کتابان

مروری بر کتاب های منتشر شده سال

کتابان

مروری بر کتاب های منتشر شده سال

ماجراهای شگفت انگیز

ماجراهای شگفت انگیز


ماجراهای شگفت انگیز مجموعه داستان های ادگار الن پو پدر رمان های پلیسی است. این مجموعه شامل 14 داستان کوتاه و تکان دهنده است به اضافه مقدمه بسیار زیبایی درباره زندگی و آثار وی به قلم شارل بودلر، شارع و نویسنده شهیر فرانسوی که با ترجمه آثار وی باعث شد آلن پو به جهانیان معرفی شود.

ماجراهای شگفت انگیز

ماجراهای شگفت انگیز.با مقدمه شارل بودلر.ادگار آلن پو. مترجم: پرویز شهدی. انتشارات فرهنگ جاوید. چاپاول. تهران.1390. 1100 نسخه.380 صفحه.8900 تومان.

« هنوز سایه های شک و تردید همه نظریه های قطعی درباره مانیه تیسم را در بر گرفته است اما اثرات صاعقه آسای آن اکنون به طور تقریبا کلی پذیرفته شده است. آن هایی که نسبت به این اثرات تردید دارند، از آن شکاک های حرفه ای اند که از حیثیت و اعتبار چندانی برخوردار نیستند»[1]

شارل بودلر در مقدمه ای که بر آثار ادگار آلن پو نوشته است، می گوید: تاکید می کنم برای من بدیهی است که ادگار پو و میهنش هم سطح نبوده اند. ایالات متحد کشوری غول آسا و طبیعتا فرزند حسود قاره کهن است. این تازه وارد در عرصه تاریخ ، مغرور از توسعه اقتصادی غیر عادی و تقریبا اعجاب آورش ایمان ساده لوحانه ای به قدرت بی چون و چرای صنعتش دارد. امریکا مانند پاره ای افراد کوته فکری که در میان ما هستند ، یقین دارد که این صنعت ابلیس را هم مقهور خواهد کرد. زمان و پول در آنجا ارزشی بس بزرگ دارد.

وی درباره آلن پو و آثارش می نویسد: هیچ فردی تا کنون نتوانسته شرایط استثنایی طبیعت و زندگی بشر را به نحوی چنین اعجاز گونه بیان کند. پایان فصل ها سرشار از ارتعاش و شکوهی هیجان اور ، اوهام ، متقاعد کننده و مستدل همچون یک کتاب؛ پوچی و بیهودگی ای که بر هوش و ذکاوت چیره می شود یا منطقی خوفناک بر آن حکم می راند.

شارل بودلر با ترجمه کلیه آثار پو به زبان فرانسه خدمتی توصیف ناپذیر به او کرد. ترجمه، در قسمتی از نوشته ها ارزش آن ها را حتی از زبان صلی فراتر می برد.

ادگار آلن پو به سال 1813 در بالتیمور زاده شد وی را تاجری به فرزندی گرفت و از آن به بعد به نام آلن خوانده شد. وی شاعر و نویسنده امریکایی است و از پیشروان داستان های پلیسی مدرن محسوب شده و در توسعه درون مایه های سبک گوتیک و ایجاد فضاهای خیال پردازی و وحشت شهرت جهانی دارد. از این جهت وی پدر رمان های پلیسی است. « قتل در خیابان مورگ» و « راز ماری روزه » از بهترین داستان های او است.

ماجراهای شگفت انگیز گزیده ای ست از تعداد قابل توجهی داستان های کوتاه و تقریبا به همان میزان مقالات انتقادی گوناگون: شعری فلسفی و اشعاری دیگر و نیز داستانی بلند و انسانی به نام سرگذشت آرتور گوردون پیم.

ماجراهای شگفت انگیز گزیده ای ست از تعداد قابل توجهی داستان های کوتاه و تقریبا به همان میزان مقالات انتقادی گوناگون: شعری فلسفی و اشعاری دیگر و نیز داستانی بلند و انسانی به نام سرگذشت آرتور گوردون پیم.

