هنر بازیگری
هنر بازیگری؛ استلا ادلر
هنر بازیگری. استلا ادلر. گرد آوری و ویرایش: هووارد کیسل. مترجم: فاطمه خسروی.نشر افراز. چاپ اول. تهران: 1392. 1100 نسخه.328 صفحه. قیمت: 15800 تومان.
«قانونی هست که باید بیاموزید. زندگی درون شما نیست. زندگی خارج از شما است. اگر خارج از شما است، باید به سویش بروید. باید به سوی یک نفر بروید و اگر او عقب عقب رفت، قصور از او است. نکته حیاتی ای که باید بدانید این است: زندگی در مقابل شما است؛ به سوی آن قدم برداید.»[1]
مارلون براندو و استلا ادلر
مارلون براندو یکی از شاگردان نامی استلا ادلر درباره استادش می نویسد: به نظر من استلا ادلر فراتر از یک معلم بازیگری است. کار هنری او، به تمامی اطلاعات ارزشمندی را منتقل می کند، این که چطور طبیعت شیوه های احساسی مان و در نتیجه طبیعت دیگران را کشف کنیم. او هرگز خودش را به دست عوامل استعماری عوامانه نسپرده است، چنانکه برخی از هنرمندان به اصطلاح شناخته شده، متد های بازیگری را پیشه کرده اند. بنابراین کمک او به فرهنگ تئاتر تا حد زیادی ناشناخته، کشف نشده و بدون قدردانی باقی مانده اند. تا انجایی که می دانم او تنها بازیگر امریکایی بود که برای تحصیل به پاریس نزد کنستانتین استانیسلاوسکی رفت، کسی که خود ناظر بر مهارت رفتار انسانی و برجسته ترین شخص تئاتر روسیه بود. استلا دانش تکنیکی او را به امریکا آورد و آن را در اصول اموزشی خود گنجاند.
درباره استلا ادلر
استلا ادلر بازیگر امریکایی و از شاگردان استانیسلاوسکی کارگردان و نظریه پرداز مهم روسیه است. خانم ادلر در تئاتر گروپ در سال های 1930 بهترین و پویا ترین و تربیت شده ترین بازیگران عصر حاضر را به جامعه تئاتری هدیه داد. وی یکی از آموزگاران برجسته و نظریه پردازان به نام بازیگری است که از شهرت زیادی در دنیا برخوردار است و از سال های پیش نیز برای بازیگران ایرانی فردی شناخته شده است. در سال 1949 وی استودیوی بازیگری خود را که امروز استلا ادلر کنسرواتوری آو اکتینگ نامیده می شود بنیان گذاشت. امروز این استودیو یکی از بزگزیده ترین برنامه های آموزشی بازیگران را در سراسر دنیا ارائه می دهد. وی از همان زمانی که راهش را از اکتورز استودیو جدا کرد در سال 1941، موضعی در برابر شیوه روان و ناتورالیستی بازیگران امریکایی اتخاذ کرد. شیوه وی با روش فاخر و اغراق شده مرسوم در تئاتر آن روزگار تفاوت آشکار داشت و نقش فردیت بازیگر در آن بارز بود. وی اصالت شخصیت را که از نظریات جامعه شناختی وی بر می امد محور تدریس قرار داد.
درباره کتاب
هنر بازیگری کتاب مهمی از آموزه های استلا ادلر است. در این کتاب وی گام به گام بازیگر را در هدایت نقشش کمک می کند. درس های وی از مهمترین و کلیدی ترین درس های بازیگری است. و اگر بازیگری آنها را به دقت به کار بگیرید می تواند در پیدا کردن نقش توان مند شود. این کتاب شامل بیست و دو کلاس درس بازیگری است. از اولین گام ها بر روی صحنه تا ایفای نقش طبقه خاص اجتماعی.
در برخی از آموزه های وی می خوانید: شما هیچ چیزی را نمی توانید با پول جبران کنید، اما با رشدتان، با پیگیری می توانید هر کمبودی را جبران کنید. با حس بیرونی موفقیت نمی توانید کاری از پیش ببرید، اما با توانایی درونی برای رشد کردن می توانید از پس هر کاری برآیید. اگر بیاموزید که چطور کار کنید و رشد کنید، زندگی را به دست خواهید گرفت و این زندگی با دنیای بیرونی نابود نخواهد شد.
