تواند در شناخت سر فصل های اصلی تفکر این فیلسوف مفید باشد.
کتاب ژان فرانسوا لیوتار علاوه بر یک مقدمه درباره زندگی وی، حاوی شش فصل است که عبارتند از: وضعیت پست مدرنیسم، هنر-امروالا و امر پست مدرن، جمله ها و ترافع: سیاست لیوتار، تاریخ- سیاست و بازگویی، هنر- امر ناانسانی و رویداد و وطیفه منتقد: بازنویسی مدرنیته.
علاوه بر این در پایان کتاب بخشی به نام پس از لیوتار و معرفی آثار لیوتار به زبان اصلی نیز پیوست شده است.
پی نوشت:
[1] صفحه 117 کتاب
[2] صفحه 13 کتاب
هنر درمان
هنر درمان
« بسیاری از بیماران ما در قلمرو برقراری صمیمت مشکل دارند و صرفا برای تجربه یک رابطه صمیمانه با درمانگر درمان را آغاز می کنند. بعضی از صمیمیت می هراسند. زیرا بارو دارند چیزی غیر قابل پذیرش در وجود آن ها است. خصوصیتی زننده و نابخشودنی. بخش اعظم کمک درمانی به این افراد آن است که خود را به تمامی بر ما آشکار کنند و باز از سوی ما پدیرفته شوند.»[1]
دکتر اروین یالوم استاد دانشگاه استنفورد است که در حدود چهل سال به طور مداوم در عین طبابت و تدریس می نویسد و پژوهش می کند. هنر درمان یکی از تازه ترین نوشته های او و چکیده تجربه ی بالینی منحصر به فردش در زمینه روان درمانی اگزیستانسیال و گروه درمانی است.
مخاطب این کتاب روان درمانگر و بیمارانشان هستند. در مقدمه این کتاب امده این کتاب قصه نمی گوید که سرگرمتان کند، درس زندگی، درمانگری و ارتباط می دهد. ولی با کلامی چنان جذاب که غیر درمانگران و بیماران نیز وسوسهی قدم نهادن به دنیای بیمار- درمانگر پدید می آورد.
مخاطب این کتاب روان درمانگر و بیمارانشان هستند. در مقدمه این کتاب امده این کتاب قصه نمی گوید که سرگرمتان کند، درس زندگی، درمانگری و ارتباط می دهد. ولی با کلامی چنان جذاب که غیر درمانگران و بیماران نیز وسوسهی قدم نهادن به دنیای بیمار- درمانگر پدید می آورد.
کتاب حاضر حاصل دانش عمیق، سال ها کار بالینی، استعداد، ذکاوت نویسنده آن است. دکتر یالوم رویکردهای درمانی متنوعی را بررسی و تجربه کرده است و این همه را در این کتاب گرد اورده و در اختیار بیماران و رواندرمانگر ها قرار داده است. وی در تعریف رمان درمانگری اگزیستانسیال می گوید: روان درمانی اگزیستانسیال یک رویکرد درمانی پویا است که تمرکز خود را بر دلواپسی های منشا گرفته از هستی قرار داده است. پویا در این تعریف نیرو یی است که در آن مستتر است. این روش ریشه در مدل کارکرد روانی فروید دارد. نیروهایی که تعارض آن ها در درون فرد منجر به شکل گیری افکار، هیجان و رفتار فرد می شود. این ینروهای متعارض در سطوح مختلفی از آگاهی قرار دارند. و بر خی کاملا ناخودآگاه هستند. روان درمانی اگزیستانسیال درمانی پویا است که مانند دیگر ردمان های روانکاروانه فرض را بر تاثیر نیروهای ناخودآگاه بر کارکرد خودآگاه می گذارد. ولی در پرسش بعدی از سایر ایدئولوژی ها ی روانکاوانه جدا می شود. اینکه ماهیت این نیروهای متعارض درونی چیست؟ این روش مدعی است تعارض درونی که ما را محسور خود کرده، نه فقط ناشی از کشاکش میان غرایز سرکوب شده است، بل ناشی از رویارویی با مسلمات هستی نیز هست. بخش نخست این کتاب فصل های یک تا چهل به ماهیت رابطه بیمار – درمانگر می پردازد و بیشترین تاکید را بر اینجا و اکنون ، استفاده درمانگر از خود و خود افشاگری درمانگر می گذارد. بخش دوم کتاب از فصل های چهل و یک تا پنجاه و یک به محتوا می پردازد و شیوه هایی را برای کاوش در دلواپسی های غایی مرگ، معنی زندگی و آزادی پیشنهاد می کند. بخش سوم تا فصل هفتاد و شش به مباحث متنوع می پردازد که در هدایت روزانه درمان مطرح می شود. بخش چهارم تا فصل هشتاد و سه به استفاده از رویا ها در درمان پرداخته و در نهایت بخش آخر به بحث درباره مخاطرات و امتیازات درمانگر بودن اختصاص دارد.
