قربونی  

قربونی.محمد اسماعیل حاجی علیان. انتشارات آموت. چاپ اول. تهران.1390. 1100نسخه.88 صفحه.2500 تومان.

« گوهر بانو چله نشین شده بود و از مقبره شیخ علاء الدوله بیرون نمی امده، نه اینکه فقط به شیخ ارادت داشته که البته آن هم بوده ولی از بچگی که با پدرش می امده و پدرش که با سنگ قبر شیخ درد دل می کرده ، توی دلش می نشسته و با ریش پدرش بازی می کرده و گاهی هم دانه های قرمز مو که زیر ناخنش می مانده ، به پدرش می گفته" بابا اگه اینو آتیش بزنم شیخ پیداش می شه یا تو؟" »^[1]

فرهنگ عامه و داستان های فولکوریک ایرانی یکی از منابع سرشاری است که می تواند چشم انداز های بسیار تازه ای را پیش روی نویسندگان قرار دهد. پیش از این نیز کسانی چون صمد بهرنگی و نویسندگان دیگر به فرهنگ عامه توجه خاص نشان داده اند. داستان هایی که با زبان بومی و فرهنگ بومی نوشته شدند موسوم به داستان های روستایی از بهترین داستان های ادبیات فارسی محسوب می شوند و هنوز که هنوز است مورد استقبال و توجه خوانندگان هستند. شخصیت های پر نشاط و زنده روستایی، فضاهای غریب و پیچیده و زبان بومی روستاییان به داستان های امروزی رنگ و خون تازه ای می بخشد. فرهنگ فولکوریک و قصه هایی که سینه به سینه نقل شده و در فرهنگ شفاهی ایرانیان جایگاه ویژه ای دارد، می تواند منبع غنی ای باشد تا ادبیات داستانی شهری را از کسالت آپارتمان نشینی و فضاهای بسته و کدر و یک نواخت شهر در بیاورد. نویسندگان به همین دلیل و در عین حال برای باز تولید و زنده نگاه داشتن این ادبیات غنی اما مهجور مانده داستان های مدرن خود را با قصه هایی از ادبیات عامه رنگ آمیزی می کنند. مجموعه داستان قربونی به قلم محمد اسماعیل حاجی علیان نیز از این ظرفیت ها بهره برده و ادبیات عامه و فرهنگ عامه را وارد فضای داستان های مدرن کرده است. قصه هایی چون افسانه نامزد نوروز و مراسم های قربانی و خرده فرهنگ های مختلف دست مایه داستان های این مجموعه است.

مجموعه داستان قربونی شامل هقت داستان کوتاه است که عبارتند از: قربونی، سه من نان، هشت، می ترسم آقا، افسانه دختر لب حوض، نذر بهشت و استویهاد است.

این داستان ها از رویات های عامه منطقه سنگسر است . در پی نوشت هر داستان نیز توضیحاتی درباره کلمات بومی و اصطلاحات و داستان ها آورده شده است تا خواننده چنانچه با این روایت و داستان یا کلمه و اصطلاح آشنا نیست گیج و سرگردان نشود.

فرهنگ فولکوریک و قصه هایی که سینه به سینه نقل شده و در فرهنگ شفاهی ایرانیان جایگاه ویژه ای دارد، می تواند منبع غنی ای باشد تا ادبیات داستانی شهری را از کسالت آپارتمان نشینی و فضاهای بسته و کدر و یک نواخت شهر در بیاورد.

مجموعه داستان قربونی با روایاتی ساده و نثری روان نوشته شده اند. برخی از داستان های این مجموعه فضایی سوررئال ساخته که مطابق با فضای فانتزی داستان های فولکوریک است.

داستان قربونی پیش از این توانسته است جایزه ویژه هیئت داوران دومین دوره جشنواره داستان کوتاه شاهوار را از آن خود کند.

داستان سه من نان نیز  برگزیده جشنواره سراسری شعر و داستان جوان کشور، ستاره های کویر شده است.

داستان هشت  تقدیر شده در جشنواره بین اللمللی داستان کوتاه کبوتر حرم بوده و داستان می ترسم آقا تحسین شده منتقدین و داستان نویسان خرم آباد است.

حاجی علیان همچنین داستان سمفونی بابونه های سرخ و رمان «مقام گورخانه» و «چهار زن » را نیز نوشته است. گفتنی است چهار زن جایزه رمان ماندگار را نیز از آن خود کرده است. 

« درینگ... درینگ... درینگ ... بزغاله اخوی جلو دار شده بود و ریش سفیدای سنگسر با اخوی پشت سرش راشون رو گز کرده بودند طرف خونه نامزد نوروز. معلوم بود شور دیشب و حرف غلامحسین خان آتشی شون کرده که کار و کاسبی رو ول کرده بودن و راه راوند رو پیشه کرده بودن. به سرچشمه که رسیدند بزغاله اخوی خودش رو سیراب کرد و اونا دنبال کسی می گشتن که کلون در رو بزنه. »^[2]

پی نوشت:

[1] صفحه 23 کتاب

[2] صفحه 13 کتاب از داستان نامزد نوروز

---

قربونی مجموعه داستانی از محمد اسماعیل حاجی علیان است که هفت داستان کوتاه با تم فرهنگ عامه و ادبیات فولکوریک را دربر می گیرد.

---