در این کتاب نه تنها شما هنر بازیگری را از خانم استلا ادلر می اموزید بلکه هنر زندگی را نیز می آموزید . استلا ادلر نکته های بسیار تکان دهنده ای در باره نوع زیستن هنرمندانه در این کتاب به شما ارائه می دهد.
« تمدن با مقدار پولی که افراد به دست می آورند و تعداد اتومبیل هایی که در گاراژ هایشان است تعریف نشده. اگر از موزه متروپلیتن دیدن کنید، تعداد حساب های بانکی مردم را نخواهید دید. انتشار تمدن با هنر اتفاق افتاده، چیزی که در موزه ها و کتابخانه هایمان نگه داری شده است»[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 30 کتاب
[2] صفحه 36 کتاب
پاسخی پژواکسان از کوه ها
پاسخی پژواک سان از کوه‌ها
و پاسخی پژواک سان از کوه ها آمد. خالد حسینی. مترجم: شبنم سعادت. چاپ دوم. تهران: انتشارات افراز. 1392. 1100 نسخه.464 صفحه. قیمت: 22800 تومان.
«وقتی دختر کوچکی بودم، من و پدرم یک رسم و رسوم شبانه خاص داشتیم. بعد از این که من بیست و یکی بسم الله را می گفتم و او من را توی جایم می گذاشت، کنارم می نشست و با انگشت شست و سبابه اش خواب های بد را از سرم بیرون می کشید. انگشتانش از پیشانی ام سمت شقیقه هایم می رفت، با صبر و حوصله پشت گوش ها و پشت سرم را جست و جو می کرد، و با هر کابوسی که از مغزم پاک می کرد یک صدای تق در می آورد مثل صدای در آوردن چوب پنبه سر بطری.»[1]
ترجمه های متعدد
سومین و آخرین رمان خالد حسینی به نام و پاسخی پژواک سان از کوه ها آمد با ترجمه شبنم سعادت از سوی نشر افراز به بازار کتاب عرضه شده است و در عرض دو ماه توانسته است به چاپ دوم برسد. از این کتاب تاکنون ترجمه های زیادی به بازار کتاب عرضه شده که با نام های مختلفی به چاپ رسیده است از جمله ، پژواک کوهستان، و کوه ها طنین انداز شدند، و کوهستان به طنین درآمد، پژواک کوهستان، و کوه طنین انداخت.
این کتاب را محسن عقبایی، منصوره حکمی، نسترن ظهیری، مهدی غبرایی و مه گونه قهرمان نیز ترجمه کرده اند. با این حساب اکنون ترجمه های زیادی از این کتاب در بازار کتاب موجود است که به خواننده این فرصت را می دهد که بهترین ترجمه را برگزیند.
هر چند این موضوع به معضل ترجمه های متعدد از یک کتاب دامن می زند و تنها راهکار جلوگیری از این مشکل همچنان قانون کپی رایت است که دولت ایران هنوز زیر بار آن نرفته است. این کتاب برای اولین بار در تاریخ 2013 منتشر و از اقبال بی نظیری برخوردار شد به همین دلیل مترجمان ایرانی نیز به سرعت دست به کار ترجمه فارسی آن شدند.
گفته می شود شبنم سعادت از جمله نخستین مترجمانی بود که این رمان را به فارسی برگردانده اما به دلیل به درازا کشیده شدن زمان اخذ مجوز به چند ماه تاخیر منتشر شده است.
موضوع کتاب
داستان و پاسخی پژواک سان از کوه ها آمد در سال 1952 در دهکده ای از افغانستان می گذرد. شخصیت اصلی این داستان عبدالله نام دارد که خواهرش پری را بسیار دوست دارد ولی او را از دست می دهد . پری به یک خانواده ثروتمند و بی فرزند واگذار می شود و حتی بعدها از افغانستان به پاریس می رود. عبدلله هیچ گاه خواهرش را از یاد نمی برد. او و خانواده اش درگیر ماجراهای مختلفی می شوند که سرانجام عبدلله را به کالیفرنیا می کشاند. و عبدلله یک بار دیگر می تواند رد پاریس پری را بیابد و با او به گفتگو درباره خوانده اش بپردازد.