این کتاب شامل هشتاد و سه فصل است که برخی از ابتدایی ترین فصل ها عبارتند از: موانع را از سر راه رشد بردارد. از تشخیص بپرهیزید. درمانگر و بیمار دو همسفرند. بیمار را درگیر درمان کنید. حمایت کننده باشید. هدلی: از پنجره بیمار به بیرون نگاه کردن. همدلی را آموزش دهید و...
لازم به ذکر است مقدمه این کتاب را نیز دکتر کیومرث فرد نوشته است.
پی نوشت:
[1] صفحه 42 کتاب
ذهن یونانی ایرانی
ذهن یونانی ایرانی
فرهنگ ایرانی و اندیشه یونانی. با آثاری از: پل کراوس، فرانتس روزنتال، عبدالرحمن بدوی، دیمیتری گوتاس ... مترجم: سید مهدی حسینی اسفیدواجانی.نشر علم.چاپ اول. تهران.1391.1100 نسخه.372 صفحه.13500 تومان.
«دلایلی که غزالی درباره ابدیت عالم و زمان و حرکت از فلاسفه می آورد مشابه همه آنها را می توان در دلایل پروکلس و ردیه های یحیی نحوی علیه آنها دید مخصوصا دلایل هفتم و هشتم و نهم را. از همین مساله به روشنی در می یابیم که غزالی در کتاب تهافت با نظرات برخی از فلاسفه، نظرات فلاسفه دیگر را رد کرده است. به عبارت دقیق تر در می یابیم که غزالی با عاریت گرفتن کلام فیلسوفی که در الهیات بیشتر متاثر از افلاطون است تا ارسطو، نظرات مشائیون و پیروانشان از قبیل پروکلس را رد کرده است»[1]
بحث بر سر تاثیر گذاری اندیشه یونانی و ایرانی قدمتی به تاریخ دو هزار ساله سرزمین ایران و یونان دارد. بیش از دوهزار سال پیش دو سرزمین بزرگ یونان و ایران با هم رو در رو شده و اتفاقات سیاسی و فرهنگی مهمی رخ می دهد. اثرات این تبادل فرهنگی و برخورد های سیاسی موجب تحول عظمی در هر کدام از این سرزمین ها می شود. اندیشه یونانی با جذب میراث سایر ملل و از جمله امپراطوری ایران پایه های حکمت و دانش را به نحوی استحکام بخشید که اثرات آن بر جوامعه بشری پس از گذشت بیش از دو هزار سال هنوز پا بر جاست و پویایی خود را از دست نداده است. اندیشه فلسفی و علمی یونانیان توسط قدرت سیاسی مهم منطقه یعنی روم به سراسر دنیا گسترش پیدا کرد. سرزمین ایران و سلاطین ساسانی نیز بهره زیادی از این اندیشه بر گرفتند و باعث دوام و استحکام و گسترش بیش از پیش آن شدند. ترجمه آثار یونانی توسط بزرگان ایرانی به زبان پهلوی صورت گرفت و در بین ایرانیان خریدار خود را پیدا کرد. ظهور اسلام یکی از اتفاقت مهم دیگر بود که باعث شد اندیشه یونانی باز در دوره ای دیگر سر بر آورد و رشد و گسترش پیدا کند. مسلمانان با رویکرد دیگری به اندیشه یونانی روی آوردند. اعراب در گذشته قادر به بهره برداری از علوم یونانی نبود و لازم بود ذهن و نگرش ایرانی با نگاه تازه ای که به دین اسلام پیدا کرده بود یک بار دیگر با اندیشه یونان بر خورد داشته باشد. با ورود عرب های مسلمان به سرزمین ایران و هم مرز شدن آنان با رومیان تحول عمده ای در دیوانسالاری و علوم اداری روی می دهد. متون و مدارک ایرانی و یونانی یک بار دیگر به زبان عربی و فارسی ترجمه می شود.در دوره حکومت امویان ضرورت یادگیری زبان همسایگان هم مرز امکان آشنایی آنان را با اندیشه های ایرانی و یونانی فراهم می کند. خاندان های ایرانی نوبختی و برمکی نقش مهمی در ترجمه آثار یونانی بازی کردند. به این ترتیب اندیشه ایرانی و یونانی در نگاه مسلمانان شکل تازه ای به خود گرفت.
