شما بازی را چطور تعریف می کنید
شما بازی را چطور تعریف می کنید
شما بازی را چطور تعریف می کنید؟ یاسمینا رضا. مترجم: زهرا قربان خانلو. چاپ اول. انتشارات افراز. تهران: 1393. 1100 نسخه.88 صفحه. قیمت: 5500 تومان.
« من، کتاب بازی را چطور تعریف می کنید را روی داشبورد گذاشتم. گاه گاهی که پیچ جاده کمی تند می شود، کتاب می افتد. دوباره آن را همان جا می گذارم. می خواهم تماشایش کنم. می خواهم کتابم را تماشا کنم. می خواهم چیزی را که صبح بدون کم ترین خوشحالی دریافت کردم، از این فاصله کم تماشا کنم.»[1]
شما بازی را چطور تعریف می کنید تازه ترین نمایشنامه یاسمینا رضا نویسنده فرانسوی است. در این نمایشنامه ناتالی اوپنهایم به عنوان نویسنده رمان «کشور رخوت ها» به شهر کوچک ویلان آن ولن دعوت می شود تا برای مردم آنجا بخش هایی از کتابش را بخواند.
در رمان کشور رخوت ها نویسنده زن مرتکب جنایت می شود و یکی از شخصیت های خود را می کشد. همین موضوع بحث طولانی ای با روزنامه نگاران ایجاد می کند. این نمایشنامه به شکل داستانی در داستانی دیگر روایت می شود. هزار تو هایی که زندگی رمان نویسان را در قالب شخصیت های نمایشنامه به چالش کشیده است. همچنین هزارتوهایی از روابط خانوادگی و اجتماعی و عاطفی که ما را با خود به جهان هایی اسرار آمیز می برد و مجبورمان می کند با تخیلمان پازل نیمه کاره ای که ایجاد شده است را تکمیل کنیم.
یاسمینا رضا در این نمایشنامه موقعیتی ایجاد می کند تا شخصیت نویسنده نمایشنامه اش بخش هایی از کتابش را بخواند و تماشاگران و ما به عنوان کسانی که نمایشنامه را می خوانیم، وارد ذهن شخصیت زن نویسنده یعنی ناتالی اوپنهایم شویم. خواننده با کلیتی از داستان کشور رخوت ها آشنا می شود. کلیتی که به صورت پراکنده ارائه می شود. ولی با این کار دیدگاه های نویسنده و واکنش او در مقابل خوانندگان و به خصوص منتقدین اثرش به نمایش گذاشته می شود.
در این نمایشنامه مسابقه ای برای ناتالی اوپنهایم ترتیب داده می شود که باید نام نویسنده ها را از تک جمله هایی که برایش می خوانند، حدس بزند. در این بازی ناتالی درگیر بازی با جملات قصار نویسندگان می شود به این ترتیب خود ناتالی اوپنهایم که همیشه درگیر بازی با زبان و کلمات بوده است درگیر بازی با داستان ها و شخصیت های آنها می شود. این خود هزار توی تازه ای ایجاد می کند که ناتالی را در این هزار تو گم می کند. ناتالی خودش را در این لابیرنت زندگی محسور می بیند . لابیرنتی که در واقع زندگی خودش است و راه خروجی هم برای آن نمی یابد.
یاسمینا رضا در این نمایشنامه موقعیتی ایجاد می کند تا شخصیت نویسنده نمایشنامه اش بخش هایی از کتابش را بخواند و تماشاگران و ما به عنوان کسانی که نمایشنامه را می خوانیم، وارد ذهن شخصیت زن نویسنده یعنی ناتالی اوپنهایم شویم. موضوع بیشتر آثار یاسمینا رضا درباره روابط و درگیری های شخصیتی است که همواره با تنش های دراماتیک همراه می شود. وی یکی از چهره های موفق در زمینه نمایشنامه نویسی فرانسه است.
یاسمینا رضا این نمایشنامه را در سال 2011 نوشته و منتشر کرده است. نمایشنامه شما بازی را چطور تعریف می کنید برگرفته از جمله ای از مایکل هر است که می گوید: "چندان مهم نیست که برنده شده اید یا بازنده، مهم این است شما بازی را چطور تعریف می کنید." نام این نمایشنامه نیز نام کتابی است که گابریل گورن ، قهرمان رمان کشور رخوت ها نوشته است.