آلن پو ماجراهایش را با تفسیری تازه از روح، موضوع تناسخ، و کنترل خواب آغاز می کند و کم کم فضایی هولناک می سازد. داستان "مورلا" پیرامون نظریه هویت شلینگ درباره یگانگی روح و طبیعت دور می زند. نظر قالب در دوران وی نظریه لوک است که می گوید: هویت شخص جوهر متفکری است که از عقل برخوردار است و ضمیر آگاه همواره فکر را همراهی می کند. راوی ماجرا را به این شکل پیچ می دهد که ناگهان می پرسد این هویت بعد از مرگ برای همیشه از بین می رود یا نمی رود؟ راوی که به شدت تحت تاثیر همسرش مورلا است و یک کشش جادویی به وی دارد، ناگهان این فکر شیطانی به سراغش می آید که آرزوی مرگ مورلا را در سر بپروراند. این آرزو شکلی از آزمندی و رغبت شدید به خود می گیرد. عاقبت مورلا هنگام به دنیا آوردن فرزندش می میرد اما هنگام مرگ به او یاد آور می شود که مورلا بعد از مرگ من زندگی پایان ناپذیری خواهد داشت و در عوض ایام زندگی تو مملو از غم و اندوه خواهد بود. کودک رشدی غیر طبیعی پیدا می کند و افکار و کلامش نشان از پختگی زود رس دارد. راوی تا ده سال پس از به دنیا آمدن دخترش نامی بر وی نمی گذارد اما روزی که می خواهد سرانجام نامی برای او انتخاب کند، گویی شیطان از زبان او به صدا در می آید و او را "مورلا" خطاب می کند. 

ماجراهای شگفت انگیز شامل 14 داستان کوتاه از ادگار آلن پو است. این داستان ها عبارتند از: جنایت های دوگانه در کوچه مور، نامه سرقت شده، سوسک طلایی، یادداشت های روزانه درباره سفر با بالون، ماجراهای بی مانند شخصی به نام هانس پفال، دست نویس پیدا شده در یک بطری، سقوط در گرداب مالستروم، حقیقت قضیه آقای والدمار، جلوه های خواب مغناطیسی، خاطرات آقای اوگوست بدلو، مورلا، لی جیا ومتسن گرستین. همچنین مقدمه مفصل و بسیار زیبایی از شارل بودلر درباره زندگی و آثار ادگار آلن پو در ابتدای کتاب آورده شده است. در پایان کتاب گاه شمار زندگی و آثار آلن پو پیوست شده است.

« ما با قایق کوچکی از خلیجی که در انتهای جزیره قرار داشت گذشتیم و در ساحل پست و بلند مقابل پیاده شدیم. سپس به طرف شمال غربی رفتیم که از سرزمینی فوق العاده وحشی و متروک می گذشت که امکان نداشت تا به حال پای انسانی به آن جا رسیده باشد.»[2]

 

پی نوشت:

[1]صفحه 297 کتاب از داستان جلوه های خواب مغناطیسی

[2]صفحه 131 کتاب از داستان سوسک طلایی

حفره ای تا امریکا

حفره ای تا امریکا

حفره ای تا امریکا

حفره ای تا امریکا. آن تایلر. مترجم: کیهان بهمنی. نشر افراز.چاپاول. تهران.1390. 1100 نسخه.376 صفحه.13300 تومان.

«زن ها حالا داشتند درباره ی موضوع مهاجرت خاله عذرا حرف می زدند. این که امیدی بود بتواند گرین کارت بگیرد؟ سامی می توانست از روی صحبت های آن ها بعضی امور قانونی را حدس بزند. " علی بهم گفت من باید..." یک چیزهایی، یک چیزهایی، یک چیزهایی.»[1]

مهاجرت و امتزاج فرهنگ ها موضوع تازه قرن ما است. مردم زیادی از یک فرهنگ و زبان خاص به فرهنگ و زبان دیگری مهاجرت کرده و شاید تا پایان عمر دیگر هرگز به کشور خود بازنگردند و در فرهنگ و زبان جایی که مستقر شده اند حل شوند. اما سوال اینجا است که آیا واقعا یک فرد می تواند به تمامی زبان و فرهنگ کشور خود را به فراموشی مطلق بسپارد؟ به نظر می رسد که نه تنها هرگز چنین اتفاقی رخ نخواهد داد بلکه او با خود زبان و فرهنگی را منتقل کرده و همانطور که تاثیر می پذیرد، تاثیر می گذارد.

تقی مدرسی  رمان نویس و روانپزشک ایرانی است که در سال 1338 به امریکا رفت وبعدها با خانم آن تایلر نویسنده آمریکایی ازدواج کرد. وی در سن 65 سالگی بر اثر سرطان در گذشت. رمان« حفره ای تا آمریکا» درباره همین ارتباط فرهنگ ها و زبان های مختلف است که به قلم همسر مدرسی نوشته شده است و حاوی تربیت این زن امریکایی است که با همسر ایرانی اش به دنیایی تازه پا می گذارد. این رمان به موضوع خانواده های ایرانی و مسئله حفظ فرهنگ ایرانی با وجود زندگی در غرب می پردازد و دیدگاه های خود را نیز درباره برخورد با چنین فرهنگی بیان می کند. 