در این کتاب به ارتباط عمیق اندیشه یونانی و ایرانی از چشم انداز دیگری نگاه می شود و تاریخچه و خاستگاه این ارتباط فرهنگی مورد بررسی قرار می گیرد. این کتاب در بر گیرند مجموعه مقالاتی است از نویسندگان، پژوهشگران و شرق شناسان مختلف که توسط سید مهدی حسینی اسفیدواجانی ترجمه شده اند.
در این کتاب به ارتباط عمیق اندیشه یونانی و ایرانی از چشم انداز دیگری نگاه می شود و تاریخچه و خاستگاه این ارتباط فرهنگی مورد بررسی قرار می گیرد. این کتاب در بر گیرند مجموعه مقالاتی است از نویسندگان، پژوهشگران و شرق شناسان مختلف که توسط سید مهدی حسینی اسفیدواجانی ترجمه شده اند.
همچنین مقالاتی از مترجم که پیش از این در مجله های اطلاعات حکمت و معرفت و کیهان اندیشه به چاپ رسیده است. در این کتاب اندیشه ایرانیان مسلمان رد یابی شده و آبشخور فکری آنها در اندیشه های دیگر ملل پیگیری و بررسی می شود. وضعیت مسیحیان در دوره صدر اسلام و ارتباط دین مسیحی و اسلام نیز مورد ملاحظه قرار می گیرد.
این کتاب شامل یازده مقاله در این باب است که عبارتند از: تاریخچه مجادلات روحانیان مسیحی سریانی با مسلمانان از سیدنی گریفیت، رساله منسوب به فارابی درباره اسامی و القاب برخی اندیشمندان یونان از فرانتس روزنتال، ابن مقفع و ترجمه کتابهای منطق ارسطو از پل کرواس، زمینه های یونانی و ایرانی دانشنامه نویسی در اسلام از دیمیتری گوتاس، اندیشه یونانی در نظریه عدالت مسکویه از یاسین محمد، شرح حال جالینوس در منابع اسلامی از پیتر استار، مبانی اسلامی و غیر اسلامی فلسفه اخلاق معتزله از جورج حورانی، ابن طفیل و حکمت مشرقی ابن سینا از دیمیتری گوتاس، منابع یونانی غزالی از عبدالرحمن بدوی، افلاطون و ارسطو و آموزش موسیقی در یونان باستان از للودا استامو، نظریه پردازان موسیقی یونان در ترجمه های عربی از هنری جورج فارمر. همچنین در پایان فهرست نام ها و اشخاص پیوست کتاب شده است.