شما بازی را چطور تعریف می کنید بیش از حد به زبان و فرم داستان نزدیک می شود تا حدی برخی از بخش ها با منولوگ های طولانی اش یک سر داستان هستند و همین به اجرا کشیدن این اثر را روی صحنه با دشواری رو به رو می کند. نمایشنامه های یاسمینا رضا پر از دیالوگ های پر معنا و تاثیر گذارند و گاها محتوای فلسفی دارند که با طنز ظریفی به بیان در می آیند.
این کتاب با مقدمه کوتاهی از مترجم درباره نویسنده اثر آغاز می شود. این نمایشنامه یازده صحنه است و چهار شخصیت دارد. نام هر کدام از صحنه ها عبارتند از: پیش درآمد، ورود، جای گیری، معرفی، شما بازی را چطور تعریف می کنید؟، کشور رخوت ها، پائول، در قطعه گمنامان، ناتالی، کوکتل و رولان.
یاسمینا رضا کارش را با بازیگری آغاز کرد. اولین نمایشنامه اش با نام «گفتگوهای پس از خاکسپاری» جایزه مولیر را از آن خود کرد. وی با نمایشنامه «هنر» به اوج شهرت رسید و نمایشنامه اش در اکثر کشورها به روی صحنه رفت. موضوع بیشتر آثار یاسمینا رضا درباره روابط و درگیری های شخصیتی است که همواره با تنش های دراماتیک همراه می شود. وی یکی از چهره های موفق در زمینه نمایشنامه نویسی فرانسه است.
«روزانا: ناتالی اوپنهایم شما مث همه مردم در آرزوی موفقیتین اما می شه گفت که اونو خالص و بدون جار و جنجال می خواین. مث خودتون. در مجموع اثر باید به تنهایی کسب اعتبار کنه. این چیزیه که شما به خودتون می گین.
ناتالی: این ایدئاله.
روزانا: آیا این نهایت تکبر نیست؟
ناتالی: واقعا؟ شاید. شاید.
روزانا: خنده تون می گیره از این؟
ناتالی: خب آره! من تمایلی به تحلیل شخصیت خودم ندارم!»[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 35 کتاب
[2] صفحه 69 کتاب
خیالت راحت رئیس
خیالت راحت رئیس
خیالت راحت رئیس. احمد پور امینی. چاپ اول. انتشارات افق. تهران: 1390. 2000 نسخه.104 صفحه. قیمت: 3200 تومان.
« هادی کارش تمام می شود و اسلحه را می گیرد جلوی من. سر تکان می دهم و سفارش می کنم مراقب فشنگ هایش باشد. می رود پایین . با خودم فکر می کنم خیلی از دنیای الهام دورم. می گوید او و بقیه اطرافیان که نمی توانند یک دفعه همه چیزهایی را که در زندگی ماها ریشه دوانده بگذارند کنار. می گویم این چیزها یکی دو تا نیست که بتوانیم بر سرش تفاهم کنیم. نمی دانم.»[1]
خیالت راحت رئیس روایت سروانی است که در منطقه مرزی غرب مشغول خدمت است. راوی که همان سروان است شرح زندگی روزمره اش با محیط سخت سربازی را می گوید. بخشی از دشواری های سربازی، گرمای طاقت فرسا، روابط سخت و خشن، شرح بخش کوتاهی از زندگی سربازها مسائلی است که سروان باز می گوید و در نهایت بی طاقتی و بیماری خودش در این محیط پایان بخش داستان است.
سروان مرد جوانی است که بسیار علاقمند است به ادبیات بپردازد. او با دختری به نام الهام نامزد کرده است و در دوران سربازی از وی دور افتاده و کمتر می تواند با او تماس داشته باشد. اما بیشترین دغدغه وی شکافی است که بین دنیای او نامزدش افتاده. سروان در تنهایی سربازی با نقبی که به گذشته می زند برخی از خاطرات خود و نامزدش را بررسی می کند و از این بخش ها است که متوجه می شویم سروان و الهام چندان چیزی از دنیای هم نمی دانند.
الهام دختری ساده و سنتی است و سروان می خواهد یک روشنفکر باشد و درگیری های روشنفکرانه ای را دنبال می کند که با خواسته های الهام تطابق ندارد. سروان در داستان خود به زنی دیگر به نام سمانه نیز اشاره دارد که گویی یکی از دوستان هم دانشگاهی اش است و با این که این دو خیلی خوب می توانند همدیگر را بفهمند اما فاصله طبقاتی شان مانع می شود به رابطه شان خیلی فکر کنند و این رابطه با تمام شدن دانشگاه تمام می شود.