این رمان رمانی احساساتی است و تلاش دارد ضمن به هیجان آوردن و تحریک کردن احساسات مخاطب، چهره متفاوت و فرهنگی ای از مردمان افغانی بسازد. در این رمان خالد حسینی زندگی سه نسل از مردمان افغان را بررسی کرده است. وی از سال های 1952 شروع کرده و تا سال 2010 ادامه داده است. این کتاب در نه فصل روایتش را پیش می برد.
درباره کتاب از زبان مترجم
شبنم سعادت در مصاحبه ای درباره این کتاب می گوید: خالد حسینی بعد از نوشتن« بادبادک باز »که باعث شهرتش شد« هزار خورشید تابان» را نوشت و حالا این رمان آخرش. من از میان این سه همان رمان بادبادک باز را بیشتر از همه می پسندم. زیرا او در رمان آخرش چند روایت تکه تکه را پیش می برد و ترتیب زمانی و مکانی خاصی ندارد. در واقع خط داستانی پررنگی ندارد. او داستان را با شخصیت ها پیش می برد. خواهر و برادری که از کودکی از هم دور می افتند. اما داستان تنها از زبان این دو شخصیت پیش نمی رود و بلکه هر شخصیتی که به نوعی به این دو ربطی دارند بخشی از روایت را پیش می برند. به نظر من خالد حسینی تلاش کرده سبک تازه ای را در نوشته هایش ابداع کند اما یک جاهایی نتوانسته به خوبی از پس این کار بر آید. در این رمان خالد حسینی دیگر از بدبختی های افغانستان نمی گوید بلکه از افغان هایی سخن می گوید که این کشور را ترک کرده اند و توانسته اند به پیشرفت های خوبی دست پیدا کنند. اما در ارائه این تصویر کمی هم اغراق کرده است.
درباره نویسنده
خالد حسینی نویسنده افغانی
خالد حسینی از پدر و مادری هراتی در شهر کابل به دنیا آمد. پدرش به عنوان دیپلمات در وزارت امور خارجه افغانستان اشتغال داشت و مادرش آموزگار زبان فارسی دری و تاریخ بود. در سال 1976 زمانی که پدر خالد از جانب امور خارجه افغانستان به پاریس اعزام می شود ارتش سرخ شوروی به افغانستان حمله می کند و پدر خالد نیز از کار برکنار شده به امریکا می رود و در آنجا پناهنده سیاسی می شود. خالد در امریکا و در شهر کالیفرنیا به تحصیل پزشکی می پردازد و اولین رمانش را به نام بادبادک باز درباره وضعیت زندگی کودکان افغانی به رشته تحریر در می آورد که سر و صدای زیادی در دنیا به پا می کند. وی پس از موفقیت اولین رمانش کتاب هزار خورشید تابان را می نویسد و اکنون آخرین و سومین رمانش و پاسخی پژواک سان از کوه ها آمد، نیز یکی از پرفروش ترین رمان های منتشر شده محسوب می شود.
«ناگهان دیوی به سبزه میدان آمد. همان طور که از طرف کوه ها به روستا نزدیک می شد، با هر قدمش زمین می لرزید. روستاییان بیل و بیلچه را رها کردند و به اطراف پراکنده شدند. خودشان را توی خانه ها محبوس کردند و کنار هم کز کردند. »[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 396 کتاب
[2] صفحه 10 کتاب
بریدن تمام بندها
بریدن تمام بندها
تمام بندها را بریده ام. سیاوش گلشیری. انتشارات افراز. چاپ دوم. تهران: 1392. 1100 نسخه.136 صفحه. قیمت: 6600 تومان.
« خیره ماند به جعبه مقوایی که میان اثاثیه و جعبه های دیگر یک وری روی زمین افتاده بود. قاب خالی از عکس را از همین کارتن بیرون آورده بود. رفت طرف پنجره پذیرایی و دو شاخه تلفن را بیرون کشید. »[1]
تمام بندها را بریده ام روایت مردی است به نام فرهاد که تمام زندگی اش را به خاطر نوشتن از دست می دهد. او که کارمندی معمولی است تصمیم می گیرد داستان بنویسد و همین باعث نابود شدن رابطه اش با همسرش رویا می شود و رویا نیز وی را ترک می کند. همین زندگی ویران شده آسیب روحی و روانی بیشتری به او می زند و در نهایت فرهاد دست به خودکشی می زند.
