مردگان
مردگان
مردگان داستان اعتیاد در بین افراد تحصیل کرده اجتماع است و روایت پزشکی که مصرف مواد مخدر او را به قبرستان و به میان مردگان می کشاند.
مردگان. رضا ایزدی. نشر آموت. چاپ اول. تهران:1390. 1100نسخه.120 صفحه.3000 تومان.
« به وظایف روزمره ام رسیدگی نمی کردم. کسی از دستم در بیمارستان راضی نبود. چند بار جا به جایم کردند. آخرین بار که پشت در اتاق بیمارستان ایستاده بودم، مامور به او می گفت: از این انگل ها در همه جا هستند. مرتیکه روی پایش نمی تواند بایستد. به جای این که آرام بخش را به بیمارانی که درد می کشند بزند، به خود انگلش تزریق می کند.»
اعتیاد مفهوم تازه ای است که چندی نیست که موضوعیت پیدا کرده و مسئله و محصول جوامع صنعتی و مدرن شده است. مواد مخدر که تا سالیان پیش مثل کیمیای جادوگران نایاب و پیچیده در اسرار و رموز بود و تنها برای مراسم های مذهبی و بیماری های استفاده می شد، شگفت انگیزترین کشفی بود که به چنگ سرمایه داران کشورهای صنعتی افتاد. خیلی زود مواد مخدر در ابعاد وسیع در کشور های به قول معروف غیرصنعتی و عقب مانده کشت شد و به تمامی کشورهای دنیا صادر شده، برای سرمایه دارانی که روی این مواد سرمایه گذاری کرده بودند سود کلانی به بار آورد که دنیا خواب آن را هم نمی دید. در پی سود کلانی که به جیب این سرمایه داران رفت دولت ها نیز بی کار ننشسته قانون انحصاری کردن تولید و فروش مواد مخدر را صادر کردند. با اجرا شدن این قانون وضع بهتر نشد، بلکه بر به شکل روز افزونی بر تعداد و تجهیزات قاچاقچیان مواد مخدر افزوده شد و همچنین بر تعداد افراد معتاد. با شروع جنگ جهانی اول و دوم این کالا ضروری به نظر می رسید. سربازان برای کاهش دردهای ناشی از قطع عضو و آسیب های بدنی و روانی غیر قابل تحمل ناگزیر به مصرف مواد مخدر بودند. بعد از جنگ و با به بار نشستن خرابی های بسیاری که جنگ تولید کرده بود مواد مخدر همچون هدیه ای از خط مقدم به پشت صحنه ها آورده شد.
از جنگ دوم جهانی به بعد دنیا با یک حالت انفجاری و تصاعدی به سوی اعتیاد پیش رفت. مسئله اعتیاد و مخصوصا اعتیاد به مواد مخدر همچنان بر سر قوت خود باقی است و این روزها جزو دغدغه های مهم جوامع امروزی و از سوی دیگر سود آور ترین کالای مبادلاتی مطرح است. هزینه تجهیزاتی که دو طرف مخالف و موافق قاچاق مواد مخدر صرف می کنند به حدی است که حتی می توان با آن بودجه چند سال یک کشور پر هزینه را با آن پرداخت کرد. با این حال هر روز بر تعداد معتادان جهان افزوده می شود. چرا که هنوز سرمایه داران نمی توانند از ارزش افزوده این کالا صرف نظر کنند. در ایران نیز موضوع اعتیاد دیر زمانی است که گریبان گیر خانواده شده است. امار دقیقی از تعداد معتادان وجود ندارد اما در بستر اجتماع می توان به دور از هر آماری آسیب های این مشکل خانمان سوز را دید و لمس کرد.
مردگان داستان اعتیاد در بین افراد تحصیل کرده اجتماع است. راوی پزشک معتادی است که از بیمارستان اخراج شده و بعد سرگردانی های زیاد در اتاق مخروبه یک مرده شور خانه نزدیک امام زاده ای سکنی می گزیند و با خادم آن به کار کندن قبر برای مردگان مشغول می شود. با شروع بیماری مش کریم او نیز چشمش به دنیا باز می شود و همانطور که مش کریم با مرگ و بیماری دست و پنجه نرم می کند او نیز با اعتیادش مبارزه می کند. مش کریم می میرد ولی برای راوی زندگی دوباره کمی دیر شده است. اعتیاد ریه اش را از بین برده است.
از جنگ دوم جهانی به بعد دنیا با یک حالت انفجاری و تصاعدی به سوی اعتیاد پیش رفت. مسئله اعتیاد و مخصوصا اعتیاد به مواد مخدر همچنان بر سر قوت خود باقی است و این روزها جزو دغدغه های مهم جوامع امروزی و از سوی دیگر سود آور ترین کالای مبادلاتی مطرح است.
روایت و قصه خیلی ساده و سر راست است و از پیچیدگی خاصی برخودار نیست. نویسنده تلاش کرده است شکل خانمان سوز و ویران کننده ای به زندگی این پزشک ببخشد تا خواننده را تحت تاثیر خود قرار دهد. پزشکی که کارش به قبر کنی و زندگی در اتاقی پر از موش و سرزنش کشیده می شود. این همان تصویری است که جامعه و خانواده ها از فرد معتاد دارد. جامعه ای که با نااگاهی فرد بیمار را درگیر فقر و انزوا می کند، با تحقیر و توهین او را در حد یک زالو فرو کاسته و نزدیک ترین هایش را وادر می کند تا دم به دم آرزوی مرگ او را در سر بپرورانند، هرگز بستر مناسبی برای تغییر یک معتاد فراهم نخواهند کرد و این چیزی است که نویسنده نه تنها تلاشی برای توضیح آن نکرده بلکه با تکیه به همان برداشت های غلط جامعه فرد را رها کرده تا شاید بر حسب یک شانس و اتفاق خود را بیابد. برخورد با یکی از جدید ترین و پیچیده ترین پدیده های مدرن دنیای صنعتی نیاز به نگاه تازه، منطقی و عقلانی است و رها کردن و توهین و تحقیر بیمار نه تنها وی را نجات نخواد داد بلکه اور ا همچون ویروسی غیر قابل پیش گیری به جان جامعه انداخته و باعث می شود یک فرد افراد بیشماری را با خود همراه کرده و یا به دلیل خشم و انزجاری که از این همه توهین و تحقیر نصیبش شده است به همه آسیب های جدی بزند.
«به سگدانی که می رسم از جا ساز قوطی قرص هایم را بر می دارم. چند چیز به درد بخور نیز بر می دارم و به آخرین باری که می خواستم ترک کنم فکر می کنم. توی سگ دانی غذای چند روزه ای فراهم کرده بودم و می خواستم ترک کنم.»[1]
پی نوشت:
[1] صفحه 29 کتاب