کیهان بهمنی که تا به حال دو رمان دیگر با نام «وقتی بزرگ بودیم» و «مرگ مورگان» این نویسنده را به ایرانیان شناسانده است. درباره این رمان می گوید: شخصیت اصلی این کتاب که خانمی پنجاه و چندساله است در نهایت به آرامشی درونی و به اصطلاح روانشناسان، تعادل روانشناختی می‌رسد و می‌تواند با حفظ فرهنگ ایرانی و علاقه به آن، در کشوری مانند آمریکا زندگی کند.اغلب آثار تایلر به محوریت خود انسان و احوال او در زندگی فردی یا خانوادگی نظر دارند و مسایل سیاسی در آثار وی جایی نیافته‌اند.

آن تایلر در بیش‌تر آثار خود به کندوکاو و جست‌وجو در درون روابط خانوادگی می‌پردازد و با نگاهی دقیق و ریزبین خانواده‌های آمریکایی را می‌کاود.

تایلر درباره موضوع داستان هایش می نویسد: علت علاقه من به موضوع خانواده کنجکاوی ام در این مورد است که انسان ها چطور با هم سر می کنند، چطور سازگار می شوند، خود را تطبیق می دهند، اصطکاک پیدا می کنند، تسلیم می شوند و صبح روز بعد این فرایند را مجددا از سر می گیرند. و خانواده مناسب ترین وسیله برای بررسی این مسائل است.

«حفره‌ای تا آمریکا» نیز رمانی است که روزمرگی‌های آن چند بار خواننده را تا دل‌زدگی می‌برد و برمی‌گرداند. رمان، دو شیوه‌ی زندگی ایرانی و آمریکایی را در کنار هم مقایسه می‌کند و در این بین، آسیب‌های مهاجرت و زندگی مهاجران را نیز بازمی‌گوید.

داستان در فرودگاه آغاز می‌شود، آن‌جا که دو خانواده‌ی آمریکایی و ایرانی در انتظار فرزندانی هستند که قرار است از کشور کُره به آن‌ها بپیوندند. دوستی این دو خانواده از همین‌جا شکل می‌گیرد. فصل دوم، محدود به ذهن شخصیت اول داستان به نام «مریم» است، زنی که در روزگار جوانی از ایران به آمریکا مهاجرت کرده و هرگز موفق نشده خود را از حصار مهاجر بودن آزاد کند. مریم میان دو جهان گیر کرده، نه در ایران ایرانی است و نه در آمریکا آمریکایی؛ طوری که حتی با فرزند زاده‌شده در آمریکایش نیز احساس بیگانگی می‌کند.

تایلر درباره موضوع داستان هایش می نویسد: علت علاقه من به موضوع خانواده کنجکاوی ام در این مورد است که انسان ها چطور با هم سر می کنند، چطور سازگار می شوند، خود را تطبیق می دهند، اصطکاک پیدا می کنند، تسلیم می شوند و صبح روز بعد این فرایند را مجددا از سر می گیرند. و خانواده مناسب ترین وسیله برای بررسی این مسائل است.

«درست همین هفته ی پیش بود که مریم یک بچه گربه ی بی صاحب پیدا کرده بود و با خود به خانه آورده بود. بعد هم به خاطر رنگ خاکستری اش اسم فارسی "موش" را برایش انتخاب کرده بود. »[2]

پی نوشت:

[1]صفحه 129 کتاب

[2]صفحه 181 کتاب


«حفره ای تا امریکا» رمانی است درباره آشنایی دو خانواده با فرهنگ های مختلف. این رمان توسط همسر تقی مدرسی رمان نویس و روانشناس ایرانی نوشته شده است که خود یکی از رمان نویسان مطرح امریکا است. این رمان به مسئله مهاجرت و ارتباط و سازگاری با فرهنگ های بیگانه می پردازد.

الفبای تقلب

الفبای تقلب


الفبای تقلب مجموعه ای گلچین شده توسط حسین یعقوبی از 10نویسنده برتر دنیا است. این مجموعه شامل سی و هشت داستان کوتاه در سبک گروتسک، طنز، پارودی، فانتزی و طنز سیاه است.

الفبای تقلب

الفبای تقلب. مجموعه ای از نویسندگان طنز نویس دینا. مترجم: حسین یعقوبی. انتشارات مروارید.چاپاول. تهران.1390. 1650 نسخه.184 صفحه مصور.3700 تومان.