داستان از جایی آغاز می شود که رویا برای بردن وسایلش از خانه فرهاد آمده و اسباب کشی می کند تا زندگی مستقلی آغاز کند.
فضا سازی و داستان خواننده را به خود جذب می کند. این رمان در فصل اول خود از زاویه سوم شخص و ذهن فرهاد روایت می شود. فصل دوم کتاب از ذهن ری را روایت می شود زنی که پیش از ازدواج آنها با فرهاد ارتباط داشته است و بعد از ازدواج فرهاد از زندگی او رفته است. این فصل به نوعی درباره عشق قدیمی فرهاد است.
فصل سوم کتاب نیز از دید رویا روایت می شود. این فصل از طریق مرور دفترچه خاطرات او روایت می شود. در این بخش تعدادی از خاطرات رویا با ذکر تاریخ خاطره آورده شده است و خواننده صرفا با خاطره نویسی مواجه است.
این داستان بلند در سه فصل روایتگر سرگشتگی شخصیت هایی است که با پشت سر گذاشتن دوران جوانی در مواجهه با ناکامی ها و شکست های مختص به نسل خود نه تنها دستاویزی نمی یابند که بیشتر و بیشتر در خود فرو می روند.
تمام بندهارا بریده ام شامل سه فصل است که عبارتند از: فرهاد، ری را و رویا . فصل اول بلند ترین فصل و بهترین بخش کتاب است و فصل سوم کتاب بخش هایی از یک دفترچه خاطرات را شامل می شود.
نویسنده در یادداشتی درباره این اثر می نویسد: وقتی قرار است از خودت بگویی یا به اجبار بخواهی از اثری بنویسی که به نحوی به تو مربوط است، کار سخت می شود. آن وقت چاره ای نمی ماند جز کلک زدن، طفره رفتن، مثل همین حالا که موقعیتی خلق کرده ای که ظاهرا به تو به عنوان نویسنده می پردازد اما خود از آن خالی است. و مگر نقش هنر و ادبیات امروزمان چیزی جز این است! تلاش در جهت بازنمود انگارهایی که به جهان واقعیت نزدیک اند، ولی دقیق که می شوی تنها چیزی که به تعویق می افتد، تصویر کلی همان واقعیت است.
تمام بندها را بریده ام اولین رمان سیاوش گلشیری است وی این رمان را از طرح یک داستان کوتاه شروع کرده و در نوشتن به این نتیجه رسیده است که توانایی تبدیل شدن به رمان را دارد.
سیاوش گلشیری درباره این رمان می گوید: اتفاقی که به لحاظ تکنیکی در این داستان افتاده این است که گلایه هایی در فصل اول وجود دارد که کلید حل شان در فصل سوم است. در فصل اول روایت هایی سیال و خاطره گو را از منظر ذهنی شخصیتی که تا حدودی از جامعه دور افتاده است، می خوانیم و در فصل سوم مقداری از فضای ذهنی و شخصی خارج می شویم و با روزنگاره هایی مواجه می شویم.
«خراب کرده بود. همین کافی بود تا دوباره شروع کند. اول از گرانی می گفت و شندرغاز کرایه خانه ای که هیچ وقت سر موقع به دستش نمی رسید. بعد هم خلط دهانش را تف می کرد توی گلدان آزالیای کنار در و دوباره انگشتان لرزان و سیاهش را می برد سمت دهانش تا پکی بزند. میان غر غر هایش هم مدام از لای در سرک می کشید. »[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 7 کتاب
[2] صفحه 21 کتاب
پرواز
شروع ماجرا بعد از کشته شدن!
پرواز. شرمن الکسی. مترجم: سعید توانایی. انتشارات افراز. چاپ اول. تهران: 1382. 1100 نسخه.160 صفحه . قیمت: 7800 تومان.