«نخستین نوع دانشنامه نویسی که ارائه فهرستی از علوم می باشد مستقیما از الگوی یونانی اقتباس شده است. این مطلب قبلا بارها بیان شده است اما ارزش این را دارد که مسائل اساسی را دوباره بیان کنیم و برخی جنبه های این تحول را که گاهی نادیده انگاشته می شود مورد تاکید قرار دهیم. سازمان دهی علم و دانش در یونان باستان در قرن پنجم قبل از میلاد با سوفیست ها آغاز شد. در این زمان مقدمات و عناصر اولیه علومی را که بعدها در قرون میانه علوم سه گانه نحو، خطابه و منطق و علوم چهارگانه حساب، هندسه، نجوم و موسیقی نامیدند ، می بینیم»[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 287 کتاب
[2]صفحه 101 کتاب
کتابی برای آشنایی با تاریخ
کتابی برای آشنایی با تاریخ تئاتر
نگاهی به کتاب درآمدی بر تاریخ نمایش نوشته بهروز خصوصی
درآمدی بر تاریخ نمایش.بهروز مخصوصی. انتشارات افراز.چاپ اول. تهران.1390.1100 نسخه.424 صفحه.10500 تومان.
«آرتو اعتقاد دارد تئاتر برای آن آفریده شده که زشتی درون انسان را پاک می کند یعنی تئاتر باید تماشاگر را با درون خودش مواجه نماید. تئاتر "شقاوت" نوعی پالایش روان است، نوعی درمان روح ولی درمانی خشونت بار پس تئاتر شقاوت به نوعی یک تئاتر ارسطویی است. در آثار آرتو توسل به اسطوره های اولیه، به آفرینش های کهن و به موضوعات کیهانی و جهانی دیده می شود و بازگشت به آثار اوریپید و سنه کا مشاهده می شود»[1]
یکی از مشکلات اساسی هنرهای نمایشی کمبود متون تخصصی تئاتر است. این مجموعه در صدد است بخشی از این کمبود را جبران کند. هر چند کتاب هایی که برای جبران این کمبود منتشر می شوند اغلب کتاب هایی نیستند که پر کننده خلاء موجود در این زمینه هنری باشند.
در این کتاب به سرفصل هایی چون: اسطوره و حماسه، آیین و تئاتر، نمایش در قرون وسطی، نمایش در رنسانس، آشنایی با برخی از نمایشنامه نویسان مشهور اروپا و امریکا، تئاتر در قرن بیست و بیست و یکم، نمایش در شرق، ساختار نمایشی، آشنایی با برخی سبک ها و واژگان و اصطلاحات نمایشی می پردازد. در این کتاب تلاش شده به سر فصل های اصلی تاریخ تئاتر نگاهی بیندازد و به طور اجمالی برخی از آنها را بشکافد و توضیح دهد. در آمدی بر تاریخ نمایش سبک های مختلف و دوره های مختلف تاریخ تئاتر را مرور می کند و ضمن آشنا کردن مخاطب با هر عصر نمایشنامه ها و ویژگی های هر دوره را نیز معرفی می کند. این کتاب صرفا آشنایی ضمنی با تاریخ تئاتر را مد نظر قرار داده و به تحلیل و موشکافی آن نمی پردازد. از این نظر به کار دانشجویانی می خورد که تقریبا چیزی از تئارتر نمی دانند و می خواهند چارچوب کلی آن را بررسی کنند. در بخشی از این کتاب که عنوان نمایش در ایران را به خود اختصاص داده است، شیوه های نمایش ایرانی از رو حوضی و شبیه خوانی و تعزیه گرفته تا نمایش های مدرن و معاصر به طور اجمالی آورده شده است. در این بخش نمایش های پیش از اسلام و پس از آن، نمایش های عروسکی و شادی آور و همچنین نمایش های متاثر از اروپا و غرب معرفی می شوند. در بخش نمایشنامه نویسان ایرانی از دوره ساسانی تا به امروز به مرور و معرفی نمایشنامه نوسان می پردازد و نمایشنامه نویسان فارسی زبان و معاصر را معرفی می کند که از این نظر در کمتر کتاب تاریخ تئاتری به آن پرداخته شده است.
این کتاب حاوی ده فصل است که عبارتند از: اسطوره و حماسه، آیین و تئاتر ، نمایش در قرون وسطی، نمایش در رنسانس، آشنایی با برخی از نمایشنامه نویسان مشهور اروپا و امریکا، تئاتر در قرن بیست و بیست و یک، نمایش در شرق، نمایش در ایران، ساختار نمایشی، آشنایی با برخی سبک ها، و در نهایت واژگان و اصطلاحات نمایشی به همراه فهرست منابع و ماخذ در پایان کتاب ضمیمه شده است.