«مرد زود به بستر می رود. خوابش نمی آید. غلت می زند، می لولد، می جنبد، تاق باز، دمر، به پهلو، فایده ندارد. ملحفه را دور خودش می پیچد، باز می کند، سرش را در بالش فرو می کند، خوابش نمی آید. ساعت سه صبح است. بر می خیزد، دوستش را بیدار می کند. می گوید که خوابش نمی آید. دوستش توصیه می کند قدم بزند، یک پیاده روی کوتاه داشته باشد تا کمی خسته شود. بعد یک فنجان چای سبز بنوشد و چراغ را خاموش کند و بگیرد تخت بخوابد... تمام این کارها را می کند اما خوابش نمی آید. دوباره بر می خیزد. این بار به سراغ یک پزشک می رود. هیچ کدام از توصیه های پزشک دردش را دوا نمی کند. همچنان نمی تواند بخوابد. در ساعت شش صبح اسلحه اش را پر می کند. گلوله ای در شقیقه اش شلیک می کند. بلافاصله می میرد اما هنوز بیدار است. بی خوابی وضعیتی بسیار پایدار است.»[1]

کتاب الفبای تقلب ما را با 10نویسنده با ملیت ها و سبک های گوناگون آشنا می کند.

داستان های این نویسندگان بیشتر در قالب های سورئال، طنز، گروتسک، فانتزی، پارودی و طنز سیاه نوشته شده اند.

این مجموعه شامل سی و هشت داستان از 10 نویسنده برتر جهان در این سبک نوشتاری است که توسط مترجم انتخاب و به فارسی بر گردانده شده است.

این نویسندگان اغلب از نویسندگان معاصر انتخاب شده اند اما در زمان های گوناگونی زندگی کرده اند. کتاب پیش رو دریچه ای از طنز غرب را به روی ما باز می کند و ما را با طنز نویسان جهان غرب بیشتر آشنا می کند. 

نویسندگانی که داستان های کوتاه و طنزشان برای این مجموعه انتخاب شده اند عبارتند از: جمیز تربر، دانیل خارمس، استر کلیز، ویرجیلو پینه را لی یرا، فرانتز کافکا، دوروتی پارکر، گروچو مارکس، فرناندو سورنتینو، ارسولا ویلیس جونز و هوراشیو کوئیرو گا.

تمامی این نویسندگان ،نویسندگان مطرحی هستند که جوایز زیادی نیز دریافت کرده اند. جمیز تربرنویسنده امریکایی است که مجموعه ای باارزش از نوول ها و قصه های کوتاه دارد. وی در سال های 1929 تا 1939 می نوشت.. بسیاری از آثار او هجو آمیز است. آدم های سرگشته ای که با دلتنگی در جهانی توضیح ناپذیر گام بر می دارند و به شکل خنده آور با جهان خود در جدالند. در آنها تشتت، حماقت و احساس پوچی که تمدن به انسان می بخشد دیده می شود.

برخی از داستان های این کتاب عبارتند از: جغدی که فرزانه بود، تک شاخ در باغ، سونات، خاطرات آنکه روزی فرزانه بود، طرفدار سینه چاک، چرا فلامینگو ها ماهی ها را می خورند؟، چگونه یک اسلحه مخفی بسازیم و...

یا گرو چو مارکس که نابغه طنز نویسی است. وی از سال 1927 تا 1973 برای نشریه نیویورک تایمز قلم می زد. شهرت او به خاطر فعالیت در عرصه سینما، تئاتر و تلویزیون است. وی مسائل سیاسی را هم در طنز خود به چالش می گیرد.

مترجم در ابتدای هر فصل توضیحی درباره هر یک از نویسنده ها ارائه کرده و سپس داستان های آن نویسنده را آورده است. همچنین در پایان کتاب نیز مقاله ای تحت عنوان تفاوت طنز و کمدی ضمیمه شده است که می تواند راهگشای بهتری برای شناخت داستان های طنز و سبک هایی چون گروتسک و پارودی باشد.این مقاله به قلم مترجم نوشته و تنظیم شده است و در آن به تاریخ طنز نویسی اروپا نیز پرداخته شده است.

داستان های جمیز تربر داستان هایی مصور است که تصاویر آنها نیز در کنار داستان ها آورده شده است.

برخی از داستان های این کتاب عبارتند از: جغدی که فرزانه بود، تک شاخ در باغ، سونات، خاطرات آنکه روزی فرزانه بود، طرفدار سینه چاک، چرا فلامینگو ها ماهی ها را می خورند؟، چگونه یک اسلحه مخفی بسازیم و...