«مردی بهم اشاره می کنه. می گه: تو واقعی نیستی. چه حرف عجیبی برای یه پسر که اسلحه دستشه. اما بعد با خودم فکر می کنم شاید راست می گه. شاید من واقعی نیستم. پس اگه من واقعی نیستم هیچ کدوم از این آدما هم واقعی نیستن. شاید همه روح ایم. یه روح می تونه یه روح دیگه رو بکشه؟ اسلحه واقعی و پینت گانم رو به صورت مرد فشار می دم. و ماشه رو می چکونم. دور خودم می چرخم و همینطور شلیک می کنم. »[1]
موضوع داستان
پرواز رمان پر هیجانی است درباره پسر نوجوانی به نام زیتس . زیتس یک دورگه امریکایی است و خون سرخ پوستی دارد. اوبه دلیل مشکلات فراوان زندگی اش به راه های خلاف و اشتباهی می افتد و درگیر ماجراهای خشنی می شود. وی به دلیل تاملات روحی ناشی از تنهایی های زیاد فکر می کند همه نسبت به او برتری دارند و تصمیم می گیرد عده ای را نابود کند.
شخصیت اصلی این داستان خیلی زود به فردی خشن تبدیل می شود تا جایی که در یک حمله مسلحانه به بانک کشته می شود و تازه ماجرایش آغاز می شود.
مضمون این کتاب به طور اتفاقی به ماجرای کشتار مسلحانه دانشگاه ویرجینیا شبیه شده است. این رمان با محوریت اخلاق، خشونت و نژاد پرستی به مسائل نوجوانان در دنیای بی رحم امروزی می پردازد. ادبیات شرمن الکسی گیرا و تکان دهنده است و شرایط حقیقی، سخت و خشن جامعه امریکا را به تصویر بکشد. این کتاب شامل بیست و یک بخش است و در 160 صفحه روایت اش را دنبال می کند.
درباره نویسنده کتاب
شرمن الکسی نویسنده، شاعر و کمدین سرخپوست در اسپوکال امریکا به دنیا آمد. به دلیل بیماری ای که در کودکی دچارش شد فرصت خواندن پیدا کرد و همین باعث شد علاقمند به نوشتن نیز بشود. وی در مدرسه ای که تحصیل می کرد تنها سرخپوست بود و خاطرات دوران مدرسه اش را در کتابی به نام «خاطرات کاملا حقیقی سرخ پوست موقت» نوشته است. الکسی در ابتدا دو مجموعه شعر منتشر کرد و برنده جایزه قلم فاکنر شد. از دیگر آثار او «رخسار»، «مردی که عاشق ماهی قزل آلا بود»،« تابستان بیوه زنان سیاه پوست» ،« پیراهن های کهنه و پوست های جدید»،« مشت زنی لون رنجر و تونتو در بهشت»،« جنگ»،« قاتل هندی» و« تو گرو بگذار من پس می گیرم» است. استقبال از رمان مشت زنی لون رنجر و تونتو در بهشت باعث ساخته شدنی فیلمی بر اساس این رمان شد. رمان «رقص های جنگ» او برنده جایزه کتاب ملی شد. وی صاحب جایزه حلقه نویسندگان بومی امریکا و جایزه یک عمر دستاورد ادبی، پن/ همینگوی نیز هست. هفته نامه نیویورکر نام او را در میان بیست نویسنده برتر قرن بیستم جای داده است. مسائلی که وی در کتاب هایش مطرح می کند شامل: وظیفه پدر و مادری، طلاق، روابط قطع شده، مشکلات نژادی، مواد مخدر، خشونت و کشتار دیوانه وار است.
« من از نود و نه گونه شرم مختلف در حال مرگ ام. از این که پونزده سالمه خجالت می کشم، از اینکه استخونی و زشت و درازم ، از این که مث یه کیسه گونی پر جوشم که بستنش به یه دسته جارو خجالت می کشم.»[2]
پی نوشت:
[1] پشت جلد کتاب از متن داستان
[2] صفحه 9 کتاب
هنر و زیبایی نزد مسلمانان
هنر و زیبایی نزد مسلمانان
آشنایی با آرای متفکران درباره هنر. هنر و زیبایی نزد متفکران مسیحی و مسلمان. محمد مدد پور. تهران. چاپ سوم. 1390. انتشارات سوره مهر. 2500 نسخه. 400 صفحه.6600 تومان.