تنهایی و حسرت های سروان، موضوع اصلی رمان است. همین است که فصل فصل کتاب را پر کرده است از شرح کسالت ها و روزمرگی ها و شرایط معمول سربازی. داستان تم تازه ای ندارد. شرح زندگی کسالت بار یک سرباز که در موقعیت پر خطری نیز قرار ندارد. موضوع تازه ای را هم در بر نمی گیرد. روابط ناپایدار سروان با افرادی که در محیط کارش می بیند و درگیری ذهنی اش با نامزدی که تنها در فلاش بک ها گاه تصاویری کوتاه از وی ارائه می شود و ما متوجه می شویم همخونی ای بین زندگی این دو فرد وجود ندارد.
شیوه جدید نوشتاری ای نیزدر داستان اعمال نشده جز این که نویسنده شرحی همیشگی از برخی وقایع و ماجراهای زندگی اش را بیان کرده است. ماجراهایی که نه خیلی عجیب اند و نه خیلی مهم و تکان دهنده.
همین است که رمان کوتاه خیالت راحت رئیس را تبدیل می کند به رمانی کسالت آور که بعد از پایان آن چندان اثرماندگاری در ذهن باقی نمی گذارد. با این حال به عنوان تجربه اول این نویسنده که تلاش کرده بی هیچ تظاهر و پیچیده نویسی بیهوده روایتش را به بیانی ساده و سر راست بیان کند، جای تقدیر دارد.
خیالت راحت رئیس اولین رمان احمد پور امینی زبانی ساده دارد و داستان ساده زندگی یک سرباز را مرور می کند. راوی کتاب می کوشد زندگی عادی طبقه متوسط را تجربه و در عین حال علایق ادبی اش را نیز دنبال کند اما سرانجام آن تلخکامی و تنشی است که با محیط اطراف پیدا می کند.
پور امینی خود درباره رمانش می گوید: این کتاب رمان کوتاهی است و پرسش از چند ماه زندگی راوی. رمان در فضای سربازی می گذرد و روای افسر وظیفه ای ایست که در مناطق مرزی غرب کشور در شرایط نامطلوبی قرار دارد و با مافوق و زیر دست هایش تنش دارد. راوی در قالب فلش بک هایی زندگی خودش را مرور می کند. رمان روایتی رئال دارد و تم آن ناکامی راوی در رسیدن به زندگی دلخواهش است.
احمد پورامینی دانش آموخته رشته ادبیات فارسی به عنوان منتقد ادبی در حال حاضر با روزنامه ها همکاری دارد.
پی نوشت:
[1] صفحه 74 کتاب
دوران کودکی از چشم انداز جامعه شناسان
«دوران کودکی» از چشم انداز جامعه شناسانه
دوران کودکی. کریس جنکس. مترجم: سارا ایمانیان. چاپ اول. انتشارات اختران. تهران: 1388. 2000 نسخه.247 صفحه. قیمت: 4200 تومان.
« در هنگام تامل پیرامون کودک چه چیزی به ذهن ما متبادر می شود؟ اینکه کودکان موجوداتی پاک و منزه، ددمنش، بی گناه، فاسد، سرشار از استعداد، لوح سپیدی هستند یا حتی آن طور که خود بزرگترهایمان را می نگریم، آنان را کسانی بدانیم که مانند ما فکر و استلال می کنند، غوطه ور در امواج پس رونده بی کفایتی، و یا صاحبان بینش روشنی اند که ما در حین تجربه از کف دادیم...»[1]
دوران کودکی از مهم ترین و حساس ترین دوران زندگی یک انسان است. هر چند برای خانواده ها ساختن یک موقعیت انتزاعی ممکن نیست، اما با شناخت هر چه بیشتر دنیای کودکان شاید بتوان با مدیریت بهتری فرزندانمان را بار بیاوریم به گونه ای که آنها هر چه ممکن است در معرض کمترین
آسیب های روحی و جسمی قرار بگیرند.
کریس جنکس در مقدمه کتاب خود مطلبی از افلاطون ذکر کرده که می گوید. تنها کسانی می توانند لطافت جسم و روح داشته باشند که خوب بار آمده باشند. از لحاظ او راه های خوب بار آمدن اهمیت سرنوشت ساز آموزش در شعر و موسیقی ضرباهنگ و هماهنگی است که در ژرفای روح کودک اثر مستقیم می گذارد. تنها این انسان است که می تواند نسبت به انحرافات زیبایی و نقصان و زشتی در هنر و طبیعت حساس و زیرک باشد.