«مرد گردن باریک درون یک صندوق چوبی رفت، در صندوق را از داخل قفل کرد و شروع کرد به خفه شدن. مرد گردن باریک در آستانه ی خفگی با خودش گفت: من در حال خفه شدن در این صندوق هستم. چون گردن باریکی دارم احتمالا سریع خفه می شم. دوست دارم شاهد جدال مرگ و زندگی باشم. البته این جدال غیر طبیعی است. اما شانس مرگ و زنذگی برابر است»[2]

 

پی نوشت:

[1]صفحه 83 و 84 کتاب از داستان بی خوابی

[2]صفحه 34 کتاب از داستان صندوق

رویاهای پیش رو

رویاهای پیش رو


«کمیته خواب» کتابی است درباره رویاها. در این کتاب رویاهای بسیاری از آدم های سرشناس در حوزه فرهنگ، هنر، سیاست، علوم و ریاضی از سخنان و دست نوشته ها و کتابهایشان بیرون کشیده شده و بررسی می شود تا به ما بیاموزاند که خواب، صرفا یک امر تصادفی نیست.

کمیته خواب»

کمیته خواب. دیردرا بریت. مترجم: بیژن کریمی. ویرایش: ایرج کریمی.نشر پنجره.چاپاول. تهران.1390. 1100 نسخه.312 صفحه مصور.8000 تومان.

«گراهام گرین می گوید: وقتی مانعی غیر قابل عبور می نماید، حاصل کار روزانه ام را پیش  از خواب می خوانم و می گذارم تا ناخوداگاه ام به جای من روی اش کار کند. تقریبا همیشه، وقتی بیدار می شوم مانع برطرف شده: راه حل به صورتی بدیهی در برابر من است. شاید طی رویایی آمده باشد که به یادم نمانده است. در برخی موارد گرین مطمئن بود که کمیته از طریق رویا مشغول به کار است.»[1]

دکتر دیردرا بریت استادیار روان شناسی در دانشکده پزشکی هاروارد است. وی نویسنده کتاب مشهور «مرد آبستن و دیگر موارد از کاناپه هیپنوتیزم درمانی» و تدوین گر کتاب علمی« آسیب روحی و رویا » است وی مقالات تخصصی زیادی پیرامون رویا ، تصویر سازی ذهنی و هیپنوتیزم نوشته است.

برخی معتقدند رویابینی جایگاهی بالاتر از خرد ورزی دارد و برخی دیگر رویا بینی را عملی مهمل می خوانند. کتاب کمیته خواب تلاش دارد نشان دهد رویا نه همواره خرد ورز است و نه مهمل و بی هوده . قدرت رویا در این حقیقت است که الگویی متفاوت از اندیشه است و این که رویا مکمل و غنی کننده چیزی است که ما در بیداری فرا چنگ آورده ایم.

در این کتاب نه تنها با رویا ها و ضرورت و تاثیر رویا در زندگی آشنا می شویم بلکه با شاهد آوردن از انبوهی از رویاها، رویاهایی از مردم عادی گرفته تا شخصیت های سرشناس تاریخی، علمی، سیاسی یا هنری مبحث کاشت رویا را مطرح می کند. به این معنا که هر کسی به اراده خود و رعایت رهنمودهایی که کتاب می دهد آن یاور را که در کتاب عنوان "کمیته خواب" دارد، به کمک فرا بخواند. در این صورت رویا دیگر رویدادی تصادفی در زندگی انسان نیست. پس می توان به استقبال آن رفت و یا آن را فراخواند تا در زمینه حل مسائل یا تصمیم گیری های دشوار به کمک ما بیاید.

نویسنده در مقدمه کتاب می نویسد: روشن است که موضوع عمده رویاهای ما مسائل شخصی مان هستند. کمبودهای کودکی، حس و حال کنونی،شخص و چگونگی مناسبات مان با دیگران. این جنبه های رویا در جاهای دیگری به طور کامل با موشکافی مورد بررسی قرار گرفته اند. ولی این کتاب مسائل عینی را اعم از علمی و هنری بررسی می کند، تا شاید این بررسی نکته های دیگری از سرشت رویا را آشکار سازد.

این کتاب شمال نه فصل است که عبارتند از: کمیته خواب، رویاهای خریدنی، نزهت کده باشکوه، شیطان ویولون می زند، کمیته خواب برنده جایزه نوبل می شود، چرخ خیاطی و رویاهای دیگر، چنگال پلنگ، وقتی که گاندی رویای مقاومت را دید، چند کلمه با حرف های HE آغاز می شود و پایان می یابد؟ با یک معمای ذهن آزار بخوابید و با سردرد بیدار شوید و یک یادداشت پایانی.