«اولین آشنایی ایرانیان با تئاتر غربی از تاسیس دارالفنون آغاز می شود. این مدرسه به همت امیر کبیر و نقشه میرزا رضا مهندس بنیان گذاری شد و تالار این مدرسه به همت مزن الدوله نقاش باشی که از نخستین دانشجویان اعزامی به فرنگ بود افتتاح شد. مزین الدوله اولین بار خودش یکی از نمایشنامه های مولیر به نام میزانتروپ یا مردم گریز را در این سالن به معرض نمایش گذاشت.»[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 122 کتاب
[2]صفحه 329کتاب
آقای ایکس
آقای ایکس
سازمان های امنیتی روس. مترجم : محمد سعید عطارها. نشر نو. چاپ اول. تهران.1392. 3300 نسخه.342 صفحه.15500 تومان.
«بحث بر سر پنهانکارترین شخصیت های تاریخ معاصر است. یکی از نگران کننده ترین شان: لاورنتی بریا، کسی که روح لعنتی استالین معرفی اش کرده اند. پلیس مخفی شماره یک و مغز متفکر تصفیه های او، کسی که تدارکات چی اصلی گولاگ بود و میلیونها زندانی را به آنجا فرستاد. مسئول عملی کشتار افسران لهستانی کاتین و همچنین آمر حقیقی قتل تروتسکی. »[1]
قاتل واقعی تروتسکی چه کسی بود؟ چگونه گزارش محرمانه جنایات استالین منتشر شد؟ نقش سازمان های امنیتی در سرکوب جنبش های آزادیخواهانه مجارستان و چکسلواکی چه بود؟ چگونه بورس یلتسین گورباچف را سرنگون کرد؟ پوتین، سرهنگ گمنام کا .گ. ب چطور از جنگ چچن برای کسب قدرت سود برد؟
آقای ایکس و پارتیک پنو در این کتاب می کوشند ضمن پاسخ دادن به این پرسش ها خواننده را با سازو کار پیچیده و مخوف سازمان های امنیتی روسیه آشنا کنند. آقای ایکس کیست؟ هیچ کس نمی داند. اما او از ده سال پیش اسرارش را در رادیو " فرانس انتر" فاش می کند. ماموریتی خطرناک و بی سابقه برای افشای بیرحمانه ترین عملیات مخفی معاصر. پاتریک پنو از 1997 روزنامه نگار و مجری برنامه رادیویی ملاقات با آقای ایکس است. سازمان های امنیتی روس پژوهش جامعی است در وقایع خونباری که در مدت یک قرن ، یعنی از آغاز دوره فرمانروایی استالین تا بخشی از دوران حکومت پوتین در اتحاد جماهیر شوروی سابق و روسیه کنونی و همچنین کشورهای معروف به بلوک شرق روی داده است. در این کتاب به رویدادهایی اشاره رفته است که کمتر جایی شنیده شده. تحلیل وی از علل شکست های اولیه ارتش سرخ از ارتش آلمان، قتل های مرموز در کرملین، مرگ مشکوک استالین و مبارزه سهمگین او با یهودیان شوروی و چگونگی به قدرت رسیدن تزارهای جدید در روسیه از مسائلی است که در این کتاب با روایت تازه تری بررسی می شود. در لابه لای بحث های پیش رو نویسنده بریده جراید، اظهار نظرها، مصاحبه ها و مقالاتی که در آن روزگار منتشر شده و یا بر سر زبان ها افتاده بود را نیز گنجانده است. پاتریک پنو که روزنامه نگار و منتقد با سابقه فرانسوی است در رادیو فرانس انتر ، یکی از قدیمی ترین ایستگاه های رادیو یی مرکزی فرانسه است. وی در برنامه ای تحت عنوان گفتگو با آقای ایکس با فرد ناشناسی به بحث می نشیند که اسرار فاجعه باری را فاش می کند. سازمان های امنیتی روس شامل 18 فصل است که عبارتند از: تصفیه ارتش سرخ، استالین و یهودیان، قتل کرملین، کنگره فریب خوردگان، خیابان بوداپست، قاتل واقعی تروتسکی، بهار بسیار زودرس، ویکتور لویی- روزنامه نگار کا. گ . ب، آندورپف مرموز، دنیای وحشت، نیرنگهای انقلاب رومانی، یک انقلاب مخملی، گنجینه حزب کمونیست، سقوط گورباچف، اشباح پلیس مخفی آلمان شرقی، ظهور یک تزار جدید، چچن- اهرم قدرت و لیست سیاه کرملین.