کریس جنکس با این مقدمه اضافه می کند از همان دوران تمدن یونانی و هلنی فیلسوفان و نظریه پردازان به دنبال خاستگاه های فضیلت در روح جوانان بودند. اما بعد از گذشت زمانی بس طولانی هنوز هم در باب کودکی به اجماع نظری نرسیده ایم.
به قول روسو ما از دوران کودکی چیزی نمی دانیم. و با تصورات غلطی که داریم هر چه جلو تر می رویم، بیشتر به بیراهه می افتیم. خردمند ترین مولفان زندگی خود را وقف چیزی می کنند که بشر باید بداند، بدون اینکه از خود بپرسند کودک قادر به فراگیری چه چیزی است. آنان همواره در وجود یک کودک یک بزرگسال می جویند، بدون اینکه بیندیشند که وی پیش از بزرگسالی چیست.
کریس جنکس نویسنده این کتاب مفاهیم جدیدی چون کودک وحشی، کودک طبیعی و کودک اجتماعی که مفاهیم جدیدی در حوزه روانشناسی کودک هستند، بررسی و تحلیل می کند. وی در بحث و بررسی خود به نظریه های دیگر روانشناسان برای توضیح کامل تر رجوع می کند. وی جا به جا به آثار افرادی چون برنشتاین، پارسونز، رانگ، فرگوسن و دیگر نظریه پردازان حوزه روانشناسی و مخصوصا جامعه شناسی اجتماعی ارجاع می دهد. از این جهت بحث وی با سندیت روشن تری بیان می شود.
این کتاب شامل هفت فصل است که عبارتند از: شکل گیری دوران کودکی، رویکردهای جامعه شناختی به دوران کودکی، پیدایش دوران کودکی، کودکی و فضای اجتماعی، کودک آزاری، مرگ شگفت انگیز دوران کودکی و دوران کودکی و حریم شکنی.
در کتاب دوران کودکی با رویکرد جامعه شناسانه عوامل اجتماعی سازنده معرفت ما نسبت به کودکان و دوران کودکی به شناخت بیشتری می رسد. آنچه در این کتاب اهمیت بیشتری دارد نگاه ما با کودک است تا خود دوران کودکی.
این کتاب با نگاه به دوران کودکی از دیدگاه برساختگرایی اجتماعی، چهار چوبی انتقادی به دست می دهد که می توان از طریق آن نگرش های فردی و مشی کلی مرتبط با کودک را درک کرد. این فرض اساسی که دوران کودکی یک برساخته اجتماعی است، نشان می دهد که درک ما از دوران کودکی و مفاهیمی که به کودکان نسبت می دهیم به طور چشمگیری از فرهنگی به فرهنگ دیگر تغییر می کند اما این تغییر در طی تاریخ هر فرهنگ هم به طور کاملا ریشه ای رخ داده است.
این کتاب مفهوم دوران کودکی را از آغاز تا دوران مدرن پی می گیرد و نظریات جامعه شناسان و روانشناسان را به بحث و بررسی می نشیند.
کریس جنکس خود استاد جامعه شناسی و معاون دانشگاه برونل است. او کتاب های بسیاری در زمینه فرهنگ، جامعه شناسی و دوران کودکی نوشته است. وی به نظریه جامعه شناختی، پسا ساختارگرایی و دگر شناسی، دوران کودکی، نظریه فرهنگی، فرهنگ بصری شهری و کران های رفتاری علاقمند است.
این کتاب شامل هفت فصل است که عبارتند از: شکل گیری دوران کودکی، رویکردهای جامعه شناختی به دوران کودکی، پیدایش دوران کودکی، کودکی و فضای اجتماعی، کودک آزاری، مرگ شگفت انگیز دوران کودکی و دوران کودکی و حریم شکنی.
«شرح و وصف های گوناگون درباره علت و چگونگی امکان دست زدن کودک به جرائم خشونت بار همان طور که گفته شد، در دریافت عامه مردم از طریق ترسیم مجدد مرزهای سنتی کودکی، تا حدودی به هم آمیخت و تلفیق شد. در حالی که این روند معما را موقتا حل کرد...»[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 13 کتاب
[2] صفحه 202 کتاب
نگاهی به کتاب های تازه
نگاهی به کتاب های تازه نمایشگاه کتاب
معرفی تازه ترین کتابهای برخی از انتشاراتی هایی که در بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب تهران شرکت کرده اند.
