پنهان خانه پنج در

---

پنهان خانه ی پنج در نمایشنامه ای به قلم حسین کیانی درباره فضای خفقان آور  دورانی است که اجازه آموزش به زنان داده نمی شد.

---

پنهان خانه پنج در و واقعه در مجلس سودابه خوانی.حسین کیانی.نشر افراز. چاپاول. تهران.1390. 1100 نسخه.104 صفحه.2500 تومان.

«عطری جان: آن که می خواستید منم.

قاضی چینی: تو ای زن، به مرگ می رسی بی هیچ حرفی، کاری که تو کردی هر کس در هر جایی بکند، حکمش همین است.

عطری جان: من بهای ماندن بیشتر شما نشان می دهید به مردم که چقدر دوستشان می دارید و چقدر دشمن نبستید.

سوسنک: من به کی فروخته شدم؟

نازیاب: قیمت من چقدر بود؟»^[1]

پنهان خانه پنج در سرگذشت زنانی به تصویر کشیده شده است که دوست دار دانایی اند و در دوره ای زندگی می کنند که دانایی مساوی با جنایت است.

شخصیت اصلی این نمایشنامه عطری جان بیوه خان میرزا در خانه تو در توی خود به زنانی که دوست دار علم و سواد آموزی هستند پنهانی درس می دهد. شاگردان او سوسنک، فازیاب، مشکناز، صنم سا، کوه سال هستند که پنهانی از راه رو های تو در توی خانه عبور کرده مشتاق درس خواندن نزد عطری جان می آیند.

داستان در زمان قاجاریه می گذرد و آن زمان ها دانستن و سواد آموزی برای زنان جرمی سنگین و مساوی با مرگ محسوب می شده است.

به زودی ماجرای درس دادن عطری جان به گوش مردانی می رسد و آنها متوجه کار مخفیانه  عطری جان و شاگردانش می شوند. عطری جان در صحنه ای که سربازانی قصد جان وی را می کنند، به خود شمشیر زده و می میرد و صنم سا تصمیم می گیرد برای مبارزه جهل و بی فرهنگی، به جای عطری جان به تدریس زن ها مشغول شود.

نویسنده در توضیح این نمایشنامه  می نویسد: پنهان خانه پنج در برگرفته از تاریخ نا نوشته و پی گم شده است که زنده تر و باور پذیرتر از تاریخ نوشته و پیدا، تقابل بی پایان دانایی و جهل و فرهنگ و بی فرهنگی را می نمایاند.

زنانی که دوستدار دانایی اند به دوره ای که دانستن، هم سنگ جنایت است و جهل همه گیر، در پنهان جایی گرد هم می آیند تا بیاموزند و به بیدار جانی برسند. اما مردانی خفته جان در صله های گوناگون به ایشان یورش می آورند و جان شان را به یغما می برند.

زبان اغلب نمایشنامه های کیانی زبانی آرکاییک و قدیمی است و موضوعات نمایشنامه های وی اغلب از داستان های ادبیات کلاسیک و موضوعات تاریخی برگرفته شده است.

نمایشنامه پنهان خانه پنج در نخستین بار در هجدهمین جشنواره بین الملی تئاتر فجر بهمن ماه 1378 به کارگردانی حسین کیانی، اجرا شد.

نمایشنامه دیگر این مجموعه واقعه در مجلس سودابه خوانی است . این نمایشنامه نیز تفسیر و تعبیر تازه ای از داستان سیاوش و سودابه است. نویسنده درباره این نمایشنامه می نویسد: واقعه در مجلس سودابه خوانی شک آوری می کند در داستان معروف و مالوف شاهنامه فردوسی.

در این نمایشنامه سیاوش آن چنان که بوده و هست نیک جو و نیک خو نمی نماید و آن چه بر سودابه می آید از عاشق شدن تا مکافات، اوست که با بازی مصلحت آمیز خود می آغازد. سیاوش بهره ی خود می جوید و عشق سودابه از هوس نیست.

نمایشنامه  واقعه در مجلس سودابه خوانی نخستین بار در جشنواره سراسرس تئاتر دانشجویی اسفند 1378 تالار مولوی به کارگردانی حسین کیانی به اجرا در آمده است.

زبان اغلب نمایشنامه های کیانی زبانی آرکاییک و قدیمی است و موضوعات نمایشنامه های وی اغلب از داستان های ادبیات کلاسیک و موضوعات تاریخی برگرفته شده است.

نمایشنامه پنهان خانه پنج در از مجموعه  ایران این روزها توسط نشر افراز منتشر شده است. حسین کیانی پیش از این نمایشنامه همسایه آقا را در همین مجموعه و توسط نشر افراز منتشر کرده است.

در پایان نمایشنامه پنهان خانه پنج در تعدادی از عکس های اجرای این نمایشنامه نیز ضمیمه شده است.

«ترنج بانو: نعمتی که مایه اش بی حیثیت کردن خودم باشد، نباشد بهتر است. گفتم لابد امسال مثل هر سال نقشی می خوانیم و پولش را می گیریم هر چند کسی از نقش ما خوشش نمی آید و بجای تشویق و دست سنگ و نفرین تحویلمان می دهد اما خب اگر نقش نباشد باقی نقش ها بی کار می مانند.»^[2]

پی نوشت:

[1]صفحه 46 از نمایشنامه پنهان خانه پنج در

[2]صفحه 67 کتاب از نمایشنامه واقعه در مجلس سودابه خوانی