«افرادی در امریکا و به ویژه در سازمان سیا هستند که تصمیم دارند از بحران مجارستان بهره برداری کنند. ابزار موثر این افراد همان رادیوی اروپایی آزاد سات. جایی که طرفداران اخبار دروغ گوی سبقت را از روزنامه نگاران واقعی ربوده اند. این دروغ پراکنی ها بیشتر از این جهت برایشان آسان است که از سوی مهاجران ضد کمونیست تایید می شوند، همان مهاجرانی که بعضی شان در گذشته هواخواه متعصب و دو آتشه رژیم فاشیستی دیکتاتور هورتی بوده اند. رادیوی اروپایی آزاد با پخش برنامه هایش به زبان مجاری می کوشد نخست زمینه های اوج گیری جو شور و هیجان های فریبنده در کشور را فراهم اورد و سپس با تحریک حس میهن دوستی مجارستانیها ، آنها را به شورش علیه دولت و سازش ناپذیری بیشتر در قبال آن ترغیب کند» [2]
رادی شناسی
رادی شناسی
رادی شناسی 1. گرد آورنده حمیده بانو عنقا و ویراستار علمی: دکتر عطالله کوپال. انتشارات قطره. چاپ اول. تهران.1390. 500 نسخه.377 صفحه .9500 تومان.
«من همواره بر لزوم تدریس و بازشناخت آثار رادی تاکید کرده ام، آثار رادی از جنبه های مختلف زبانشناسی، ریخت شناسی و بررسی تاریخ معاصر و روانشناسی افراد قابل تحلیل و بررسی است. و این تحلیل ها باید در دانشگاه ها تدریس شود. قهرمان های رادی از بطن زندگی مردم برخاسته اند چون خود او می داند آدم ها چه طور زندگی می کنند، چطور عاشق می شوند و چه تعاملاتی با هم دارند.»[1]
بی شک اکبر رادی یکی از درام نویسان بزرگ معاصر است که آثار ارزشمندی به رشته تحریر در آورده است. وی یکی از کسانی است که درام نویسی را رشته ای مستقل می دانست و ارزش ادبی برای آن قائل بود فارغ از این که اثر به صحنه کشیده شود یا نه. وی اغلب آثار مهم اش را در دهه چهل تقریر کرده و تا سال هشتاد وشش که سال وفات اوست همچنان مشغول نوشتن بود.
رادی در تاریخ 10 مهرماه 1318 در رشت به دنیا آمد. او دو کلاس آخر ابتدایی را در دبستان «صائب» تهران (1331) و دوره متوسطه را در دبیرستان فرانسوی «رازی» به پایان رساند (1338). یک سال پشت کنکور پزشکی ماند و سال بعد (1339) در رشته علوم اجتماعی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران قبول شد و چهار سال بعد فوق‌لیسانس این رشته را هم تا نیمه‌های سال دوم رفت و نزدیک پایان‌نامه آن را رها کرد. عشق به ادبیات و علاقه روزافزون به تئاتر شاید اصلی‌ترین دلیل این کناره‌گیری بود.
او همزمان، دوره یک ساله تربیت معلم را دید ، و از سال 41 با حکم رسمی وزارت‌خانه معلم شد؛ و دو نمایشنامه «روزنه آبی» و «افول»نوشت.
طی سی و دو سال تدریس در رشته ادبیات سال چهارم دبیرستان، ادبیات نمایشی انستیتو مربیان امور هنری، نمایشنامه‌نویسی‌ِ مقطع کارشناسی دانشگاه تهران و نمایشنامه‌نویسی پیشرفته کارشناسی ارشد دانشگاه هنر ادامه داد و در سال 1373 به پایان تدریس رسید و بازنشسته شد.