تازه ترین کتاب نشر افراز در سال 93 کتابی است به نام «تئاتر واژه به واژه» اثر ویل هاموند و دن استوارد که توسط محمد علی ارزانی و حدیث خسروی ترجمه شده است. این کتاب درباره تئاتر ورباتم بحث می کند. ورباتم شیوه استفاده از کلماتی است که مردم در مصاحبه ها، گزارش ها، یا زندگی روزمره استفاده می کنند و دراماتیست با تنظیمی دوباره و تازه تر آنها را به نمایشنامه در می آورد. این شیوه تازه در واقع شاخه ای از تئاتر مستند است که در آن متن نمایشنامه از گفتگو و مصاحبه با انسان های واقعی به دست می آید.
تئاتر واژه به واژه در 128 صفحه، و با قیمت 7700 تومان از سوی نشر افراز منتشر و در نمایشگاه کتاب عرضه شده است.
- از کتاب های تازه نشر افق «حلزون های پسر» نام دارد. این کتاب رمان تازه احمد آرام است که با مضمونی عاشقانه و حال و هوای ادبیات جنوب ماجرای عشق دو مرد به یک زن را روایت می کند.
در بخشی از کتاب می خوانیم: «روی باریکه ای از زمین که روزگاری سنگ فرش ضخیم به رنگ مس تلی از گوگرد را آتش زده بودم. شعله هایی لاجوردی جرقه می زدند و ریز ریز می رفتند آن بالا. بوی تیز و تلخی داشت. نم می نشاند توی چشم آدم و سوز می انداخت تا گلو.» [1]
حلزون های پسر با 1500 نسخه و قیمت 11000 تومان از سوی نشر افق در نمایشگاه کتاب عرضه شده است.
- یکی از کتاب های خوب و تازه نشر افق که توصیه می کنم خوانندگان حتما این کتاب را نگاه کنند، مجموعه داستانی است از نویسندگان برتر جهان به نام «به انتخاب مترجم» این کتاب شامل نمونه هایی از بهترین داستان های کوتاه جهان است که احمد اخوت آنها را ترجمه و گرد اوری کرده است. اغلب این داستان ها تا کنون به فارسی ترجمه نشده اند. برخی نویسندگانی که در این کتاب از آن ها داستانی آورده عبارتند از: کاترین مانسفیلد، آلیس واکر، شرلی جکسون، ولادیمیر ناباکف، نادین گوردیمر، لیدیا دیویس، ریچارد باوش، میگل د، سروانتس، مارسل پروست و ... مترجم در ابتدای هر داستان توضیخ مختصری از نویسنده داستان و نقدی بر داستان آورده است.
یکی از کتاب های خوب و تازه نشر افق که توصیه می کنم خوانندگان حتما این کتاب را نگاه کنند، مجموعه داستانی است از نویسندگان برتر جهان به نام «به انتخاب مترجم» این کتاب شامل نمونه هایی از بهترین داستان های کوتاه جهان است که احمد اخوت آنها را ترجمه و گرد اوری کرده است
این کتاب با 1500 نسخه و به قیمت 14500 تومان در 328 صفحه از سوی نشر افق منتشر و در نمایشگاه کتاب عرضه شده است.
یکی از کتاب های خوب و تازه نشر افق که توصیه می کنم خوانندگان حتما این کتاب را نگاه کنند، مجموعه داستانی است از نویسندگان برتر جهان به نام «به انتخاب مترجم» این کتاب شامل نمونه هایی از بهترین داستان های کوتاه جهان است که احمد اخوت آنها را ترجمه و گرد اوری کرده است.
- « خیالت راحت رئیس» نیز اولین رمان احمد پور امینی تصویری است واقع گرا از زندگی جوانان امروزی. در این رمان نویسنده زندگی عادی طبقه متوسط جامعه را به تصویر می کشد. راوی که میل دارد به علایق ادبی اش بپردازد اما با محیطی خشن، ناپایدار و بی رحم رو به رو می شود.
در بخشی از کتاب می خوانیم:« به سربازی فکر می کنم که پریروز آمده بود خودش را بهم معرفی کند. قبلا چند بار فرار کرده و برگشته بود. تازه منتقلش کرده بودند برجک ما. اهل شهرهای همین اطراف بود. گفت برگه مرخصی شهری می خواهد که برود به خانه شان تلفن کند و حال خواهر مریضش را بپرسد، من هم دادم. »[2]
این رمان نیز در 104 صفحه با 2000 نسخه و 3200 تومان از توسط نشر افق منتشر و عرضه شده است.
- از کتابهای تازه نشر بیدگل می توان مراسم قطع دست در اسپوکن را نام برد. این نمایشنامه تاثیر گذار و تکان دهنده از مارتین مک دونا توسط بهرنگ رجبی ترجمه شده است. داستان این نمایشنامه روایت مردی است که دستش در نوجوانی قطع شده و حالا از این دنیای پر از دروغ و قساوت فقط دستش را می خواهد و برای پس گرفتن آن حاضر است هر کاری بکند.