«شعر حکمت فردوسی می توانست به عالم « اسم اله اکبر» وارد شود. اما هنوز معانی حکمی که با ذوق عرفانی ابداع شده و از سنخ حکمت شهودی باشد، نیازموده مانده بود که این مهم نیز با همت «حکمای انسی» حاصل شد. در این مرتبه میان شعر و مبانی الهی و ماوراء الطبیعی شرع پیوندی به وجود می آید. طبع شاعرانه از مرز عقل و حس و خیال راجعه به عالم محسوس و حتی عالم معقول فراتر می رود و به عشق الهی و ولایت می پیوندد و در بیان نوعی حکمت انسی و تجربه معنوی ظاهر می شود.»[1]
هنر دینی سرشار از روح قدسی است و رنگ و بویی معنوی و روحانی دارد. تیتوس بورکهارت پژوهشگر هنر قدسی می گوید: برای انکه اثری هنری بردی معنوی و روحانی داشته باشد، لازم نیست نبوغ آسا به نظر آید، بلکه نقوش اصلی و ازلی هنر قدسی ضامن هویت معنوی و روحانی آن است. یکسانی و وحدت از لوازام هنرهای سنتی است، و حافظ فقر ذاتی و روحی انسان و مانع از آن می وشد که نبوغ فرد بر اثر ابتلا به زوال عقل که فکری واحد همه قوای هوش را می رباید به تباهی گراید. بلکه نبوغ هنرمند از راه تامل و تاویل و تفسیر در مبادی و نمونه های اعلای قدسی در بطن چنین هنری به ظهور می پیوندد.
نویسنده در مقدمه کتاب تاکید می کند، در ساحت هنر دینی و سنتی هنرمند خویش را در پناه سایه لطف حق، بهرمند از فیض و عایت الهی می بیند و بی انکه در هر لحظه به ابداع و محاکات و آفرینش نو دست زند، در دور معنوی و زند آگاهانه هنر، صورت هایی ابداع می کند که معنای رمزی و بر گرفته از عالم سرمدی و ازلی و ابدی است. از همین رو هنر معنوی و قدسی نیازی به تنوع طبیعت گرایانه نمی بیند. چنانکه عالم تجرید هنرهای تصویری او را اغناء می کنند.
وی معتقد است عصر رنساسن پایان هنر معنوی را رقم زد و از همین رو هنرمندان عصر رنسانی به طبیعت روی آوردند و کثرت گرایی شکل گرفت. از همین رو در هنر عصر رنسانس هنرمند به فقدان پیکره و اندام برهنه انسان پی می برد و می کوشد همه جهان را بر این اساس تصویر و ابداع کند. نویسنده پرسپکتیو را نشانی کامل از روح این جهانی هنر تصویری و نقاشی عصر جدید می داند و می نویسند: این پدیدار چیزی جز منطق و دیدگاه مذهب اصلت فرد نیست که دیدگاه فرد آدمی را مرکز عالم می پندارد. وی همچنین هنر یونان را در سیطره عقل ناسوتی می داند و معتقد است. سیطره عقل ناسوتی یونانی یکسره با رموز و اسرار بیگانه است و عالمی را برای بشر جلوه می دهد که در ان هیچ آیه و مظهری از خدا نمی وشد دید. معانی روحانی از عالم و طبیعت رخ بر می بندد و حتی عقل شبه لاهوتی که در نگرش اسطوره ای مانند هر فضیلت برجسته انسانی موهبتی است از خدایان ، به پیشگویان و اشخاص برگزیده در جهان یونانی جایی ندارد. نویسنده در این کتاب اشاره می کند که فرهنگ یوانی به دنیا و ظاهر حیات توجه تام و تمام دارد و همین توجه به ظاهر حیات دنیا و غفلت از آخرت، یونانیان را دچار رنج و درد و پریشانی می نماید که این رنج همان درد نیست انگاری و نهیلیسم و طاغوت زدگی و خودآگاهی ابلیسی است. یونانی برای تلطیف این درد به هنر چون وسیله ای برای تفنن و غفلت از عالم صیرورت گرایش پیدا می کند و عالم رویایی المپی را می آفریند. نویسنده این کتاب می نویسد: مسیحیت نوری در ظلمات بود و هرگز نتوانست محیطی را که در آن شکوفا شده بود، سراسر دگرکون سازد؛ بدین سبب هنر مسیحی چه از لحاظ سبک و اسلوب و چه از نظر کیفیت معنوی در قیاس با هنر تمدن های هزاران ساله شرق، به طرز شگفتی گسسته و منقطع است. اما قدر مسلم هنر اسلامی یکسره با طرد و رد میراث هنری جهان یونان و روم، دست کم در قلمرو نقاشی و پیکره سازی توانست به تحقق نوعی همگونی و تجانس صوری نایل آید.