فصل های این کتاب بر حسب رشته های متفاوت مرتب شده است. از هنرهای بصری گرفته تا ریاضیات و علوم. در این کتاب به بررسی رویاهای آدم های سرشناس فرهنگی، هنری، علمی و ریاضی می پردازد، تا نشان دهند این انسان هاچگونه برای رسیدن به آرزوها و خواسته هایشان از رویاهایشان بهره گرفته اند.

این کتاب شمال نه فصل است که عبارتند از: کمیته خواب، رویاهای خریدنی، نزهت کده باشکوه، شیطان ویولون می زند، کمیته خواب برنده جایزه نوبل می شود، چرخ خیاطی و رویاهای دیگر، چنگال پلنگ، وقتی که گاندی رویای مقاومت را دید، چند کلمه با حرف های HE آغاز می شود و پایان می یابد؟ با یک معمای ذهن آزار بخوابید و با سردرد بیدار شوید و یک یادداشت پایانی.

در پایان کتاب مترجم نیز یک یادداشت پایانی درباره این کتاب ضمیمه کرده است.

«گاهی مسائل ریاضی کاربردی هم در خواب حل می شوند. نیکولاس کندورسه، ریاضی دان قرن هجدهم، که حساب احتمالات را برای نخستین بار در پدیده های اجتماعی به کار بست، پاسخ یکی از مسائل آماری اش را در رویا دید ولی جزییات اش را برای آیندگان ضبط نکرد.»[2]

 

پی نوشت:

[1]صفحه 77 کتاب

[2]صفحه 157 کتاب

این ور خط

این ور خط  


دو قدم این ور خط اولین تجربه داستان نویسی احمد پوری است که  سفر ی به گذشته و تاریخ می کند و از زادگاهش تبریز و تهران می گوید ، از تهران آغاز کرده باز به تهران باز می گردد. 

دو قدم این ور خط

دو قدم این ور خط.احمد پوری.نشر چشمه. چاپ ششم. تهران.1389. 2000 نسخه.226 صفحه.5000 تومان.

« این همه درباره سال و زمان حساسیت نشان ندهید. شما که در کار شعر و شاعری هستید نباید زیاد سخت بگیرید. زمان مگر چیست؟ خطی قراردادی که یک طرفش گذشته و آن قدر می رود و می رود تا به تاریکی برسد. طرف دیگرش هم آینده است که باز دو سه قدم جلوتر می رسد به تاریکی. خب همه این جوری راضی شده ایم و داریم زندگی مان را می کنیم. بعضی وقت ها می بینی یکی از ما از این خط ها خارج می شویم. پای مان سر می خورد این ور خط که می شود گذشته یا یک قدم آن طرف خط به آینده می رویم. »[1]

دو قدم این ور خط اولین داستان احمد پوری است. وی بیش از هر چیز به عنوان مترجم شعر معرف جامعه ادبیات بوده است و این کتاب اولین تجربه قلمی وی در حوزه داستان است.

این کتاب  سفری است که از تهران آغاز می شود و به تهران باز می گردد. احمد پوری که خود در تبریز به دنیا آمده است با نگاهی دوباره به گذشته برگشته و از زندگی و آغاز خود می گوید. از کوچه پس کوچه های تبریز و از تاریخ و یادهایش می نویسد.

این رمان به نوعی رمانی خرد ورز است و خالی از احساس، تصاویری از گذشته و سرزمین مادری اش را بیان می کند. در بخش های بعدی سفر ذهنی راوی را می خوانیم که به سمت لندن و ملاقات با آیزیا برلین و سپس تبریز و باکو و لنینگراد پرواز می کند.

راوی می خواهد به لندن برود و با آیزیا برلین فیلسوف نامدار، نامه ایی عاشقانه دریافت و در طی سفر به گذشته به شاعر روس، آنا آخماتووا برساند. البته ملاقات با آخماتووا در لنینگراد در کتاب کمی سیر عجولانه به خود گرفته و فصل کوتاهی را به خود اختصاص می دهد. این داستان درباره نویسنده ای است که در حال جمع آوری مطلب در مورد آنا آخماتووا است و به ناگاه با مردی مواجه می شود که با آخماتووا دوست بوده و همین زمینه ای فراهم می کند برای وسوسه شدنش برای دیدار با آخماتووا . اما این مسافرت تنها یک دیدار نیست و تبریز سال های پس از سرکوب فرقه را به تصویر می کشد و شوروی زمان استالین رابه تصویر می کشد.