معرفی تازه ترین کتابهای برخی از انتشاراتی هایی که در بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب تهران شرکت کرده اند
در مقدمه ای که برای این کتاب نوشته شده است در توضیح آثار مک دونا می خوانیم:« بعید است بشود صفت مهربان را به شخصیت های هیچ کدام از نمایشنامه هایش چسباند. آدم های نمایش نامه های او زیادی بزرگ شده اند. فقط دارند می کوشند خورده نشوند. ساختن دنیای بهتر پیشکش. »[3]
این نمایشنامه با 1500 نسخه و 6500 تومان توسط نشر بیدگل منتشر و در نمایشگاه کتاب عرضه شده است.
- از دیگر کتاب های تازه نشر بیدگل می توان از مجموعه اشعار بیژن الهی نام برد که به نام « دیدن بیژن الهی» منتشر شده و همچنین کتاب دیگری از این شاعر مهم به نام « اخبار و اشعار بیژن الهی» که مجموعه شعر ها و یاداشت ها و همچنین توضیحات و نقدهایی بر اشعار وی است.
- انتشارات تندیس نیز کتاب« دزد جادوگر» ترجمه مهسا عاصی را در 1000 نسخه و با قیمت 13000 تومان منتشر کرده است. این کتاب اثر سارا پرینیز است. ماجرای این کتاب درباره جادوگر ها و طلسم است.
در این داستان که برای گروه سنی نوجوانان نوشته شده است، پسرکی به دنیای جادوگران راه می یابد و دستیار یکی از آنها شده، با وقایع غریبی رو به رو می شود.
- «کتاب بورخس عیله بورخس» یکی دیگر از کار های تازه نشر تندیس است. این کتاب مجموعه داستان های بورخس است که توسط فرامرز خرمند ترجمه شده است. داستان های بورخس پی رنگ ساده ای دارند. فضای آنها غریب به نظر می رسد. گاه در معبدی مرموز و گاه در قهوه خانه ای سر راهی. داستان های وی گاه حاصل خواب و رویا و گاه محصول تجربیات نویسنده است اما در نهایت هیچ چیز را نمی توان به طور یقینی قطعی پنداشت.
این کتاب شامل حدود 12 داستان از بورخس است که در 208 صفحه از سوی نشر تندیس منتشر شده است.
آغاز فلسفه
سرآغاز فلسفه
« آغاز فلسفه»/ گادامر در این کتاب تلاش دارد با روش هرمنوتیک علمی یک بار دیگر به آثار و نظریات فیلسوفان قبل از سقراطی و سپس به کتب افلاطون و ارسطو بپردازد و گفتگویی از چشم انداز تازه با مبانی فلسفه برقرار کند. وی با توجه به آنچه تاکنون درباره فیلسوفان قبل از سقراطی بیان شده است، با نقادی جدید ش افق تازه ای پیش روی خواننده باز می کند .
آغاز فلسفه. هانس گئورگ گادامر. مترجم: عزت الله فولادوند. انتشارات هرمس. چاپ پنجم. تهران: 1392. 1000 نسخه. 187صفحه. قیمت: 7000تومان.
« فایدون( اثر افلاطون) با لحنی کما بیش دینی شروع می شود و در آغاز به مسئله خودکشی و انتظار حیات جدید پس از مرگ می پردازد. از این پیش درآمد سپس موضوع اصلی، یعنی جاودانگی یا خلود نفس می شکفد و بسط می یابد. »[1]
هانس گئورگ گادامر را با کتاب مهم «حقیقت و روش» می شناسند. وی روش هرمنوتیک فلسفی را ابداع کرد.او روش هرمنوتیکی را صرفا به عنوان روشی برای علوم انسانی و تاریخ آن هم قابل قیاس با روش علوم طبیعی مورد تایید قرار نمی دهد. هرمنوتیک فلسفی مربوط به فرآیند فهم ناچار دورانی بشر است. اینگونه فهم البته هرگز به شناخت مطلق تبدیل نمی شود.
گادامر معتقد است حقایق تاریخ، جامعه و فرهنگ از طریق نوعی دیالوگ و گفت و گو روشن می شوند. و بیش از هر چیز از طریق شعر است که می توان پی به این حقایق برد. شاعران بیش از دیگران و حتی از جمله فعالان عرصه سیاسی توانایی آن را دارند که حقایق مربوط به فضای فرهنگی و فکری معاصران را برایمان بازگو کنند.