نویسنده این کتاب بر مبنای تقسیم عقل لاهوتی و عقل ناسوتی درباره کلیه هنرها تصمیم می گیرد و از این جهت هنر یونان باستان را خارج از عقل لاهوتی قلمداد می کند.لازم به ذکر است هنرشناسان غربی و شرقی دیگری نیز وجود دارند که خلاف این نظر را درباره هنر یونانی ارائه داده اند و هنر یونانی را هنری معنوی می دانند که سرچشمه در باورهای دینی یونانیان دارد. با این اختلاف که دین یونان به طور کلی متمایز از دین شرق و خاور دور است. توصیه می شود این کتاب در کنار سایر پژوهش ها در خصوص هنرهای قدسی و هنر معنوی و دینی مطالعه شود تا باب مقایسه و تفسیر برای خواننده بهتر گشوده شود.
آشنایی با آرای متفکران درباره هنر، پژوهشی در پنج جلد است و این کتاب جلد سوم و چهارم آن را شامل می شود که در یک کتاب گرد آمده و منتشر شده است. کتاب سوم حاوی 5 فصل است که عبارتند از: گذار از یونان به مسیحیت، تاریخ هنر مسیحی، تاریخ معنوی هنر مسیحی، حکمت و فلسفه مسیحی، مبانی نظری هنر مسیحی و نظر متفکران مسیحی درباره هنر.
کتاب چهارم نیز شامل سه فصل است که عبارتند از: تاریخ حکمت و فلسفه هنر اسلامی، از فلسفه غربی تا حکمت شرقی هنر در عالم اسلامی و حکمت انسی و معرفت شناسی هنر اسلامی.
«با حضور من نفسانی و حجاب انانیت هنر مدرن طبعا میان ما و صورت های قدسی هنر به معنای عالم لف1 گسستگی هایی به وجود آمده است. تا وقتی که این حجاب استعلایی نه فردی و اخلاقی بلکه جهانی، وجود دارد، رجوعی به حق به واسطه صور هنری در میان نخواهد بود و حتی هنرهای به ظاهر دینی نیز حقانی نخواهد بود. آنچه در جهان کنونی به نام هنرهای دینی ابداع می شود اغلب چنین است»[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 271 کتاب
[2] صفحه 320 کتاب
افلاطون و مدرنتیه
افلاطون و مدرنیته
افلاطون، پایدیا و مدرنیته.محمد ضیمران. تهران. 1390. انتشارات نقش جهان مهر. چاپ اول.2200 نسخه. 446 صفحه.12000 تومان.
«برداشت اقتدار گرایانه پایدیا در سده های میانه هر چه بیشتر بر برنامه درسی حوزه ها و محافل درسی چیره شد. در این دوره یک سلسله متون معین و از پیش تعیین شده به خصوص بعضی از آثار ارسطو و آبای کلیسا و به ویژه کتاب مقدس در زمره مواد درسی درآمد. آموزش تنها به ارائه تفسیرهایی از طرف اساتیدو دریافت و حفط آنها به وسیله شاگردان محدود شد.»[1]
پایدیا در لغت یونانی به معنی ادب و تعلیم و تربیت است. به طور کلی یونانیان آموزش و تربیت عمومی را در ذیل تعبیر پایدیا مورد بحث قرار می دادند و مدعی بودند که همه شهروندان باید از موهبت این ادب و تربیت برخوردار باشند.
یونانیان پایدیا را مرکب از ورزش، دستور زبان، فن خطابه، شعر، موسیقی، ریاضیات، جغرافیا، تاریخ طبیعی، هیئت و نجوم و علوم طبیعی، تاریخ اجتماعی و سرانجام اخلاق و فلسفه می شمردند. تعابیری چون تمدن، صنعت، ادبیات، فرهنگ و آموزش را می توان ابعاد و جنبه های مختلف پایدیا به شمار آورد. هدف پایدیا در یونان پرورش شخصیت های برجسته جامعه بود. و انها معتقد بودند تنها پایدیا قادر است مردان برجسته تربیت کند.