احمد پوری پس از اینکه در انگلستان تحصیل خود را به پایان می برد به ایران بازگشته و به تدریس زبان و فعالیت ادبی می پردازد وی با ترجمه شعر های عاشقانه شاعران بزرگ جهان خود را به جامعه ادبی معرفی می کند. وی آثار شاعرانی چون انا آخماتووا، پابلو نرودا، فدریکو گارسیا لورکا، ناظم حکمت، نزار قبانی و یانیس ریتسوس را به فارسی ترجمه کرده است. وی همچنین رمانی از میخائیل بولگاکف و چند مجموعه داستان دیگر را نیز به فارسی بر گردانده است.

این رمان به نوعی رمانی خرد ورز است و خالی از احساس، تصاویری از گذشته و سرزمین مادری اش را بیان می کند.

محسن فرجی درباره این کتاب می نویسد: در این رمان، دوست‌داران داستان‌های تاریخی، تصویری جذاب و دلپذیر از شهر تبریز 50 سال پیش را می‌یابند؛ فانتزی‌خوان‌ها و کسانی که ادبیات تخیلی  را می‌پسندد، نادیده انگاشتن عنصر زمان را در این رمان باب طبع خود می‌یابند؛ امروزه شاهدیم آثاری مثل «دو قدم این‌ور خط» با فاصله گرفتن از مد‌ها و موج‌های رایج و با اهمیت دادن و احترام گذاشتن به خواننده، بدون درافتادن در ورطه سهل‌انگاری زبانی، توانسته‌اند مخاطب را با ادبیات آشتی دهند  ، مضامین عاشقانه کتاب مورد توجه کتاب‌خوان‌هایی قرار می‌گیرد که به داستان‌های عاطفی علاقه دارند و دوستداران ادبیات هم روایت‌هایی را از نویسندگانی چون آنا آخماتووا و آیزایا برلین می‌خوانند. این است که «دو قدم این‌ور خط» در کم‌تر از یک ماه به چاپ دوم می‌رسد. 

گذشته از تمام این‌ها، مهم‌ترین ویژگی رمان اخیر آقای پوری «سرزندگی» و «شادابی» شخصیت‌های داستان است. روح زندگی در این داستان جریان دارد. خواننده با آدم‌هایی روبرو می‌شود که حرکت می‌کنند و می‌اندیشند؛ امیدوارند با وجود سختی‌ها، زندگی را اداره کنند و در اندیشه آینده هستند. می‌توان گفت این رمان توانسته از سایه سنگین داستان‌های یاس‌آور ایرانی که پیشینه‌اش می‌رسد به نویسندگانی چون صادق هدایت، رهایی یابد. روح زندگی و طراوت از میان صفحات رمان آقای پوری نمایان است. نمی‌توان این ویژگی حیاتی را نادیده گرفت.

این کتاب شامل هفت فصل است که عبارتند از: تهران، لندن، تهران، تبریز، باکو، لنینگراد، و یه سوی تهران.  

«هر بار که داد و فریادش بلند می شد کتک مفصلی از مامورها می خورد و یکی دو روز آرام بود. آخر سر دکتر اردوگاه تشخیص داد که باید برای معالجه برود به اردوگاه کار در سیبری. الان نزدیک چهار ماه است که بردندش.»[2]

پی نوشت:

[1]پشت جلد کتاب از متن رمان

[2]صفحه 182 کتاب

برای سخنرانی نیامده ام

برای سخنرانی نیامده ام 


برای سخنرانی نیامده ام مجموعه یاداشت هایی به قلم گابریل گارسیا مارکز است که آن ها را عموما برای سخنرانی در محافل گوناگونش نوشته.

برای سخنرانی نیامده ام

برای سخنرانی نیامده ام. گابریل گارسیا مارکز. مترجم: بهمن فرزانه. انتشارات ثالث.چاپاول. تهران.1390. 1650 نسخه.148 صفحه.5000 تومان.

« درسال های چهل، جووانی پاپینی، نویسنده ایتالیایی، با جمله ای زهرآلود پدربزرگ های ما را سخت خشمگین ساخته بود: " امریکا با پسمانده های اروپا ساخته شده است" امروز نه تنها دلایلی در دست داریم که ممکن است این مسئله واقعیت داشته باشد، بلکه بدتر از آن، تقصیر از خود ما بوده است» [1]

این کتاب مجموعه سخنرانی های گابریل گارسیا مارکز پیرامون موضوعات مختلف از چگونگی نویسنده شدنش گرفته تا صحبت در مورد سینما، مسائل زیست محیطی، امریکای لاتین و گردهمایی های بین المللی و غیره است.