بنابراین حقایقی تاریخی و اجتماعی قابل آزمایش و مشاهدات علمی نیست. تنها راه دسترسی به آنها در گفتگوی تاریخی و هنری با استفاده از روش هنرمنوتیک است. این روش در مورد حقوق، الهیات، ادبیات و فلسفه نیز کاربرد دارد.
گادامر بر این عقیده بود که هیچ علمی آزاد از بار انفسی و ذهنیت و انگیزه های انسانی نیست و اعتقاد نداشت که علمی وجود داشته باشد که روش آن کاملا عینی و مطلقا فارغ از ذهنیت گرایی و سویه های انسانی باشد.
به نظر او تجربه انسانی در بستر زبان شکل می گیرد و جدا از پیش پنداشت ها و پیش فرض های انسان نیست. وی عمیقا تحت تاثیر استادش هایدگر بود و روش پدیدار شناسی هایدگر را در بررسی موضوعات به کار می بست.
گادامر بر این عقیده بود که هیچ علمی آزاد از بار انفسی و ذهنیت و انگیزه های انسانی نیست و اعتقاد نداشت که علمی وجود داشته باشد که روش آن کاملا عینی و مطلقا فارغ از ذهنیت گرایی و سویه های انسانی باشد.
پژوهش های این فیلسوف متمرکز بر چهار حوزه اصلی است. یکی بسط و گسترش هرمنوتیک فلسفی، گفت و گوی فلسفی و تحقیق در تاریخ فلسفه مخصوصا در مورد فلسفه افلاطون و ارسطو و سپس هگل و هایدگر، ادبیات و به ویژه شعر و هنر و بالاخره فلسفه عملی که درباره مسائل سیاسی و اخلاقی است. گادامر فهم و شناخت را به طور کلی امری جدا از تاریخ نمی داند و به همین خاطر نیز فهم فلسفی را در پیوند تنگاتنگ با تاریخ فلسفه می شناسد.
گادامر بر این عقیده بود که هیچ علمی آزاد از بار انفسی و ذهنیت و انگیزه های انسانی نیست و اعتقاد نداشت که علمی وجود داشته باشد که روش آن کاملا عینی و مطلقا فارغ از ذهنیت گرایی و سویه های انسانی باشد
کتاب آغاز فلسفه کوششی است برای گفتگو با معناهایی که در آغاز فلسفه و از سوی فیلسوفان اولیه مطرح شده است. همینجا است که خط فکری گادامر با استادش هایدگر تا حدی مشخص می شود. هایدگر تاریخ فلسفه را تاریخ فراموشی وجود می داند اما گادامر تاریخ فلسفه را در گفتگوی فلسفی ضروری می داند. وی در اواخر عمرش تحقیقات زیادی در مورد دین انجام داد. وی امیدوار بود بتواند راهی برای الفت و آشتی بین ادیان جهان بیابد.
در این کتاب تلاش شده با رویکردی نو به سراغ فیلسوفان اولیه برود و یک بار دیگر با روش هرمنوتیکی به گفتگو با فیلسوفانی چون افلاطون ، ارسطو و هگل بپردازد. از این جهت این کتاب برای دانشجویان رشته فلسفه و پژوهشگران این حوزه کتاب پر ثمری است که خواندنش توصیه می شود.
آغاز فلسفه شامل ده فصل است که عناوین فصول عبارتند از: معنای آغاز، شیوه دسترسی هرمنوتیک به آغاز، شالوده محکم : افلاطون و ارسطو، حیات و نفس: فایدون، نفس درمیانه طبیعت و روح، از نفس به " لوگوس": ثنای تتوس و سوفسطایی، شیوه عقاید نگاری ارسطو ، اندیشه ایونیایی در سماع طبیعی ارسطو ، پارمنیدس و گمان های میرندگان، پارمنیدس و هستی.
در پایان کتاب نمایه و اسامی پیوست شده است.
« رابطه پیچیده افلاطون و ارسطو دارای پیامدهایی است. خاطر هر دو به هستی عالم مشغول است، ولی افلاطون بیشتر به یاری اسطوره های باشکوه از آن سخن می گوید، از آن گونه که فی المثل در تیمائوس روایت می شود.»[2]
پی نوشت :
[1] صفحه 53 کتاب فصل حیات و نفس: فایدون
[2] صفحه 102 کتاب
طولانی ترین آواز نهنگ
طولانی ترین آواز نهنگ
طولانی ترین آواز نهنگ. ژاکلین ویلسون. مترجم: نسرین وکیلی. انتشارات افق. چاپ اول. تهران: 1391. 2000 نسخه. 368صفحه. قیمت: 10500تومان.
