زار زارون

---

لاله زارون زار زارون مجموعه نمایشنامه هایی از آخرین نوشته های محمود استاد محمد است.نمایشنامه های چلچراغ، سرمه و سید دلبر همه در فضای لاله زار تهران می گذرد.

---

لاله زارون زار زارون.محمود استاد محمد. نشر قطره. چاپاول. تهران.1389. 550 نسخه.152 صفحه.3500 تومان.

«خسرو: هی می گی حرف نزن.. همون حرف نزدم که این جوری شد دیگه... تازه داشتیم یه نفسی می کشیدیم، تازه تئاتر داشت بدهکاری هاشو صاف و صوف می کرد... دور و برشو جمع و جور می کرد بعد چهل سال پیسی تازه داشتم یک لقمه نون از تئاتر در می آوردم که زدی کاسه کوزه ما رو داغون کردی. دیگه ما می تونیم روزی سه سانس بلیت بفروشیم؟ خواب دیدی خیر باشه. از هفته دیگه باید بشینی اینجا تماشاچی های آقای شیرازی رو بشمری...»^[1]

کتاب "لاله‌زارون، زار زارون" مجموعه‌ای از سه نمایشنامه محمود استاد محمد است که به لحاظ مضمونی، هر سه نمایشنامه «چلچراغ»، «سرمه» و «سید دلبر» به تئاتر لاله‌زار و اهالی‌اش می‌پردازد. محمود استاد محمد از معدود بازمانده های گروه بیژن مفید است که بعد از او هم با گروه هنر ملی و عباس جوانمرد همکاری داشته است.

نوستالژی فضای نمایش های لاله زار و آدم ها و خانه ها و مرام ها و مسلک هایی که در این تئاتر ها بوده و حالا کمتر نشانی از آنها هست دغدغه استاد محمد است. وی که خود از قشر بازیگران لاله زاری است و زندگی و جوانی خود را روی صحنه های تئاتر های لاله زار سپری کرده است برای زنده نگه داشتن سادگی، صفا و صمیمیت تلاش می کند و هنوز برای پایدار ماندن این ارزش های اجتماعی است که می نویسد.

آدم های نمایشنامه های او هنوز نان به نرخ روز نمی خورند، از پلشتی ها دور هستند و بر اصول انسانی پا فشاری می کنند. طبیعی‌است که این قسمت از بافت جغرافیای شهری و البته طبقه اجتماعی که استاد محمد به آن پرداخته شاید توان گام به گام دویدن با زمان را نداشته باشد و گاهی زمان برایش متوقف شده و جامانده باشد از قافله اجتماع و هنوز برخی مناسبات در آنجا به زندگی‌اش ادامه دهد که در قشری دیگر از اجتماع مدت‌هاست فراموش شده است. در طول کار مدام نویسنده تاکید دارد بر زنده نگه داشتن چراغ لاله‌زار، هنر سیاه‌بازی و نمایش ایرانی. اما واقعیت این است که هیچ چیز زنده نمی‌ماند مگر اینکه نفسش با نفس زمان گره بخورد یا این‌که چنان پتانسیل قوی‌ای داشته باشد که حتی آینده هم بتواند از آن سیراب شود و زندگی از سر گیرد. قصه های استاد محمد ما را به یاد قصه گویی دهه چهل می اندازد.

نمایشنامه های این کتاب به وقایعی می پردازد که در مهد تئاتر ایران یعنی لاله زار می گذرد و به زندگی آدم هایی می پردازد که عمدتا در کار سینما و تئاتر هستند و در حقیقت کتاب ضمن بررسی تئاتر با طنزی به غایت گیرا، تمامی مسائل تئاتر و زندگی تئاتری ها را به نمایش می گذارد و گفتنی ها ی بسیاری را درباره تئاتر بیان می کند.

نمایشنامه های این کتاب به وقایعی می پردازد که در مهد تئاتر ایران یعنی لاله زار می گذرد و به زندگی آدم هایی می پردازد که عمدتا در کار سینما و تئاتر هستند و در حقیقت کتاب ضمن بررسی تئاتر با طنزی به غایت گیرا، تمامی مسائل تئاتر و زندگی تئاتری ها را به نمایش می گذارد و گفتنی ها ی بسیاری را درباره تئاتر بیان می کند.

این کتاب شامل سه نمایشنامه است که عبارتند از: چلچراغ، سرمه، سید دلبر.

استاد محمد نویسنده کارگردان ویکی از بازیگران خوب دهه چهل است.  او در سال 1329در محله دروزاه دولاب متولد شد. فعالیت نمایشی خود را در نوجوانی پس از آشنایی با استادش محمد آستیم و سپس نصرت رحمانی و عباس نعلبندیان و با بازی در نمایش های بیژن مفید و عضویت در آتیله تئاتر آغاز کرد. وی به خاطر بازی در نمایش شهر قصه محبوب ایرانی ها شد. بازی خوب او در نقش و شخصیت خر خراط  یکی از به یاد ماندنی ترین بازی ها و کاراکتر های شهر قصه است که او را به شهرت رساند. وی در بندر عباس گروه نمایش پتوروک را تشکیل داد ولی یک سال بعد باز به تهران بازگشت. وی پس از نوشتن نمایشنامه های متعدد در سال 1364 به کانادا مهاجرت کرد و سال 1377 دوباره به ایران بازگشت و فعالیت خود را از سر گرفت.

از نمایشنامه های وی می توان به: رسم زمانه، آسید کاظم،قصص القصر، دیوان تئاتر ال، و سپنج رنج شکنج اشاره کرد.

«خانم کوچیک: تو کجا بودی اون روزهایی که این صحنه ی بی بازیگر رو دست من بال بال می زد؟ کجا بودین؟ سلاطین صحنه؟ ستون های تئاتر؟ یکی تون رفت آرتیست سینما شد، اون یکی رفت خودشو با این سریال های آب بندی شده تاخت زد و هم وزنش پول گرفت. ته مونده هاتونم رفتن رئیس صنف الکتریک ها و مدیر سازمان صادرات گل گاو زبونو سدر و کتیرا شدن.»^[2]

پی نوشت:

[1]صفحه 79 کتاب از نمایشنامه سرمه

[2]صفحه 35 کتاب از نمایشنامه چلچراغ