هر چند پایدیا تنها مربوط به طبقه اشراف جامعه بود و طبقات پایین اجتماع و بردگان از آن محروم بودند. در این کتاب دکتر محمد ضیمران تلاش دارد به بررسی فرهنگ پایدیای یونانی از چشم انداز افلاطون و همچنین فلاسفه مدرن بپردازد و نگاه تازه به تربیت را با نگاه افلاطونی مقایسه کند.
در این کتاب ابتدا به سرآغاز های پیدایش فلسفه در یونان پرداخته می شود. سپس نقش افلاطون بررسی می شود. به نظر دکتر ضیمران فهم اندیشه های افلاطون رهیافتی مفید و اساسی در اندیشه های اکثر بزرگان فلسفه معاصر به شمار می رود. هر چند نظریات افلاطون برای هیچ یک از فلاسفه مدرن وحی منزل به شمار نمی آید اما می توان راه گشای بسیاری از مسائل باشد و حتی چالشی تازه به بار بیاورد. هر کدام از فلیسوفان مدرن نگاه متفاوتی به بحث های افلاطون کرده اند. هگل راه دیرینه فلاسفه یونان را پی گرفته و مدعی شده است که فلسفه عبارت از تحری حکمت و حقیقت و لذا او در تفکرات خویش این راه را به پایان برده است زیرا توانسته است دانش و معرفت حقیقی را در نظام فلسفی خویش تببین نمیاد. اما نیچه برعکس هگل مدعی است که دو هزار سال کنکاش فلسفی به ما می فهماند که ما قادر نیستیم به معرفت آن طور که افلاطون مدعی است دست یابیم.
هایدگر می گوید تببین هستی در قالب ایده از سوی افلاطون راه را بر ظهور فرایند تاریخی جدیدی هموار کرد که در چارچوب انکشاف حقیقت وجود متبلور شد. اما گادامر شاگرد هایدگر تاکید کرده است هایدگر، با نگاه قیامت محور خود بشریت را در بن بست افلاطون اسیر می انگارد.
اگر می خواهید افلاطون و اندیشه افلاطون و همچنین تاثیر اندیشه های وی را در بستر اجتماعی و اندیشه مدرن دریابید این کتاب را مطالعه کنید.
افلاطون، پایدیا و مدرنیته شامل نوزده فصل است که عبارتند از: چیستی پایدیای یونانی، پایدیای سقراطی، سقراط از دیدگاه گادامر، پایدیای یونانی در گفتار اناکسیمندروس، هراکلیتوس و پایدیا، پارمنیدس رهبر الیاییان، افلاطون و پایدیا، فلسفه اساس شکل گیری پایدیا و فرهنگ جامعه، شعر و شاعری در جمهوری افلاطون به تفسیر اریک هولاک و دیگران، مقولات و مفاهیم افلاطونی، زبان از منظر افلاطون: گفتگوی کراتولوس، عشق و دوستی از نگاه افلاطون: میهمانی و فایدروس، معنای زندگی- لذت یا تفکر: فیلبوس افلاطون، متافیزیک افلاطون و مناسبت آن با دانایی، رهیافت افلاطون در سوفیست: هنر چیست؟، رویکرد هگل به فلسفه افلاطون، تفسیر نیچه از فلسفه افلاطون، لیوناس و افلاطون گرایی و رهیافت فوکو به پایدیای سقراط و افلاطون. در پایان این کتاب فهرست منابع و واژه های یونای پیوست شده است.
«سقراط در بحث از سخنوری روش دیالکتیکی را مطرح می کند و می گوید کسی که در سخنوری ادعای هنرمندی دارد، نخست باید موضوعات را به صورت معینی تقسیم و طبقه بندی کند و علائم هر یک از اصناف و طبقات را معین گرداند. مثلا روشن کند مردم در چه چیزهایی سازگارند و در چه چیزهایی ناسازگارند. در واقع تعریف مفاهیمی چون عشق، عدالت، نیکی و زیبایی در این راهبرد جای می گیرد. در اینجا سقراط خطابه و سخنوری را پیش می کشد و می گوید: هر خطابه ای را باید موجود زنده ای فرض کرد که دارای تن و سر و دست و پا است و باید در آن آغازی، میانه ای و انجامی وجود داشته باشد»[2]
پی نوشت:
[1]صفحه 116 کتاب
[2]صفحه 227 کتاب