«وقتی نهنگ ها در اقیانوس عمیق آبی رنگ به خواندن آواز عاشقانه ی راز آلود خود ادامه می دهند، سیلی از اشک شوق از چشم های مان جاری است.»[1]
الا دختر بچه ای است که با تحقیقاتش بر روی نهنگ ها، مادرش را که مدت ها است در کما فرو رفته نجات می دهد.
طولانی ترین آواز نهنگ ها داستان دختر بچه ای به نام الا است . الا تنها گذاشته شده است و از این تنهایی رنج می کشد. بهترین دوستش رفته و ناپدری تنبلش با او بازی نمی کند و چنان بی حوصله است که نمی شود با او حرف زد. وضع مادرش از همه پریشان ترش کرده است. مادر الا در بیمارستان به سر می برد. او مدتی است که به خاطر زایمان در کما فرو رفته و قدرت حرف زدن ندارد. ورود نوزاد تازه به دنیا آمده نیز بر مشکلات الا افزوده است.
الا به خاطر غیبت کوتاه مدت مادرش تنها و غریب و بی پناه شده و حتی تکالیف مدرسه اش را نیز به درستی انجام نمی دهد و تکلیف مدرسه ای سنگینی که به دوشش انداخته می شود، در این شرایط بار سنگینی برای شانه های او ست.
الا شروع می کند به تحقیقاتی درباره نهنگ ها. در راستای تحقیقاتش متوجه می شود این حیوانات ساعت های طولانی آواز می خوانند تا محبتشان را به هم ابراز کنند. الا تصمیم می گیرد هر طور شده آواز نهنگ ها را به گوش مادرش برساند هر چند که نمی داند مادرش در کما و دنیای سکوت بتواند صدای نهنگ ها و صدای آوازآنها را بشوند. الا برای مادرش که در کما فرو رفته است مرتب نامه می نویسد و تحقیقاتش را بر روی نهنگ ها توضیح می دهد.
الا در جایی از داستان مطمئن می شود که آواز نهنگ ها می تواند مادرش را از این وضع نجات دهد. او از معلم مدرسه اش سی دی ای می گیرد که آواز نهنگ ها روی آن ضبط شده و این سی دری را برای مادرش می گذارد و مادر الا به این سی دی واکنش نشان می دهد.
در این کتاب تنهایی و بی پناهی الا از غیبت و بیماری مادرش، وجود و حضور نوزادی تازه در خانه بدون اینکه مادری بالای سرش باشد، مشکل ارتباط با ناپدری و رابطه با مدرسه و اجتماع به خوبی و با تصاویر و لحظه هایی ناب به تصویر کشیده شده است.
در پشت جلد کتاب آمده است: ژاکلین ویلسون از معروف ترین نویسندگان کتاب های کودک و نوجوان در سراسر جهان است. این نویسنده انگلیسی، بیشتر به خاطر پرداختن به مسائلی همچون بیماری های روحی، مرگ والدین، طلاق و کودکان ناسازگار شناخته شده است. او جوایز بسیاری از قبیل اسمارتیز و جایزه ادبیات کودک گاردین را به خود اختصاص داده است. از دیگر کتاب های این نویسنده می توان به کتاب « آبی و عمیق»،« خاطرات سوفی»،« زادروز ویکی»،« دختران اشک آلود»،« آنجا کسی هست؟» و « بازی شجاعت» اشاره کرد.
این کتاب از 15 بخش تشکیل شده و در ابتدای هر بخش تصوری نقاشی شده که گویای احساسات و داستان آن بخش است. این کتاب در 368 صفحه و با مدیریت هنری کیانوش غریب پور و توصری گری نیک شرت وارد بازار کتاب شده است.
«مامان هم بوی همیشگی اش را نمی دهد. بوی بد نمی دهد. اما موهایش بوی شامپوی نارگیل خودش را هم نمی دهد. عطر خودش را هم نزده.. بوی بیمارستان می دهد. چیزهای زشتی هم پوشیده- یک لباس سفید مزخرف که از پشت بند می خورد- ملافه هایش سفید و خیلی صاف و صوف اند. مطمئنم لباس خواب صورتی و ملافه راحت خودش را به این ها ترجیح می دهد. بی خودی نیست که یک ذره اخم کرده است. »[2]
پی نوشت:
[1] صفحه 364 کتاب
[2] صفحه 43 کتاب