این سخنرانی ها با توجه به تاریخ زمانی به ترتیب از سال 1944 هنگامی که گابو برای اولین بار در زندگی اش توانسته بود بورس تحصیلی ای در دبیرستان به دست آورد، آغاز می شوند و تا سال 2007 و دعوت از او برای سخنرانی در چهارمین کنفرانس بین المللی زبان و در حاشیه آن تجلیل از بیست و پنجمین سالگرد دریافت نوبل این نویسنده امریکای لاتین ادامه پیدا می کنند.

وی در این کتاب اشاره کرده است که چگونه از همان دوران کودکی از انجام سخنرانی در میان جمع ترس داشته است و حتی اینکه چگونه با خواندن مقاله ای از یک منتقد ادبی و مقاله نویس روزنامه و نظر او در مورد پایان نویسندگی در امریکای لاتین از سر لج کردن با او دست به قلم برده و در ظرف چند روز داستانی را نوشته و برای آن روزنامه فرستاده است. این داستان در همان روزنامه منتشر می شود و آن منتقد هم با خواندن داستان اعتراف می کند که اشتباه کرده است. اینگونه است که مارکز به عالم داستان نویسی وارد می شود. از سال 1999 که مارکز دچار سرطان شد بسیار کم کار شده است. او بعد از عمل جراحی گفته بود ارتباط های خود را کاهش خواهد داد و حتی پریز تلفنش را خواهد کشید تا خاطرات خودش را بنویسد. سرانجام در سال 2002 زندگینامه این نویسنده به قلم خودش به نام « زنده ام تا روایت کنم» منتشر شد و بلافاصله توسط کاوه میر عباسی ترجمه شد. بهمن فرزانه با ترجمه بسیار خوب از صد سال تنهایی برای اولین بار مارکز را با رئالیسم جادویی اش به ایرانیان معرفی کرد و حالا مجموعه سخنرانی های وی را ترجمه کرده است.

عناوین برخی از این سخنرانی ها عبارتند از: دانشکده وطیفه شناسان، چگونه نویسندگی را آغاز کردم، به خاطر شما، وطنی متفاوت، تنهایی امریکای لاتین، به سلامتی شعر، چند کلمه در مورد فرارسیدن هزاره جدید، طوفان نوح داموکلس، اندیشه ای شکست ناپدیر و...

گابریل را حالا همه می شناسند و ده ها کتاب و داستان و یادداشت هایش را خوانده اند. دست کم نام « صد سال تنهایی » را شنیده اند و باید گفت مارکز با این کتاب هم آغاز شد و هم به پایان رسید. رئالیسم جادویی در این اثر هنوز هم قابل تقلید و باز تولید است و نویسندگان بسیاری بعد از او تلاش کردند این سبک تازه ابداع شده توسط مارکز را دنبال کنند و داستان هایی با این برچسب بنویسند و اغلب نیز در این کار نا موفق بوده اند. شاید بتوان گفت یک نمونه موفق دیگر از این سبک وجود دارد و آن هم مرشد و مارگریتا اثر میخاییل بولگاکف روسی است. مارکز برای نوشتن صد سال تنهایی برنده جایزه نوبل شد. و بعد از آن بود که به نوشتن خیلی چیزهای دیگری پرداخت.

برای سخنرانی نیامده ام، شامل یک مقدمه به قلم «کریستوبال پرا» است که این مجموعه سخنرانی ها را گردآوری کرده است و بیست و دو مطلب دیگر که همگی مجموعه صحبت های مارکز برای سخنرانی هایش در محافل گوناگون نوشته شده است.

عناوین برخی از این سخنرانی ها عبارتند از: دانشکده وطیفه شناسان، چگونه نویسندگی را آغاز کردم، به خاطر شما، وطنی متفاوت، تنهایی امریکای لاتین، به سلامتی شعر، چند کلمه در مورد فرارسیدن هزاره جدید، طوفان نوح داموکلس، اندیشه ای شکست ناپدیر و...

« شاید اجداد ما نیز در سال 1492 چنین تجربه ای داشته اند، هنگامی که گروهی دریانورد اروپایی به دنبال هندوستان بودند و به اشتباه پا به این سرزمین گذاشتند. اجداد ما نه قطب نما را می شناختند و نه می دانستند باروت چیست. ولی بلد بودند با پرندگان صحبت کنند و آینده را با فال گرفتن پیشگویی کنند. »[2]

پی نوشت:

[1]صفحه 131 کتاب از یادداشت امیدهای پوچ در مورد قرن بیست و یکم

[2]صفحه 65 کتاب از یادداشت پیش درآمدی برای هزاره جدید