اولین داستان جدی که نوشت؛ «باران» نام داشت که در مسابقه داستان‌نویسی مجله «اطلاعات جوانان» چاپ شد و میان‌ِ بیشتر از هزار داستان برنده جایزه اول شد.
پیش از این مسابقه هم مقدار زیادی داستان نوشته بود و بعد از آن هم نوشت و برخی را منتشر کرد.
رادی همواره معتقد بود: « تا زمانی که نمایشنامه ایرانی با آدم‌های معاصر و درد زنده نداشته باشیم، بییگمان تئاتر معاصر ملی هم نخواهیم داشت.» شخصیت هایی که رادی آفریده است از گوشت و پوست هستند و همچنان زنده. آثار رادی حرف زمانه اش و از نگاه تیزبینانه وی به جامعه اش حکایت دارد.
او نخستین نمایشنامه جدی‌اش «روزنه آبی» را در زمستان 38 آماده کرد و به واسطه آن با شاهین سرکیسیان آشنا شد. سرکیسیان بعد از مطالعه نسخه دست‌نویس «روزنه آبی» تصمیم به اجرای آن گرفت.
از دیگر کارهای رادی می‌توان به: نگارش داستان‌های بلند «افسانه دریا» و«مسخره» 1336، نمایشنامه «از دست رفته» (چاپ نشده)؛ 1337، داستان «باران» و «جاده» مجله «اطلاعات جوانان»؛ 1338، داستان «سوءتفاهم» هفته نامه فردوسی؛ 1339، داستان «کوچه»1339 ، نمایشنامه «مسافران ومرگ در پاییز» چاپ در مجله «پیام نوین»1344، نمایشنامه «روزنه آبی» 1341 به کارگردانی «شاهین سرکیسیان» 1345 ، نمایشنامه «مرگ در پاییز» 1349 به کارگردانی «عباس جوانمرد» تهران، چاپ مجموعه داستان «جاده» 1349، نمایشنامه‌ی «ارثیه ایرانی» 1347 ،نمایشنامه«افول»1343، نمایشنامه«صیادان» اشاره کرد و از دیگر نمایشنامه‌های او می توان از «لبخند باشکوه آقای گیل»، «در مه بخوان»، «آهسته با گل سرخ»، «منجی در صبح نمناک»، «هاملت با سالاد فصل» ،«آمیز قلمدون»، «شب روی سنگ‌فرش خیس»، «آهنگ های شکلاتی»، «پایین گذر سقاخانه» و...، نام برد.
آثار گرانقدر او در حوزه درام فارسی هنوز به درستی به نقد و بررسی کشیده نشده است. وی ادبیات فارسی را به خوبی می شناخت و از گویش ها و لهجه های محلی به خوبی آگاه بود. شناخت وی از زبان فارسی به اندازه ای بود که هر اثرش درسی مهم از ادبیات فارسی پیش رو می گذارد.
آهنگ های شکلاتی آخرین اثری است که در سال 88 توسط نشر قطره به بازار کتاب عرضه شد. یعنی دو سال پس از فوت وی. اکبر رادی در سن 68 سالگی در حالی دارفانی را وداع گفت که چند ماهی می‌شد که از بیماری سرطان مغز استخوان رنج می برد.
مجموعه مقالات کتاب رادی شناسی توسط همسرش حمیده بانو عنقا گرد آوری شده است. این کتاب توسط بنیاد اکبر رادی جمع آوری و توسط نشر قطره به بازار کتاب عرضه شده است.
مقالات این کتاب نقدهایی است که به مناسبت همایش رادی شناسی در بنیاد اکبر رادی نوشته و خوانده شده است.
«خانه محمل بسیاری از نمایشنامه های اکبر رادی است. حتی ان جا که مثل اپیزود دوم مرگ در پاییز شخصیت را بیرون از خانه می بینیم، پس و پیشش در خانه شکل گرفته است. خانه فضای امن آقای شکوهی آمیزقلمدون است، جایی که برای همسرش به صورت زندان درآمده است. به محلی برای عزیمت و گریز.»[2]